ทุ่มเททำงานหนักแค่ไหน แต่กลับถูกมองข้าม ในขณะที่คนแทบไม่ทำอะไรแต่มีวาทศิลป์เก่งกลับได้หน้าอยู่เสมอ หลายครั้งความรู้สึกถูกด้อยค่าในที่ทำงานได้สั่งสมจนกลายเป็นภาวะหมดไฟ (Burnout Syndrome) ที่กัดกร่อนจิตวิญญาณจนเหมือนตายทั้งเป็น จะลาออกก็ยังไม่พร้อม จะไปต่อก็ไม่รู้จะฝืนทนได้นานแค่ไหน
หากลองมองลึกลงไป ความรู้สึกหมดไฟเช่นนี้อาจไม่ได้มาจากเพื่อนร่วมงานหรือหัวหน้า แต่กลับฝังรากลึกอยู่ใน ‘ระบบ’ ขององค์กรที่บั่นทอนคนทำงานจริง
การจะลุกขึ้นมาเปลี่ยนแปลงระบบอาจฟังดูเป็นเรื่องที่ท้าทาย แต่นั่นก็ไม่ได้แปลว่าเราจะไม่มีสิทธิ์ใช้เสียงของตัวเองเพื่อปกป้องตัวเอง…และนี่คือ 5 แนวทางรับมือเมื่อปัญหาที่แท้จริงไม่ใช่ ‘คน’ แต่เป็น ‘ระบบ’ ที่คุณต้องเผชิญ
สื่อสารปัญหาให้ผู้มีอำนาจโดยตรงรับรู้
ขั้นตอนแรกที่สำคัญที่สุดคือ การนำปัญหาที่คุณกำลังเผชิญไปสื่อสารให้ผู้บังคับบัญชาหรือฝ่ายที่เกี่ยวข้องรับทราบอย่างเป็นทางการ การกระทำเช่นนี้ไม่เพียงแต่เป็นการส่งเสียงของคุณ แต่ยังเป็นการเทสต์ระบบไปในตัว
หากไม่มีการตอบสนองหรือความพยายามที่จะแก้ไขใดๆ นั่นอาจเป็นคำตอบที่ชัดเจนที่สุดเกี่ยวกับวัฒนธรรมองค์กร และทำให้คุณรู้ว่า บริษัทพร้อมจะปล่อยให้คุณเจอปัญหาแบบนี้ต่อไป
สื่อสารอย่างมีวุฒิภาวะ ไม่ใช่แค่ระบายอารมณ์
ก่อนที่จะเข้าไปพูดคุยเพื่อหาทางแก้ไข ควรใช้เวลาตกผลึกความคิดและอารมณ์ของตัวเองให้ชัดเจนก่อน
แยกแยะระหว่างการ ‘ระบายความรู้สึก’ กับการ ‘สื่อสารเพื่อแก้ปัญหา’ เพราะเมื่อใช้อารมณ์นำ ประเด็นสำคัญมักถูกลดทอนให้เหลือเพียงการบ่น
ดังนั้นควรเตรียมข้อมูลและเรียบเรียงสิ่งที่ต้องการจะสื่อสารให้กระชับและตรงจุด เพื่อให้การพูดคุยนำไปสู่ทางออกที่เป็นรูปธรรม
เมื่อเปลี่ยนระบบไม่ได้ ให้เปลี่ยนวิธีรับมือ
ในกรณีที่สื่อสารก็แล้ว แต่ระบบยังคงเหมือนเดิม หากคุณตัดสินใจที่จะอยู่ต่อ สิ่งที่ควรทำคือการ ‘ปรับตัวคุณเอง’ เพราะการอยู่แบบเดิมๆ ด้วยความรู้สึกเดิมๆ จะยิ่งทำให้สถานการณ์แย่ลง
ลองชั่งน้ำหนักข้อดีข้อเสียที่ยอมรับได้ แล้วหันมาปรับมุมมอง เปลี่ยนมายด์เซ็ต หรือหาวิธีการรับมือกับสถานการณ์รูปแบบใหม่ๆ เพื่อให้ตัวเองสามารถทำงานต่อไปได้โดยเจ็บปวดน้อยที่สุด
คุยกับตัวเองให้ชัดเจน
หลายครั้งเรามักไขว้เขวไปกับเสียงของคนรอบข้าง จนไม่แน่ใจว่าสิ่งที่ตัวเองต้องการคืออะไร การกลับมาทบทวนและทำงานกับความรู้สึกของตัวเองอย่างจริงจังจึงเป็นสิ่งจำเป็น
เมื่อไรที่คุณชัดเจนว่าเป้าหมาย ความต้องการ และเหตุผลนั้นคืออะไร เสียงจากภายในของคุณจะแข็งแกร่งพอที่จะเป็นเกราะป้องกันความรู้สึก และทำให้คุณสามารถตัดสินใจได้อย่างเด็ดเดี่ยว
ให้คุณค่ากับความต้องการของตัวเองมากกว่ามุมมองคนอื่น
สุดท้ายแล้ว ไม่ว่าองค์กรนั้นจะดูดีในสายตาคนนอกหรือเป็นที่ที่ใครๆ ก็อยากเข้ามาทำงาน แต่หากมันไม่ตอบโจทย์ชีวิตและความรู้สึกของคุณอีกต่อไป ก็ไม่มีความจำเป็นต้องรู้สึกผิดที่จะเดินออกมา
ความต้องการของคนอื่นก็เป็นเรื่องของคนอื่น ความต้องการของคุณต่างหากที่สำคัญที่สุด
เมื่อตัดสินใจได้ชัดเจนแล้วว่าต้องการจะไป ก็ให้เชื่อมั่นในการตัดสินใจของตัวเองและก้าวต่อไป ในโลกนี้ยังมีประตูบานใหม่ที่รอให้คุณก้าวเข้าไปอยู่อีกเยอะ
อ้างอิง: บทสัมภาษณ์จาก Longevity Lab EP 1
