วันที่ 4 กันยายนของทุกปี บรรดาทหารเรือที่เคยประจำการในเรือดำน้ำแห่งราชนาวีไทยได้ถือเอาวันนี้เป็นวันที่ระลึกเรือดำน้ำ สืบเนื่องจากเมื่อวันที่ 4 กันยายน 2480 เรือดำน้ำ 2 ลำจากจำนวน 4 ลำ ซึ่งสั่งต่อจากบริษัทมิตซูบิชิ ประเทศญี่ปุ่น คือเรือหลวงมัจฉาณุ และเรือหลวงวิรุณ พร้อมส่งมอบให้แก่ราชนาวีไทย
เรือดำน้ำทั้งหมดได้ปลดระวางประจำการไปเมื่อวันที่ 30 พฤศจิกายน 2494 รวมเวลารับใช้กองทัพเรือ 12 ปีเศษ
ความฝันของราชนาวีไทยถูกกลับมาทำให้เป็นจริงอีกครั้ง เมื่อรัฐบาล คสช. อนุมัติให้จัดซื้อเรือดำน้ำลำแรกเมื่อวันที่ 18 เมษายน 2560 ด้วยงบประมาณ 13,500 ล้านบาท
ขณะที่กองทัพเรือไทยลงนามกับบริษัท China Shipbuilding & Offshore International Co., Ltd. ในฐานะผู้แทนรัฐบาลจีน ได้ลงนามในข้อตกลงจ้างสร้างเรือดำน้ำลำที่ 1 ในข้อตกลงจ้างสร้างเรือดำน้ำในลักษณะรัฐบาลต่อรัฐบาล เมื่อวันที่ 5 พฤษภาคม 2560
ประเดิมงวดแรกปี 2560 จำนวน 700 ล้านบาท ส่วนปีที่ 2561-2566 จะชำระเฉลี่ยปีละ 2,100 ล้านบาท
ส่วนเรือดำน้ำลำที่ 2 และ 3 มูลค่ารวม 22,500 ล้านบาท กองทัพเรือได้ตั้งงบประมาณผูกพัน (งบผูกพัน 7 ปี ปีละประมาณ 3,000 ล้านบาท) ไว้ตั้งแต่ปีงบประมาณ 2563 แต่ได้โยกงบประมาณคืนให้รัฐบาลเพื่อช่วยแก้ปัญหาโควิด-19 ตามคำขอของรัฐบาล ต่อมาในปีงบประมาณ 2564 มีการเสนองบผูกพันซื้อเรือดำน้ำ 2 ลำ กลับไปอีกครั้ง แต่ถูกกระแสสังคมวิจารณ์อย่างหนักถึงลำดับความสำคัญของการใช้เงินในช่วงวิกฤตเศรษฐกิจ ส่งผลให้รัฐบาลต้องเจรจากับรัฐบาลจีนเพื่อขอเลื่อนการจ่ายงวดแรกออกไป
อ้างอิง: กองประชาสัมพันธ์ สำนักงานเลขานุการกองทัพเรือ
