เมื่อเร็วๆ นี้ Krispy Kreme แจกโดนัทฟรีให้กับผู้ที่เข้ารับวัคซีนโควิด-19 ส่วนนิวยอร์กแจกเบียร์ฟรี ขณะที่ประเทศไทยเองก็มีเฟรนช์ฟรายฟรีจาก McDonald’s ซึ่งนโยบายเหล่านี้มีขึ้นเพื่อกระตุ้นให้ประชาชนเข้ารับการฉีดวัคซีนมากขึ้นผ่าน ‘แรงจูงใจ’ ต่างๆ
และล่าสุดรัฐบาลของรัฐโอไฮโอก็มีนโยบายให้ผู้ที่ได้รับวัคซีนลุ้นลอตเตอรี่พิเศษพร้อมเงินรางวัลรวมหลายล้านดอลลาร์ รวมทั้งทุนการศึกษาเต็มจำนวนให้แก่เด็กด้วย
แม้ ไมค์ ดีไวน์ ผู้ว่าการรัฐโอไฮโอของสหรัฐอเมริกาจะได้รับเสียงชื่นชมบนโซเชียลมีเดีย หลังจากที่ประกาศนโยบายกระตุ้นให้ผู้คนออกไปฉีดวัคซีน แต่ก็เกิดคำถามขึ้นว่านโยบายดังกล่าวได้ผลจริงหรือไม่?
ซึ่งในทางปฏิบัติอาจได้ผล
จากการสำรวจของ Kaiser Family Foundation พบว่า 47% ของคนที่บอกว่าขอ ‘รอดูก่อน’ กล่าวว่า หากพวกเขาสามารถลาหยุดเพื่อไปฉีดวัคซีนได้ อาจทำให้มีแนวโน้มที่จะไปฉีดวัคซีนมากขึ้น และอีก 39% กล่าวว่า หากได้รับเงิน 200 ดอลลาร์ (ประมาณ 6,200 บาท) จากนายจ้าง พวกเขาอาจไปฉีดวัคซีนมากขึ้น
ที่ผ่านมาในเมืองมีการเสนอบัตรกำนัลมูลค่า 200 ดอลลาร์ให้กับพนักงานที่ได้รับการฉีดวัคซีน แต่มีข้อเสนอทางด้านเวลา หากคุณไม่ไปฉีดวัคซีนในระยะเวลาที่กำหนด คุณก็จะไม่ได้บัตรกำนัลนั้น
“ถ้าผู้คนไปฉีดวัคซีนก็จะไม่มีอาการป่วย ซึ่งช่วยให้เราประหยัดเงินได้ด้วย เพราะพวกเขาไม่ต้องลางาน” ผู้จัดการในรัฐโอไฮโอกล่าว
และเห็นได้ชัดว่านายจ้างหลายคนก็เห็นด้วยกับกระบวนการนี้ และได้เสนอเวลาหยุดงานให้แก่พนักงานที่ทำงานเป็นรายชั่วโมง เพื่อให้พวกเขาได้ฉีดวัคซีน เช่น ร้านขายของชำ Aldi ให้เวลาหยุด 4 ชั่วโมง, บริษัทผลิตโยเกิร์ต Chonabi ให้เวลาหยุด 3 ชั่วโมงสำหรับการฉีดวัคซีนแต่ละครั้ง และร้านค้าปลีก Dollar General ให้เวลาหยุด 4 ชั่วโมงเช่นกัน
“มันเป็นสิ่งที่ปกติ ยุติธรรม และถูกต้องที่จะทำ” ปีเตอร์ แมคกินเนสส์ (Peter McGuinness) ประธานบริษัท Chonabi กล่าวกับ LinkedIn
และผู้ประกอบการรายอื่นๆ ก็ยื่นข้อเสนอด้วย ‘เงินสด’ อย่างพนักงานของ Bolthouse Farms จะได้รับโบนัส 500 ดอลลาร์ หากแสดงหลักฐานการฉีดวัคซีน ซึ่งจากการประเมินพบว่า พนักงานในบริษัทหลายแห่งได้รับการฉีดวัคซีนแล้ว อาจมีเพียงแค่ 1 ใน 3 เท่านั้นที่ยังไม่ได้รับวัคซีน เนื่องจากไม่มีแรงจูงใจ
ผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพ กล่าวว่า ในแต่ละประเทศควรมีอัตราการฉีดวัคซีนอย่างน้อย 70% และอาจจะถึง 85% เพื่อให้เกิดภูมิคุ้มกันหมู่ เมื่อนั้นการแพร่กระจายของไวรัสจะลดลงอย่างมาก ซึ่งเมื่อ 12 พฤษภาคมที่ผ่านมา มีประชากรจำนวน 46.4% ได้รับวัคซีนแล้วอย่างน้อย 1 โดส และ 35.4% ได้รับวัคซีนครบทั้งหมดแล้ว
แต่ที่น่ากังวลก็คือ แม้เดือนเมษายนมีอัตราการฉีดวัคซีนสูงสุดมากกว่า 3 ล้านโดส แต่ขณะนี้ความกระตือรือร้นดังกล่าวกลับลดลง จากการสำรวจของ Kaiser Family Foundation พบว่า เปอร์เซ็นต์ของผู้ที่ยังไม่ได้รับการฉีดวัคซีนไม่เปลี่ยนแปลงไปเลยจากการสำรวจก่อนหน้านี้ ซึ่งอยู่ที่ 13% ในขณะที่เปอร์เซ็นต์ของผู้ได้รับการฉีดวัคซีนก็ต่อเมื่อจำเป็น ลดลงจาก 7% เป็น 6%
กลับมาดูที่แผนกระตุ้นการฉีดวัคซีนของรัฐโอไฮโอ ไมค์ ดีไวน์ กล่าวว่า ผู้ชนะลอตเตอรี่จำนวน 5 รางวัล จะได้รับเงิน 1 ล้านดอลลาร์ (ราว 31 ล้านบาท) สำหรับคุณสมบัติของผู้ชนะจะต้องมีอายุไม่ต่ำกว่า 18 ปี แต่ถ้าสำหรับเด็กอายุ 12-17 ปี จะมีลอตเตอรี่พิเศษ ซึ่งผู้ชนะจะได้รับทุนการศึกษาเต็มจำนวน
“ผมรู้ว่าพวกคุณบางคนคิดว่าผมบ้าไปแล้ว การแจกเงินหลายล้านดอลลาร์นี่เสียเปล่าๆ แต่ที่จริงแล้วการสูญเสียที่แท้จริง คือการสูญเสียให้กับโควิด-19 ต่างหาก” ไมค์กล่าว
จอร์จ โลเวนสไตน์ (George Loewenstein) ศาสตราจารย์สาขาเศรษฐศาสตร์และจิตวิทยาของมหาวิทยาลัยคาร์เนกีเมลลอน และผู้อำนวยการร่วมของ Center for Behavioral Decision Research อธิบายว่า ลอตเตอรี่นี้ถูกออกแบบมาให้เป็น ‘ลอตเตอรี่แห่งความเสียดาย’ (Regret Lottery) ซึ่งเป็นที่นิยมมากกว่าประเภททั่วไป
“ลอตเตอรี่ประเภทนี้ได้รับความนิยมอย่างล้นหลามมากกว่าลอตเตอรี่แบบเดิมๆ เพราะผู้คนกลัวจะเกิดความเสียดาย” จอร์จกล่าว เนื่องจากแม้ผู้คนจะไม่ได้ตัดสินใจเข้าร่วมก็ตาม แต่พวกเขาก็ถูกรวมเข้าไปอยู่ในการชิงโชคนั้น ซึ่งถ้าเขาชนะ แต่ไม่มีคุณสมบัติที่สำคัญอย่างการได้รับวัคซีน พวกเขาก็จะเกิดความเสียใจที่ไม่ได้เงินจำนวนมาก “เป็นวิธีที่ฉลาดมาก เพราะใช้ได้กับทั้งเด็กและผู้ใหญ่” เขาเสริม
แต่แรงจูงใจทางการเงินอาจทำให้เกิดผลตรงกันข้ามกับที่คาดไว้ เนื่องจากมันเป็นสัญญาณที่บอกว่า นี่เป็นสิ่งที่ผู้คนไม่ได้ต้องการทำเพื่อตัวเอง แต่ทำเพื่อข้อเสนอที่ถูกหยิบยื่นมาให้มากกว่า
อย่างในกรณีของรัฐเวสต์เวอร์จิเนีย ซึ่งเสนอพันธบัตรออมทรัพย์จำนวน 100 ดอลลาร์ให้กับผู้คนอายุ 16-35 ปี ที่ได้รับการฉีดวัคซีนแล้ว วิธีนี้ไม่เพียงแต่จะสร้างความเสียหายให้กับรัฐเท่านั้น แต่ยังสร้างความเสียหายนอกรัฐเป็นอย่างมากด้วย
“วิธีนี้ทำให้ผู้คนในรัฐอื่นๆ คิดว่า ฉันไม่จำเป็นต้องสนใจการฉีดวัคซีนก็ได้ เพราะฉันไม่ได้รับเงินนั้นด้วยซ้ำ” จอร์จกล่าว และผู้คนนอกรัฐเวสต์เวอร์จิเนียก็อาจไม่ไปรับการฉีดวัคซีน หากรัฐของพวกเขาไม่ให้ข้อเสนอที่คล้ายกัน
“อย่างไรก็ตาม สิ่งเล็กๆ น้อยๆ อย่างเบียร์ฟรี ก็คงเพียงพอที่จะเอาชนะใจผู้คนได้แล้ว” จอร์จเพิ่มเติม อย่างกรณีของบริษัท Resurgence Brewing Company ในนิวยอร์ก ที่เป็นเจ้าภาพจัดกิจกรรมฉีดวัคซีน ได้ให้เบียร์ฟรีสำหรับผู้ที่มาร่วมงาน
และขณะนี้ ประธานาธิบดีโจ ไบเดน ก็ได้ตั้งเป้าหมายใหม่กับสหรัฐอเมริกา ด้วยการกระตุ้นให้ประชาชนฉีดวัคซีน โดยให้อย่างน้อย 70% ของผู้ใหญ่ทั้งหมด ได้รับการฉีดวัคซีนอย่างน้อย 1 ครั้ง ภายในวันที่ 4 กรกฎาคมนี้ ซึ่งตรงกับวันชาติของสหรัฐอเมริกา
ภาพ: Stephen Zenner / SOPA Images / LightRocket via Getty Images
พิสูจน์อักษร: ลักษณ์นารา พักตร์เพียงจันทร์
อ้างอิง:
