ส้นสูง ความงามที่ต้องแลกด้วยสุขภาพ

สาวๆ หลายๆ คนต่างก็มีวิธีเสริมสร้างความมั่นใจหลายรูปแบบ แฟชั่นรองเท้าก็เป็นอีกวิธีที่ช่วยให้แต่งตัวและเฉิดฉายได้อย่างมั่นใจมากขึ้น รองเท้า ส้นสูง จัดเป็นหนึ่งในรองเท้าที่ผู้หญิงหลายๆ คนขาดไม่ได้ เมื่อต้องเผชิญกับช่วงเวลาสำคัญที่ต้องการลุคที่สวยงาม บุคลิกภาพที่ดี และดูมีความมั่นใจเกินร้อย เพราะเมื่อใส่ส้นสูงมักทำให้ดูระหง ตัวยืดตรงชะลูด และมีเสน่ห์มากขึ้นอีกด้วย ด้วยเหตุนี้ หลายอาชีพที่ต้องพบปะผู้คนจึงกำหนดเครื่องแบบของพนักงานหญิงให้ใส่รองเท้าส้นสูงนั่นเอง

แต่ในด้านสุขภาพนั้น รองเท้าส้นสูงกลับเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดปัญหาทางกระดูกและกล้ามเนื้อได้มาก เนื่องจากรองเท้าส้นสูงทำให้สรีระในการยืนและเดินเปลี่ยนแปลงไปจากปกติคล้ายกับการเดินเขย่งตลอดเวลา อีกทั้งการลงน้ำหนักขณะยืนและเดินที่ตามปกติจะลงน้ำหนักที่ส้นเท้าในช่วงเริ่มต้น กลับต้องลงน้ำหนักที่ปลายเท้าเป็นหลัก จึงทำให้การทำงานของโครงสร้างกระดูกและกล้ามเนื้อเปลี่ยนแปลงไปและทำให้เกิดการบาดเจ็บได้ ทั้งนี้ การบาดเจ็บต่างๆ ก็สามารถเกิดขึ้นนอกเหนือจากที่เท้าอีกด้วย

ปัญหาที่พบบ่อยสำหรับผู้ที่ใส่รองเท้าส้นสูงเป็นประจำ 

1. ปัญหาที่นิ้วเท้า

เนื่องจากเท้าเป็นอวัยวะที่รับน้ำหนักตัวของเราทั้งหมด เมื่อรองเท้าส้นสูงขึ้นทำให้น้ำหนักตัวกดลงมาในบริเวณหน้าเท้ามากกว่าปกติ จึงทำให้มีอาการเจ็บและหนังแข็งที่จมูกเท้า (Ball of foot) ได้ง่าย โดยแรงกดนี้ยังส่งผลให้นิ้วเท้ามีแนวของกระดูกเปลี่ยนแปลงไปได้ในระยะยาว เช่น ภาวะนิ้วเท้าโค้งจิก (Hammertoes) โดยเฉพาะในรองเท้าส้นสูงแบบหัวแหลมที่ทำให้เกิดกระดูกโคนนิ้วโป้งเท้าบิดโปนเป็นปุ่ม Bunion หรือที่เรียกว่า Hallux Valgus ซึ่งถ้ามีการอักเสบก็จะเจ็บมากและเดินลำบากแม้ใส่รองเท้าปกติก็ตาม

2. ปัญหาที่เท้า

การยืนและเดินบนรองเท้าส้นสูงจะต้องใช้แรงจากกล้ามเนื้อน่องมากขึ้น เพื่อให้เราสามารถเดินไปข้างหน้าได้รวดเร็วทันใจ ทำให้เกิดความตึงของน่องมากขึ้น ซึ่งสามารถดึงรั้งที่ส้นเท้าทำให้เกิดอาการอักเสบในบริเวณเท้าได้ โดยเฉพาะโรครองช้ำ (Plantar Fasciitis) และโรคเอ็นร้อยหวายอักเสบ (Achilles Tendinitis) ซึ่งทำให้เดินเจ็บและรบกวนการใช้ชีวิตได้มากหากไม่ได้รับการรักษา

3. ปัญหาที่ข้อเท้า

รองเท้าส้นสูงทำให้ผู้สวมใส่อยู่ในท่าคล้ายเขย่งตลอดเวลา ซึ่งในท่านี้ข้อเท้าของคนเราจะเสียความมั่นคงไปและทำให้ข้อเท้าพลิกได้ง่ายกว่าเมื่อเท้าอยู่ในท่าปกติ

และการยืนและเดินด้วยรองเท้าส้นสูงเป็นเวลาติดต่อกันนานๆ จะทำให้แรงกดและแรงกระแทกจากพื้นกระทบที่ด้านหน้าข้อเท้ามากขึ้นจนทำให้เจ็บข้อเท้าด้านหน้าได้

4. ปัญหาที่ขาและหน้าแข้ง

เนื่องจากการใส่รองเท้าส้นสูงทำให้เหมือนต้องยืนและเดินเขย่งอยู่ตลอดเวลา ทำให้กล้ามเนื้อขา น่อง และต้นขา ทำงานหนักมากขึ้นในการควบคุมไม่ให้หกล้มหรือข้อเท้าพลิก จึงทำให้กล้ามเนื้อเหล่านี้ตึงตัวและปวดได้โดยเฉพาะที่หน้าแข้งด้านนอก และบางครั้งอาจทำให้เกิดตะคริวขึ้นได้บ่อยๆ

นอกจากนั้นการที่กล้ามเนื้อขาเกร็งมากๆ ก็เป็นสาเหตุให้เกิดเส้นเลือดขอดที่ขาได้มากขึ้นด้วย 

5. ปัญหาที่เข่า

เมื่อการเดินผิดไปจากปกติทำให้แรงกระทำจากพื้นกับร่างกายของเราเปลี่ยนไปและทำให้แรงกดในข้อเข่าสูงขึ้น จึงทำให้เจ็บเข่าได้ และยังเป็นหนึ่งในสาเหตุของข้อเข่าเสื่อมเมื่ออายุมากขึ้นอีกด้วย

6. ปัญหาที่สะโพก

การยืนและเดินบนรองเท้าส้นสูงจะทำให้กล้ามเนื้อพับสะโพกทำงานหนักมากขึ้นในการก้าวขาไปด้านหน้า ทำให้กล้ามเนื้อนี้ที่อยู่ทางด้านหน้าข้อพับสะโพกทำงานหนักและเกร็งตัวขึ้นจนเจ็บตึงที่ข้อพับสะโพก และเป็นเหตุให้ปวดหลังล่างได้

นอกจากนั้นการที่ผู้สวมรองเท้าส้นสูงต้องทรงตัวมากขึ้นในการยืนและเดิน จึงทำให้กล้ามเนื้อกางสะโพกและแอ่นสะโพกทำงานหนักขึ้น ยิ่งเป็นสาเหตุเสริมในการปวดสะโพก ปวดสลักเพชร และปวดหลังล่างมากขึ้นอีก

7. ปัญหาที่แนวกระดูกสันหลัง

เมื่อใส่รองเท้าส้นสูง น้ำหนักตัวของเราจะลงไปที่ปลายเท้ามากขึ้นจากเดิมที่เป็นทั้งฝ่าเท้า ร่างกายจะสูญเสียการรักษาสมดุลในการยืนตามปกติและปรับตัวโดยการยืดหลังให้ตรงขึ้น ประกอบกับการตึงตัวของกล้ามเนื้อพับสะโพก จึงร่วมกันทำให้กระดูกสันหลังส่วนเอวมีความโค้งลดลงและรับแรงกระแทกจากการเดินได้ลดลง ทำให้ผู้สวมใส่รองเท้าส้นสูงมีอาการปวดหลังเรื้อรังได้ง่าย และอาจลามไปปวดที่กระดูกสันหลังช่วงอกกับคอได้ด้วย หากยังใส่อย่างต่อเนื่องและไม่ได้รับการดูแลกล้ามเนื้ออย่างถูกวิธี

หากมีความจำเป็นต้องใส่รองเท้าส้นสูงจะดูแลตัวเองอย่างไรไม่ให้บาดเจ็บ

• งดการสวมใส่รองเท้าส้นสูงติดต่อกันเป็นเวลานานหลายๆ ชั่วโมง ควรเปลี่ยนรองเท้าเป็นรองเท้าปกติคั่นเวลาบ้างหากสามารถทำได้
• แช่เท้าและขาในน้ำอุ่นทุกวันและนวดเบาๆ เพื่อคลายกล้ามเนื้อเป็นประจำ
• ยืดกล้ามเนื้อน่อง กล้ามเนื้อรอบข้อเท้า ต้นคอ และหลัง อย่างสม่ำเสมอ
• หากเป็นไปได้ให้เลือกรองเท้าส้นสูงที่เตี้ยที่สุดที่สามารถใส่ทำงานได้
• หลีกเลี่ยงรองเท้าส้นสูงทรงหัวแหลมที่ทำให้นิ้วเท้าผิดรูปง่ายขึ้น

ดังนั้น หากสาวๆ คนไหนเลี่ยงการใส่รองเท้าส้นสูงได้ก็ลองเลี่ยงหรือใส่เพียงบางโอกาส แต่หากไม่สามารถเลี่ยงการใส่รองเท้าส้นสูงได้ ควรหมั่นดูแลกล้ามเนื้อดังที่กล่าวไปข้างต้น และพักเท้าโดยการใส่รองเท้าปกติให้บ่อยที่สุด เพื่อจะได้ไม่เกิดการบาดเจ็บต่างๆ และยังคงมีความสุขกับการยืนและเดินไปอีกนานๆ

รองเท้าส้นสูงช่วยเสริมบุคลิกและความมั่นใจ แต่อาจส่งผลเสียต่อสุขภาพของผู้สวมใส่

การสวมรองเท้าส้นสูงทำให้ท่ายืนและการเดินผิดไปจากธรรมชาติ ส่งผลให้การทำงานของกระดูกและกล้ามเนื้อเปลี่ยนแปลง เสี่ยงต่อการบาดเจ็บ

ผลกระทบจากรองเท้าส้นสูงไม่ได้จำกัดเพียงแค่ที่เท้า แต่ยังส่งผลถึงข้อเท้า ขา เข่า สะโพก และกระดูกสันหลังด้วย

ปัญหาที่นิ้วเท้า ได้แก่ อาการปวด หนังหนา นิ้วเท้าผิดรูป และกระดูกนิ้วเท้าบิดเบี้ยว

ปัญหาที่เท้า เช่น อาการปวดและอักเสบ โดยเฉพาะโรครองช้ำและเอ็นร้อยหวายอักเสบ

ปัญหาที่ขาและหน้าแข้ง ได้แก่ กล้ามเนื้อขาตึงและปวด เป็นตะคริวบ่อยขึ้น และเส้นเลือดขอด

ปัญหาที่เข่า สะโพก และกระดูกสันหลัง เกิดจากแรงกระทำที่ผิดปกติและการทำงานหนักของกล้ามเนื้อ

หากจำเป็นต้องใส่รองเท้าส้นสูง ควรหลีกเลี่ยงการสวมใส่ติดต่อกันเป็นเวลานาน เปลี่ยนสลับกับรองเท้าส้นเตี้ย และเลือกรองเท้าที่เหมาะสม

ดูแลเท้าและขาด้วยการแช่น้ำอุ่น นวดผ่อนคลาย ยืดกล้ามเนื้ออย่างสม่ำเสมอ เพื่อป้องกันการบาดเจ็บจากการใส่รองเท้าส้นสูง