ต้นฉบับงานวิจัยจากสหราชอาณาจักรชี้ การเว้นระยะห่าง 8 สัปดาห์ระหว่างเข็มแรกและสองของวัคซีน Pfizer-BioNTech เหมาะที่สุดในการสู้เชื้อโควิดสายพันธุ์เดลตา

ต้นฉบับผลการศึกษาใหม่ที่ยังไม่ผ่านการพิจารณาตรวจสอบ (Peer Review) จากสหราชอาณาจักรชี้ว่า การเว้นระยะห่างระหว่างการฉีดวัคซีน Pfizer-BioNTech เข็มแรกและเข็มที่สองเป็นเวลา 8 สัปดาห์ ถือเป็นช่วงระยะเวลาที่เหมาะสมที่สุดเมื่อกล่าวถึงการสร้างการตอบสนองของภูมิคุ้มกันเพื่อต่อสู้กับเชื้อสายพันธุ์เดลตา

ต้นฉบับผลการศึกษานี้จัดทำโดยคณะนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ด ร่วมกับมหาวิทยาลัยนิวคาสเซิล มหาวิทยาลัยลิเวอร์พูล มหาวิทยาลัยเชฟฟีลด์ และมหาวิทยาลัยเบอร์มิงแฮม และงานชิ้นนี้ได้รับงบสนับสนุนจากรัฐบาลสหราชอาณาจักร ผู้ศึกษาเปรียบเทียบการตอบสนองของภูมิคุ้มกันในหมู่คนทำงานของระบบสาธารณสุขแห่งชาติ (NHS) จำนวน 503 คน ที่ได้รับวัคซีนสองเข็มด้วยระยะห่างระหว่างเข็มที่แตกต่างกันในช่วงปลายปี 2020 ถึงต้นปี 2021 ซึ่งเป็นช่วงที่เชื้อสายพันธุ์อัลฟากำลังระบาดอย่างรวดเร็ว (ในจำนวนนี้ 44% เคยได้รับเชื้อโควิดมาแล้ว) ระดับแอนติบอดีของพวกเขาถูกตรวจวัดเมื่อหนึ่งเดือนหลังรับวัคซีนเข็มที่สอง

ผลการศึกษาชี้ว่า หากเว้นระยะห่างระหว่างเข็มของการฉีดวัคซีน Pfizer-BioNTech เพียงสั้นๆ (ราว 3-4 สัปดาห์ โดยค่าเฉลี่ยอยู่ที่ 24 วัน ซึ่งการเว้นระยะคล้ายกันนี้เคยเป็นคำแนะนำของสหราชอาณาจักรมาก่อน) จะเกิดสร้างแอนติบอดีลบล้างฤทธิ์หลังรับวัคซีนครบสองเข็มได้น้อยกว่าการเว้นระยะที่ยาวกว่า (ราว 6-14 สัปดาห์ โดยค่าเฉลี่ยอยู่ที่ 70 วัน) แต่หากเว้นระยะยาวกว่า ระดับของแอนติบอดีระหว่างเข็มแรกและเข็มที่สองก็จะลดลงอย่างเห็นได้ชัดจากการทดสอบในห้องปฏิบัติการ แต่ในทางกลับกันก็จะทำให้ระดับของแอนติบอดีลบล้างฤทธิ์ต่อเชื้อสายพันธุ์เดลตาและสายพันธุ์ที่น่ากังวลอื่นๆ หลังรับวัคซีนครบสองเข็มสูงกว่าการเว้นในระยะสั้น ทั้งนี้ แอนติบอดีลบล้างฤทธิ์จะเกาะกับไวรัสและยับยั้งไม่ให้เซลล์ติดเชื้อ

ส่วนระดับของ T-Cell ซึ่งเป็นเซลล์ภูมิคุ้มกันอีกชนิดหนึ่ง ยังคงสูงอยู่ในช่วงเว้นระหว่างการรับวัคซีนเข็มแรกและเข็มที่สอง แต่การเว้นระยะที่ยาวกว่าจะทำให้ระดับของ T-Cell โดยรวมต่ำลง 1.6 เท่าหลังรับวัคซีนเข็มที่สอง เทียบกับการเว้นระยะแบบสั้นกว่า ซึ่งแม้จะพบเช่นนั้น แต่ผลการศึกษาก็ระบุว่าการเว้นระยะที่ยาวกว่าจะทำให้มีสัดส่วนของ ‘Helper T-Cell’ สูงขึ้น ซึ่งสำคัญต่อการจดจำของภูมิคุ้มกันในระยะยาว และช่วยสร้างแอนติบอดีเพื่อป้องกันการติดเชื้อ

รายงานของผู้ศึกษายังเน้นย้ำจุดสำคัญว่า จากข้อมูลในการศึกษาทั่วโลก ทั้งการเว้นระยะห่างระหว่างเข็มแบบสั้นหรือยาวก็ล้วนสร้างการป้องกันโควิดในการใช้งานจริงได้อย่างแข็งแกร่ง ซึ่งเป็นการเน้นย้ำความสำคัญของการฉีดวัคซีนให้ครบสองเข็ม และการศึกษานี้ยังระบุไว้ด้วยว่าระดับของแอนติบอดีและ T-Cell จะผันแปรอย่างมีนัยสำคัญในแต่ละคน ซึ่งอาจขึ้นอยู่กับพันธุกรรม การมีเงื่อนไขทางสุขภาพประจำตัว และการสัมผัสกับเชื้อไวรัสโควิดหรือไวรัสอื่นๆ ในอดีต สิ่งนี้เป็นพื้นฐานของความสำคัญที่ว่า ทุกคนควรได้รับวัคซีนโควิดสองโดส เพื่อเพิ่มการป้องกันของตนเองให้สูงสุด โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับสายพันธุ์ที่น่ากังวล

ผู้ศึกษาระบุต่อไปว่า การติดตามผลในระยะ 6-12 เดือน ถือเป็นเรื่องจำเป็นเพื่อตรวจสอบการตอบสนองของภูมิคุ้มกันในระยะยาว เช่นเดียวกับการตอบคำถามที่ว่ามันจะแปรเปลี่ยนเป็นอัตราการติดเชื้อที่ต่ำลงหรือรุนแรงน้อยลงหรือไม่

BBC รายงานว่า ศ.ซูซานนา ดูนาชี หัวหน้านักวิจัยร่วมในโครงการ PITCH จากมหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ด ซึ่งทำการวิจัยในครั้งนี้ ระบุว่าการรับวัคซีนสองเข็มย่อมดีกว่าเข็มเดียว แต่ระยะเวลาของเข็มที่สองนั้นค่อนข้างยืดหยุ่น ขึ้นอยู่กับสถานการณ์ ซึ่งสำหรับสถานการณ์ในปัจจุบันดังกล่าวเธอระบุว่า ช่วงระยะเว้น 8 สัปดาห์เป็นช่วงที่เหมาะสมสำหรับเธอ เพราะผู้คนต้องการรับวัคซีนครบสองเข็ม และขณะเดียวกันก็มีการระบาดของเชื้อสายพันธุ์เดลตาโดยทั่วไป

ส่วน ดร.รีเบกกา เพย์น หนึ่งในผู้เขียนงานชิ้นนี้จากมหาวิทยาลัยนิวคาสเซิลบอกว่า การศึกษาในครั้งนี้ให้หลักฐานที่ยืนยันได้ว่า การเว้นระยะห่างระหว่างวัคซีนสองเข็มทั้งสองรูปแบบสร้างการตอบสนองทางภูมิคุ้มกันที่แข็งแกร่งต่อโควิด หลังจากรับวัคซีนครบสองเข็มแล้ว

“ตอนนี้เราจำเป็นต้องดำเนินการศึกษาติดตามผลเพิ่มเติม เพื่อให้เข้าใจถึงความสำคัญทางคลินิกของการค้นพบของเรา” เพย์นระบุ

ด้านนาดิม ซาฮาวี รัฐมนตรีด้านวัคซีนของสหราชอาณาจักร ระบุว่าการค้นพบจากโครงการ PITCH ในครั้งนี้มีความสำคัญอย่างมาก ไม่เพียงแต่สำหรับสหราชอาณาจักร แต่สำหรับโลก ซึ่งช่วยให้เราเข้าใจกลไกที่อยู่เบื้องหลังการตอบสนองทางภูมิคุ้มกันของเราต่อโควิด และความสำคัญของการได้รับวัคซีนทั้งสองเข็ม ทั้งนี้ สหราชอาณาจักรเพิ่งมีการประกาศลดระยะเว้นระหว่างวัคซีนสองเข็มสำหรับผู้ใหญ่ทุกคน จาก 12 สัปดาห์ เหลือ 8 สัปดาห์ โดยซาฮาวีบอกว่า คำแนะนำในเรื่องนี้ได้รับการนำมาปฏิบัติเพื่อปกป้องผู้คนจากเชื้อสายพันธุ์เดลตา และการศึกษาล่าสุดนี้เป็นหลักฐานเพิ่มเติมว่าการเว้นระยะระหว่างเข็มแบบนี้ส่งผลให้เกิดการตอบสนองทางภูมิคุ้มกันที่แข็งแกร่ง และสนับสนุนการตัดสินใจดังกล่าว เขายังขอให้ผู้ใหญ่ทุกคนรับวัคซีนให้ครบสองเข็มเพื่อป้องกันตัวเองและคนรอบข้าง และรัฐบาลกำลังวางแผนที่จะให้วัคซีนเข็มกระตุ้นต่อประชากรกลุ่มเปราะบางที่สุดตั้งแต่เดือนกันยายนนี้ เพื่อให้มั่นใจว่าการป้องกันจะยังคงอยู่

ทั้งนี้ วัคซีนของ Pfizer-BioNTech คิดเป็น 1 ใน 3 ของวัคซีนที่ถูกใช้ไปในสหราชอาณาจักร

ภาพ: Jens Schlueter / Getty Images

อ้างอิง: