วันวิทยาศาสตร์แห่งชาติของไทย ตรงกับวันที่ 18 สิงหาคมของทุกปี ซึ่งเป็นวันที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ได้ทอดพระเนตรสุริยุปราคาเต็มดวงวันนี้ใน พ.ศ. 2411
ในเหตุการณ์ครั้งนั้น รัชกาลที่ 4 ทรงคำนวณไว้ล่วงหน้า 2 ปีว่าจะเกิดสุริยุปราคาในวันอังคาร ขึ้น 1 ค่ำ เดือน 10 ปีมะโรง สัมฤทธิศก จุลศักราช 1230 ซึ่งตรงกับวันที่ 18 สิงหาคม พ.ศ. 2411 โดยจะเห็นเต็มดวงที่หว้ากอ และเมื่อเสด็จพระราชดำเนินทางชลมารคและสถลมารคไปที่นั่น ก็เกิดสุริยุปราคาเต็มดวงจริงๆ ดังที่ทรงคำนวณ
สมาคมวิทยาศาสตร์แห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ จึงได้มีมติเทิดพระเกียรติให้พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเป็นพระบิดาแห่งวิทยาศาสตร์ไทย
