Nike ได้เปิดตัว Project Amplify ซึ่งบริษัทนิยามว่าเป็น ‘ระบบรองเท้าเสริมพลังงานคู่แรกของโลก’ (world’s first powered footwear system) โดยจุดประสงค์หลักไม่ใช่เพื่อนักกีฬามืออาชีพ แต่กลับมุ่งเน้นไปที่คนทั่วไปที่ต้องการเคลื่อนไหวได้เร็วขึ้นและไกลขึ้นโดยใช้ความพยายามน้อยลง
แนวคิดหลักของ Project Amplify นั้นคล้ายคลึงกับจักรยานไฟฟ้า (E-Bike) ที่มีระบบช่วยปั่น แต่แทนที่จะเป็นล้อจักรยาน ระบบนี้จะเข้ามาช่วยเสริมพลังให้กับเท้าและข้อเท้าของผู้สวมใส่โดยตรง “ผลิตภัณฑ์รุ่นแรกนี้ถูกสร้างขึ้นเพื่อมอบพลังพิเศษให้กับการเคลื่อนไหวในชีวิตประจำวัน เปรียบเสมือนการมี ‘กล้ามเนื้อน่อง’ ชุดที่สอง” Nike อธิบายในแถลงการณ์
ลักษณะภายนอกของ Project Amplify ดูคล้ายกับอุปกรณ์พยุงข้อเท้า แต่ภายในบรรจุไว้ด้วยมอเตอร์, สายพานขับเคลื่อน และแบตเตอรี่แบบชาร์จไฟได้ ซึ่งทั้งหมดถูกออกแบบมาให้มีน้ำหนักเบาและดูไม่เทอะทะจนเกินไป โดยในการชาร์จหนึ่งครั้ง สามารถเสริมพลังงานให้กับการวิ่งได้ไกลถึง 10 กิโลเมตร
กลุ่มเป้าหมายหลักคือผู้ที่วิ่งในระดับความเร็วประมาณ 10-12 นาทีต่อไมล์ (ประมาณ 6.2-7.5 นาทีต่อกิโลเมตร) ซึ่งผลการทดสอบจาก Nike Sport Research Lab (NSRL) พบว่าระบบนี้สามารถช่วยให้ผู้ที่วิ่ง 12 นาทีต่อไมล์ เพิ่มความเร็วเป็น 10 นาทีต่อไมล์ได้ และเพิ่มพลังการเคลื่อนไหวได้ประมาณ 15-20%
เทคโนโลยีนี้คือผลลัพธ์ของการพัฒนาร่วมกับบริษัทพันธมิตรด้านหุ่นยนต์อย่าง Dephy และผ่านการทดสอบกับนักกีฬากว่า 400 คน ตลอดระยะเวลาหลายปีที่ผ่านมา แม้จะยังอยู่ในขั้นตอนการทดสอบ แต่ Nike ก็ได้แย้มถึงแผนการที่จะนำผลิตภัณฑ์นี้ออกสู่ตลาดผู้บริโภคในวงกว้าง ‘ในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า’
การเดินทางสู่ Project Amplify นั้นยาวนานถึง 14 ปี ไมเคิล โดนาฮิว (Michael Donaghu) รองประธานฝ่ายนวัตกรรมของ Nike เล่าว่าแนวคิดเรื่องอุปกรณ์เสริมพลังงานแบบสวมใส่ (Exoskeleton) นั้นมีมานานแล้ว แต่ ‘เทคโนโลยี’ ในอดีตยังไม่พร้อม ทั้งน้ำหนักที่มากเกินไปและกำลังขับเคลื่อนที่ไม่เพียงพอ
“ทฤษฎีนั้นฟังดูดี แต่ในทางปฏิบัติกลับยังทำไม่ได้” โดนาฮิวกล่าว แต่ Nike ก็ไม่ได้ล้มเลิกความตั้งใจ และยังคงศึกษาความเป็นไปได้อยู่เสมอ จนกระทั่งในปี 2021 ทีมงานได้ตัดสินใจกลับมาเดินหน้าโครงการนี้อย่างจริงจังอีกครั้ง โดยได้รับแรงหนุนจากความก้าวหน้าของเทคโนโลยีเซ็นเซอร์และไมโครโปรเซสเซอร์
โดนาฮิวให้เครดิตกับอุตสาหกรรมโดรนเป็นอย่างมาก ที่ได้สร้างมอเตอร์ขนาดเล็ก น้ำหนักเบา และสมรรถนะสูง ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของ Project Amplify “การนำไปใช้อย่างแพร่หลายทำให้เกิดมอเตอร์ขนาดเล็กที่ประหยัดพลังงานมากขึ้น ในขนาดที่คุณต้องการจะนำมาติดไว้บนร่างกายได้” เขากล่าว
การออกแบบ Project Amplify ได้รับแรงบันดาลใจมาจากร่างกายมนุษย์ โดยทำหน้าที่เสมือน ‘เส้นเอ็นร้อยหวาย’ (Achilles tendon) ในรูปแบบหุ่นยนต์ ซึ่งเป็นส่วนที่เชื่อมต่อระหว่างกล้ามเนื้อน่องและส้นเท้า และเป็นแหล่งพลังงานสำคัญในการวิ่งและกระโดด เซ็นเซอร์ที่ติดตั้งอยู่จะคอยตรวจจับลักษณะการก้าวเท้าและส่งกำลังเสริมเข้าไปในจังหวะที่เหมาะสมที่สุด
ความท้าทายอยู่ที่การปรับจูนจังหวะการส่งกำลังให้แม่นยำในระดับมิลลิวินาที ซึ่งโดนาฮิวเปรียบเทียบกับการผลักชิงช้า หากผลักเร็วไปก็รู้สึกแปลก หากผลักช้าไปก็ไร้ประโยชน์ และยังต้องปรับให้เข้ากับลักษณะการเดินของแต่ละคนที่แตกต่างกันอีกด้วย
ผลตอบรับจากผู้เข้าร่วมทดสอบในห้องปฏิบัติการ NSRL ส่วนใหญ่ระบุว่า ระบบนี้ให้ความรู้สึกเหมือนเป็นส่วนหนึ่งของร่างกาย และช่วยให้การเดินหรือวิ่งขึ้นเนินรู้สึกเหมือนกำลังเคลื่อนที่บนพื้นราบ Nike ยอมรับว่าพวกเขายังพัฒนาระบบนี้ได้ไม่สมบูรณ์แบบ จากประสบการณ์การทดลองสวมใส่ของผู้สื่อข่าว Fastcompany พบว่ายังคงรู้สึกถึงน้ำหนักของอุปกรณ์
“เราจะวางขายในตลาดตอนนี้เลยได้ไหม? ก็ได้นะ เราได้รับผลการทดสอบและฟีดแบ็กที่ดีจากคนส่วนใหญ่แล้ว แต่มันยังไม่ถึงเกณฑ์ที่เราจะเรียกว่าคู่ควรกับ ‘โลโก้ Swoosh’ หรือยัง?” โดนาฮิวกล่าวอย่างตรงไปตรงมา โดยเปิดเผยว่ากว่าจะมาถึงจุดนี้ได้ ฮาร์ดแวร์ได้ถูกพัฒนาปรับปรุงมาแล้วมากกว่า 9 เวอร์ชัน และผู้ทดสอบได้ก้าวเดินไปกับอุปกรณ์นี้แล้วกว่า 2.4 ล้านก้าว
เขาย้ำว่า Nike มีความรับผิดชอบที่จะต้องทำให้ผลิตภัณฑ์นี้ออกมาสมบูรณ์แบบที่สุด ทั้งในแง่ของรูปลักษณ์ที่ต้องดูดีและ ‘กลมกลืน’ ไปกับการสวมใส่ และในแง่ของฟังก์ชันที่ต้องช่วยเหลือผู้ใช้ได้อย่างเป็นธรรมชาติ ซึ่งทีมงานยังคงมี ‘ไพ่ในมือ’ ที่จะทำให้อุปกรณ์เบาลงและทรงพลังมากขึ้นได้อีก
สำหรับตำแหน่งทางการตลาดของ Project Amplify นั้น โดนาฮิวชี้ว่าอุปกรณ์นี้สร้างความได้เปรียบมากเกินไป สำหรับการแข่งขันกีฬา แต่สมบูรณ์แบบสำหรับการใช้งานเพื่อสันทนาการและการออกกำลังกายทั่วไป ซึ่งอาจเป็นการเปิด ‘ตลาดใหม่’ ที่ไม่เคยมีมาก่อน โดยเฉพาะสำหรับกลุ่มผู้สูงอายุหรือผู้ที่มีปัญหาด้านการเคลื่อนไหว
ภาพ: Courtesy of Nike
อ้างอิง:
- https://www.theverge.com/news/805664/nike-powered-show-project-amplify
- https://www.cnet.com/health/fitness/nike-unveils-robotic-powered-footwear-system-for-everyone/
- https://www.fastcompany.com/91426473/nikes-project-amplify-is-an-e-bike-for-your-feet
- https://about.nike.com/en/newsroom/releases/nike-project-amplify-official-images
