“ตลอดช่วง 10 ปีที่ผ่านมา นับตั้งแต่วันที่บารักตัดสินใจลงสมัครรับเลือกตั้งเป็นประธานาธิบดี ทุกวันผ่านไปไวมาก จนฉันแทบไม่มีเวลานั่งนิ่งๆ นึกถึงสิ่งที่เกิดขึ้นในแต่ละวันเลย แต่การเขียนหนังสือเล่มนี้ทำให้ได้ใช้เวลาคิดและนึกถึงเรื่องราวในช่วงนั้น โดยเฉพาะเรื่องเล็กๆ หลายเรื่องที่ไม่เคยเล่าให้คนอื่นฟังมาก่อน ซึ่งทุกเรื่องมีส่วนทำให้ฉันเป็นฉันอย่างในทุกวันนี้”
มิเชล โอบามา พูดถึงความรู้สึกของเธอระหว่างที่นั่งเรียบเรียงความคิดและความทรงจำออกมาเป็น Becoming หนังสือเล่มที่สองในชีวิตของเธอ แต่เป็นหนังสือเล่มแรกที่เธอเล่าถึงเรื่องราวชีวิตตั้งแต่เด็กจนกระทั่งถึงปัจจุบัน
Becoming เปิดเรื่องด้วยการเล่าถึงค่ำวันหนึ่งในปี 2017 ไม่กี่เดือนหลังจากที่ครอบครัวของเธอย้ายออกจากทำเนียบขาว เป็นคืนที่เธออยู่คนเดียวในบ้านและทำชีสโทสต์ เมนูโปรดที่เป็นเหมือน comfort food สำหรับเธอ
จากฉากนั้น โอบามาพาคนอ่านไปรู้จักชีวิตเธอตั้งแต่ยังเป็นเด็กหญิงผิวสีที่เติบโตในย่านเซาท์ไซด์ของชิคาโก ย่านที่มีประชากรเชื้อสายแอฟริกัน-อเมริกันอาศัยอยู่มากกว่า 90% และเห็นภาพสิ่งที่เกิดขึ้นภายในห้องนั่งเล่นของอพาร์ตเมนต์หมายเลข 7436 บนถนน S. Euclid Ave. ที่ครอบครัวของเธออาศัยอยู่ด้วยกัน ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่มีส่วนสำคัญในการหล่อหลอมทัศนคติหลายอย่างของอดีตสุภาพสตรีหมายเลขหนึ่ง
“พ่อกับแม่เป็นคนธรรมดา ไม่ได้มีการศึกษาสูง และไม่ได้เลี้ยงลูกตามตำราหรืออะไรทั้งนั้น แต่ทั้งคู่ให้ความสำคัญกับการพูดคุยกันในครอบครัว ทั้งฉันและพี่ชายถูกเลี้ยงมาแบบผู้ใหญ่ เวลามีเรื่องอะไร ครอบครัวเราก็จะคุยกันตรงๆ อธิบายตามเหตุและผล และสนับสนุนในสิ่งที่ลูกเป็น” โอบามาเล่าถึงช่วงวัยเด็ก ซึ่งเป็นบทแรกในชีวิตและบทที่มีอิทธิพลต่อเธออย่างมาก
เมื่อถึงวัยมัธยมปลาย ผลการเรียนที่โดดเด่นพาให้เด็กจากย่านเซาท์ไซด์ได้เข้าเรียนใน Whitney M. Young Magnet High School ซึ่งเป็นที่ที่เปิดโลกทัศน์ของเธอครั้งใหญ่ในวัยนั้น และเป็นที่ที่เธอต้องเจอกับคำปรามาสจากนักแนะแนวการศึกษาว่า คนอย่างเธอไม่เหมาะกับมหาวิทยาลัยไอวีลีกอย่างพรินซ์ตัน
แน่นอนว่าคำพูดนั้นไม่สามารถหยุดยั้งความตั้งใจของเธอได้ เพราะเธอใช้ความรู้และความพยายามพาตัวเองไปถึงมหาวิทยาลัยในฝันได้สำเร็จ ตามรอย เคร็ก โรบินสัน พี่ชาย ซึ่งในการสัมภาษณ์และในหนังสือนั้น โอบามาบอกอย่างชัดเจนว่า ความเห็นของคนคนเดียวไม่สามารถลบความเชื่อมั่นที่เธอมีต่อตัวเองได้
จาพรินซ์ตัน โอบามาตัดสินใจเลือกเดินในสายกฎหมายด้วยการเข้าเรียนต่อที่ Harvard Law School และได้ทำงานในบริษัทกฎหมายชั้นนำ ซึ่งเป็นที่ที่ทำให้เธอได้เจอกับ บารัก โอบามา และเรื่องราวของทั้งคู่ก็นำไปสู่เซ็กชันในหนังสือที่เกี่ยวกับชีวิตคู่ ซึ่งเธอให้ชื่อว่า Becoming Us
“ลูกๆ เขาเขินที่ในหนังสือเล่มนี้มีเรื่องจูบแรกของพ่อกับแม่” โอบามาให้สัมภาษณ์ถึงฟีดแบ็กของลูกสาวสองคน เพราะในหนังสือนั้น เธอบรรยายเหตุการณ์วันนั้นและความรู้สึกของตัวเองอย่างไม่ปิดบัง และการเล่าเรื่องนี้อย่างจริงใจนี้ เป็นเสน่ห์อย่างหนึ่งที่ทำให้นักวิจารณ์หนังสือในต่างประเทศหลายคนลงความเห็นว่า เป็นสิ่งที่ทำให้ Becoming เป็นหนังสืออัตชีวประวัติที่อ่านสนุก เพราะเขียนถึงด้วยความซื่อตรงต่อเรื่องราวที่เกิดขึ้น
ในพาร์ตของ Becoming Us ไม่ได้มีแต่เรื่องราวที่ชวนยิ้มเท่านั้น แต่ยังมีเรื่องเศร้าของชีวิตคู่ที่เธอไม่เคยเปิดใจถึงเรื่องนี้มาก่อน อย่างการแท้งที่ส่งผลกระทบต่อจิตใจทั้งคู่อย่างมากในช่วงเวลานั้น และการเข้าพบนักจิตวิทยาที่ให้คำปรึกษาเรื่องชีวิตคู่ ซึ่งการที่เธอตัดสินใจเปิดเผยเรื่องนี้นั้นเพราะอยากให้คู่แต่งงานคนอื่นๆ ได้รู้ว่า วิธีรักษาชีวิตคู่ของเธอและอดีตประธานาธิบดีบารักนั้นเป็นผลมาจากความพยายามของทั้งสองคน และไม่อายที่จะขอความช่วยเหลือเมื่อถึงเวลาที่จำเป็น
ด้วยสถานะสุภาพสตรีหมายเลขหนึ่ง ทำให้เรื่องราวที่เกี่ยวพันกับการเมืองเป็นส่วนหนึ่งของหนังสือเล่มนี้ แต่โอบามาบอกว่านั่นไม่ใช่ทั้งหมดของชีวิตเธอ เป็นเพียงบทหนึ่งในชีวิตเท่านั้น เธอเลือกเล่าทั้งเหตุการณ์ที่จริงจังและเหตุการณ์ที่คนอ่านนึกภาพแล้วก็อดยิ้มตามไม่ได้ อย่างเช่นคืนวันที่ 26 มิถุนายน 2015 ที่เธอพยายามหนีจากทำเนียบขาวในชุดอยู่บ้านและหน้าสด เพื่อไปร่วมฉลองกับฝูงชนที่มารวมตัวกันหน้าทำเนียบในวันที่ศาลสูงสุดสหรัฐฯ ประกาศให้การแต่งงานระหว่างเพศเดียวกันเป็นเรื่องถูกต้องตามกฎหมาย
ในบรรดาเรื่องราวชีวิตที่เธอเล่าไว้ในหนังสือความหนา 448 หน้านี้ เรื่องที่สร้างความแปลกใจให้คนอ่านที่สุด เพราะเป็นเรื่องที่อยู่ภายใต้บุคลิกที่เข้มแข็งและมั่นใจของเธอ น่าจะเป็นการตั้งคำถามกับตัวเองว่า “Am I good enough?” ที่ปรากฏอยู่ในทุกช่วงชีวิตและทุกบทบาทหน้าที่
สำหรับคนที่เคยถูกปรามาสว่าตั้งเป้าหมายในสิ่งที่ไม่เหมาะกับตัวเอง และถูกขัดด้วยคำพูดว่าเธอคงไม่สามารถทำสิ่งต่างๆ ได้สำเร็จ โอบามามองว่า “เป็นเรื่องง่ายมากที่จะปลูกฝังความรู้สึกไม่เชื่อมั่นในตัวเองให้เกิดขึ้นในใจของคนอื่น และความคิดว่าตัวเองล้มเหลวนั้นบ่อยครั้งก็มาจากความรู้สึกมากกว่าผลลัพธ์ที่ล้มเหลวจริงๆ และเมื่อความเปราะบางในใจเรามาเจอกับการตั้งคำถามกับตัวเอง มันก็จะยกระดับไปเป็นความกลัวในจิตใจ”
สิ่งที่โอบามาอยากบอกผ่าน Becoming ก็คือ ไม่แปลกที่เราจะตั้งคำถามแบบนี้กับตัวเอง และไม่แปลกที่จะรู้สึกกลัว แต่สุดท้ายแล้วสิ่งที่จะเอาชนะความรู้สึกเหล่านี้ได้ก็คือจิตใจนั่นเอง เธอเชื่อว่า ถ้าคนที่ตั้งคำถามกับตัวเองมาตลอดชีวิตอย่างเธอสามารถก้าวผ่านได้และทำสำเร็จ คนอื่นเองก็ต้องทำได้เช่นกัน
จุดประสงค์ในการเขียนหนังสือเล่มนี้ เพราะโอบามาต้องการให้เรื่องราวของเธอเข้าถึงผู้คนอย่างกว้างขวาง โดยเฉพาะคนรุ่นใหม่ ซึ่งถ้าวัดจากยอดขายแล้วดูเหมือนว่าเธอจะทำได้สำเร็จภายในเวลาอันรวดเร็ว เพราะหลังจากที่ออกวางขายเป็นครั้งแรกเมื่อวันที่ 13 พฤศจิกายน ที่ผ่านมา Becoming ทำยอดขายได้สูงถึง 1.4 ล้านเล่มภายในสัปดาห์แรกหลังเปิดตัว ทั้งในรูปแบบหนังสือเล่มและ e-book
ร้านหนังสือใหญ่ในสหรัฐฯ อย่าง Barnes & Noble ระบุว่า หนังสือของอดีตสุภาพสตรีหมายเลขหนึ่งขึ้นแท่นเป็นหนังสือที่ทำยอดขายในสัปดาห์แรกได้มากที่สุดในปีนี้ ล้มแชมป์เรื่อง Fear ของ บ็อบ วูดเวิร์ด ที่เปิดโปงประธานาธิบดีทรัมป์ ส่วนทางฝั่งยุโรปนั้น Becoming ยังขึ้นอันดับหนึ่งหนังสือขายดีประเภทนอนฟิกชัน ในอังกฤษอีกด้วย และเป็นเบสต์เซลเลอร์ของหลายประเทศในฝั่งสแกนดิเนเวีย
แต่ Becoming ไม่ใช่หนังสือเล่มเดียวของครอบครัวโอบามา เพราะอดีตประธานาธิบดีเองก็กำลังถ่ายทอดเรื่องราวในชีวิตการเป็นผู้นำประเทศของเขาออกมาเป็นหนังสือเช่นกัน ในระหว่างเดินสายโปรโมตหนังสือเล่มนี้ โอบามาจึงมักจะเจอคำถามที่ให้เปรียบเทียบระหว่างหนังสือของเธอและหนังสือที่สามีของเธอกำลังเขียนอยู่
และคำตอบของโอบามาเมื่อเจอคำถามเหล่านี้ก็คือ “หนังสือของเราสองคนเป็นคนละแบบกัน ถึงบารักจะบอกว่าหนังสือของฉันดีกว่าของเขา แต่ฉันเชื่อว่าเรื่องที่เขาเขียนจะเป็นหนังสือที่จำเป็นในเชิงประวัติศาสตร์อย่างแน่นอน”
พิสูจน์อักษร: ลักษณ์นารา พักตร์เพียงจันทร์
อ้างอิง:
- www.youtube.com/watch?v=8POAamGvUw4
- www.youtube.com/watch?v=GyTyQgwL2ks
- www.youtube.com/watch?v=xBpmqsTZsUE
- www.youtube.com/watch?v=3LHyc0zvED0
- www.chicagotribune.com/news/data/ct-michelle-obama-chicago-map-htmlstory.html
- edition.cnn.com/2018/11/20/media/michelle-obama-book-sales/index.html
- www.booktopia.com.au/blog/2018/11/16/a-conversation-with-michelle-obama
- www.usatoday.com/story/life/tv/2018/11/12/michelle-obama-abc-interview-what-we-learned-former-first-lady/1972788002
