ยูเครนจะเป็นสมาชิก EU ได้หรือไม่? อะไรจะเกิดขึ้นต่อหลังจากนี้

ประธานาธิบดีโวโลดิเมียร์ เซเลนสกี ของยูเครน เพิ่งจรดปากกาลงนามหนังสือสมัครยูเครนเข้าเป็นสมาชิกสหภาพยุโรป (EU) อย่างเป็นทางการ เมื่อวันที่ 28 กุมภาพันธ์ ท่ามกลางสถานการณ์ที่ตึงเครียดในสมรภูมิสู้รบระหว่างยูเครนกับรัสเซีย ซึ่งทำให้เกิดคำถามตามมาว่า EU จะพิจารณารับยูเครนเป็นสมาชิกในเวลานี้หรือไม่ และกระบวนการหลังจากนี้จะเป็นอย่างไรต่อ

เงื่อนไขการเป็นสมาชิก EU ของยูเครน มีอุปสรรคแค่ไหน

การเซ็นใบสมัครมีขึ้นหลังเซเลนสกีเรียกร้องให้ EU รับยูเครนเข้าเป็นสมาชิกทันทีภายใต้กระบวนการพิเศษ แต่โดยปกติแล้ว การที่ประเทศใดประเทศหนึ่งจะเข้าเป็นสมาชิก EU ได้ ก่อนอื่นต้องผ่านเกณฑ์คุณสมบัติต่างๆ ตามที่กำหนดไว้ เช่น การจัดตั้งเศรษฐกิจตลาดเสรี รวมทั้งยอมรับกฎหมาย EU และการใช้เงินตราสกุลยูโรร่วมกัน จากนั้นยังต้องผ่านกระบวนการเจรจายาวนาน โดย Bloomberg ยกตัวอย่างโครเอเชีย ซึ่งเป็นรัฐสมาชิก EU ประเทศล่าสุดว่า ต้องใช้เวลาถึง 10 ปีกว่าจะเข้าร่วมเป็นสมาชิกได้

นอกจากนี้ขาติสมาชิก EU ทุกประเทศจะต้องมีมติเอกฉันท์ในการอนุมัติยูเครนเข้าร่วม ซึ่งข้อนี้เป็นสิ่งที่ยังไม่น่าจะเกิดขึ้น โดยก่อนหน้านี้ ชาร์ลส์ มิเชล ประธานคณะมนตรียุโรปเคยเปิดเผยกับ Euronews ว่า สมาชิก EU มีความเห็นที่แตกต่างกันเกี่ยวกับการเป็นสมาชิกของยูเครน

เคยมีความพยายามจากผู้นำในสโลวีเนีย สโลวาเกีย และสาธารณรัฐเช็ก ในการผลักดันให้ EU สร้างทางลัดเพื่อกรุยทางให้ยูเครนเข้าร่วม EU ได้อย่างรวดเร็ว แต่จนถึงตอนนี้ผู้นำ EU ดูเหมือนยังไม่เอาด้วย โดยเมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา อัวร์ซูลา ฟอน แดร์ ไลเอิน ประธานคณะกรรมาธิการยุโรป ระบุว่า “เราต้องการให้ยูเครนเข้าร่วม แต่กระบวนการรับเข้าเป็นสมาชิกต้องใช้เวลาอีกระยะ”

ที่ผ่านมายูเครนเคยทำข้อตกลงกับ EU ในการเปิดทางสำหรับการค้าเสรี และส่งเสริมความร่วมมือทางการเมืองระหว่างกันให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้น แต่ในอดีตความพยายามของยูเครนในการเข้าร่วมเป็นสมาชิก EU จะถูกรัสเซียคัดค้านทุกครั้ง และครั้งนี้ก็มีความเป็นไปได้ที่รัสเซียอาจยกระดับมาตรการตอบโต้ทางทหารต่อยูเครน ท่ามกลางสงครามที่ยังคงคุกรุ่นอยู่

ประโยชน์ที่ยูเครนจะได้รับ หากเข้าร่วม EU สำเร็จ

หากยูเครนเข้าเป็นสมาชิก EU ได้ จะช่วยยกระดับด้านการทหารของยูเครนทันที เพราะสมาชิก EU มีพันธกรณีตามเงื่อนไขการป้องกันร่วมกัน ซึ่งกำหนดให้ประเทศสมาชิกอื่นๆ ต้องให้ความช่วยเหลือ หากมีประเทศหนึ่งถูกรุกรานดินแดนด้วยกำลังทหาร

นอกจากนี้การเป็นสมาชิก EU ยังเป็นประโยชน์ด้านเศรษฐกิจต่อยูเครน เช่น ชาวยูเครนสามารถเดินทางได้อย่างอิสระภายในกลุ่มประเทศสมาชิก EU รวมทั้งได้รับสิทธิต่างๆ ตามที่พลเมือง EU มี

สิ่งที่น่าจับตาต่อจากนี้ หลังผู้นำยูเครนยื่นใบสมัคร

คณะมนตรียุโรปมีกำหนดจัดการประชุมระดับผู้นำ EU ในวันที่ 10-11 มีนาคม ซึ่งคาดว่าหนึ่งในหัวข้อหลักคือการหารือถึงการรับยูเครนเป็นสมาชิก โดยเราอาจเห็นภาพหรือสัญญาณที่ชัดเจนขึ้นว่ามีความเป็นไปได้มากน้อยเพียงใด

แต่ก่อนจะถึงวันนั้น มีความเป็นไปได้ที่ผู้แทน EU อาจหารือกันก่อน โดยล่าสุดผู้นำ 8 ประเทศสมาชิกจากทั้งหมด 27 ประเทศในสหภาพยุโรป ได้เปิดจดหมายแถลงการณ์ร่วม เห็นพ้องให้เร่งจัดประชุมวาระเร่งด่วน เพื่ออนุมัติให้ยูเครนเข้าเป็นสมาชิกใหม่ของ EU อย่างเป็นทางการในทันที

ท่าทีของรัสเซียก็น่าจับตาเช่นกัน เพราะใจกลางของปัญหาความขัดแย้งรอบนี้เกิดขึ้นหลังจากที่ยูเครนแสดงจุดยืนที่จะเข้าร่วมองค์การสนธิสัญญาแอตแลนติกเหนือ (NATO) และ NATO ก็ยืนกรานปฏิเสธข้อเรียกร้องของมอสโกที่ต้องการให้ NATO ไม่รับยูเครนเป็นสมาชิกในอนาคต

ก่อนหน้านี้มี 3 ประเทศที่เคยเป็นส่วนหนึ่งของอดีตสหภาพโซเวียต และสมัครเข้าเป็นสมาชิกของ EU ได้สำเร็จคือ เอสโตเนีย ลัตเวีย และลิทัวเนีย ซึ่งหากยูเครนได้รับการอนุมัติให้เป็นสมาชิกใหม่ของ EU ยูเครนจะเป็นสมาชิกประเทศที่ 28 และเป็นประเทศที่ 4 ที่เคยเป็นส่วนหนึ่งของอดีตสหภาพโซเวียตมาก่อน

ภาพ: Sean Gallup / Getty Images

อ้างอิง: