ริชิ ซูนัค นายกรัฐมนตรีสหราชอาณาจักร สร้างความประหลาดใจด้วยการประกาศยุบสภา และเตรียมจัดการเลือกตั้งทั่วไปครั้งใหม่ในวันที่ 4 กรกฎาคมนี้ ซึ่งเร็วกว่าที่เคยคาดการณ์ว่าจะจัดขึ้นในช่วงเดือนตุลาคมหรือพฤศจิกายน และถือเป็นการจัดเลือกตั้งในเดือนกรกฎาคมครั้งแรกของสหราชอาณาจักรนับตั้งแต่ปี 1945
การประกาศจัดการเลือกตั้งใหม่ดังกล่าว มีขึ้นท่ามกลางรายงานอัตราเงินเฟ้อประจำปีของสหราชอาณาจักรที่ลดลงสู่ระดับต่ำสุดในรอบเกือบ 3 ปี
ในการแถลงที่หน้าทำเนียบนายกรัฐมนตรีบนถนนดาวนิง ซูนัคประกาศอย่างหนักแน่นว่า “ถึงเวลาแล้วที่อังกฤษจะเลือกอนาคต” โดยชี้ว่า อัตราเงินเฟ้อที่ลดลงรวมถึงการฟื้นตัวของสหราชอาณาจักรจากภาวะถดถอยตั้งแต่ช่วงต้นปีที่ผ่านมา เป็นข้อพิสูจน์ว่าแผนงานที่เขากำหนดไว้นั้นได้ผล และยืนยันว่าประชาชนสามารถให้ความไว้วางใจต่อพรรคคอนเซอร์เวทีฟ (Conservative Party) ในการเป็นผู้นำประเทศท่ามกลางช่วงเวลาแห่งความไร้เสถียรภาพที่ปรากฏขึ้นทั่วโลก
“การเลือกตั้งครั้งนี้จะเกิดขึ้นในช่วงเวลาที่โลกนั้นอันตรายมากกว่าที่เคยเป็นนับตั้งแต่สิ้นสุดสงครามเย็น ช่วงเวลาที่ไม่แน่นอนเหล่านี้จำเป็นต้องมีการวางแผนที่ชัดเจนและการดำเนินการที่กล้าหาญ เพื่อกำหนดเส้นทางสู่อนาคตที่ปลอดภัย คุณต้องเลือกในการเลือกตั้งครั้งนี้ว่าใครที่มีแผนนั้น” เขากล่าว
อย่างไรก็ตาม The Guardian รายงานว่า สมาชิกอาวุโสของพรรคคอนเซอร์เวทีฟหลายคนแสดงความกังวลต่อการประกาศจัดการเลือกตั้งใหม่ ในขณะที่ผลสำรวจความคิดเห็นชี้ว่า พรรคมีคะแนนนิยมตามหลังพรรคฝ่ายค้านหลักอย่างพรรคเลเบอร์ (Labour Party) ถึง 20 จุด และอาจนำมาซึ่งความพ่ายแพ้ของพรรคคอนเซอร์เวทีฟในรอบ 14 ปี
ขณะที่พรรคคอนเซอร์เวทีฟ แสดงความมั่นใจว่า พรรคยังมีคะแนนนิยมนำหน้า และยืนยันว่ามีความพร้อมอย่างเต็มที่ในการเดินหน้าหาเสียง ซึ่งมีระยะเวลาอีกเพียง 5 สัปดาห์ โดยการเลือกตั้งครั้งนี้ ยังเป็นครั้งแรกที่ซูนัค จะได้ลงชิงชัยเองในฐานะหัวหน้าพรรค
ทั้งนี้ หลายฝ่ายจับตามองว่าการยุบสภาและจัดเลือกตั้งใหม่โดยเร็วดังกล่าว ถือเป็นการเดิมพันที่สูงของพรรคคอนเซอร์เวทีฟ และเป็นโอกาสของพรรคเลเบอร์ที่นำโดยเซอร์ เคียร์ สตาร์เมอร์ (Keir Starmer) ในการชิงเก้าอี้รัฐบาล
ในการปราศรัยผ่านทางโทรทัศน์ เขาประกาศว่า การเลือกตั้งครั้งนี้จะเป็นการเปิดโอกาสให้ประชาชนออกไปใช้สิทธิเพื่อก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลง และยืนยันว่า “ถึงเวลาสำหรับการเปลี่ยนแปลงและยุติความโกลาหลต่างๆ ที่เกิดจากพรรคคอนเซอร์เวทีฟ
“อนาคตของประเทศอยู่ในมือของคุณ ในวันที่ 4 กรกฎาคม คุณมีทางเลือก และเมื่อร่วมมือกัน เราสามารถหยุดความวุ่นวายโกลาหล เราสามารถเริ่มต้นใหม่ เราสามารถเริ่มสร้างอังกฤษขึ้นมาใหม่และเปลี่ยนแปลงประเทศของเรา”
ทำไมถึงประกาศจัดเลือกตั้งใหม่ตอนนี้?
สหราชอาณาจักรนั้นเริ่มหลุดพ้นจาก ‘วิกฤตค่าครองชีพ’ ที่ทำให้อัตราเงินเฟ้อและราคาสินค้าจำเป็นพุ่งสูงขึ้นนับตั้งแต่ที่รัสเซียเปิดฉากสงครามบุกยูเครนเมื่อปี 2022
ถ้อยแถลงของซูนัคส่งข้อความหลักถึงประชาชน ว่าตอนนี้เศรษฐกิจของประเทศกำลังอยู่ในทิศทางที่ถูกต้อง และมีเพียงพรรคคอนเซอร์เวทีฟเท่านั้นที่สามารถรักษาเสถียรภาพนี้ไว้ได้
ที่ผ่านมา ผู้สังเกตการณ์หลายคนคาดการณ์ว่า การเลือกตั้งจะเกิดขึ้นช่วงปลายปี แต่สาเหตุที่ซูนัคเลือกจัดการเลือกตั้งเร็วกว่าที่คาดอาจเป็นเพราะเขาเชื่อว่า โอกาสสำหรับพรรคของเขาหลังจากนี้ไม่น่าจะดีขึ้นกว่าตอนนี้ และคาดหวังให้องค์ประกอบต่างๆ ในการประกาศจัดเลือกตั้งโดยเร็ว เป็นโอกาสแย่งชัยชนะจากคู่แข่งหลักอย่างพรรคเลเบอร์
หลังจากนี้จะเกิดอะไร?
ซูนัคได้รับพระราชทานพระบรมราชานุญาตจากสมเด็จพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 3 ให้ยุบสภา ซึ่งการยุบสภาจะเกิดขึ้นในวันศุกร์นี้ (24 พฤษภาคม) ก่อนที่จะปิดสมัยประชุมอย่างเป็นทางการในวันที่ 30 พฤษภาคม และเข้าสู่ช่วงหาเสียงเลือกตั้ง ซึ่งหมายความว่าจะมีเวลาอีกเพียง 2 วันในการพิจารณาและผ่านกฎหมายที่ค้างอยู่
ขณะที่ สส. จะพ้นจากตำแหน่งในวันที่ 30 พฤษภาคม แต่รัฐมนตรีกระทรวงต่างๆ จะปฏิบัติหน้าที่ต่อไปจนกว่าจะมีการจัดตั้งรัฐบาลชุดใหม่มาทำหน้าที่แทน
พรรคคอนเซอร์เวทีฟ มีโอกาสจะพ่ายแพ้?
หากผลสำรวจความคิดเห็นที่เผยแพร่จากหลายสำนักในช่วงหลายเดือนที่ผ่านมาถูกต้อง พรรคเลเบอร์จะมีคะแนนนิยมนำหน้าพรรคคอนเซอร์เวทีฟอยู่ค่อนข้างมาก ราว 45 ต่อ 23 เปอร์เซ็นต์
โดยผู้สังเกตการณ์ส่วนใหญ่คาดหวังว่าพรรคเลเบอร์มีโอกาสที่จะคว้าชัยชนะในการเลือกตั้งได้แบบไม่ยากลำบาก
อย่างไรก็ตาม การหาเสียงในบางครั้งอาจเป็นปัจจัยที่ทำให้ผลเลือกตั้งเปลี่ยนแปลงได้ ตัวอย่างหนึ่งคือในปี 2017 เมื่อนายกรัฐมนตรีเทเรซา เมย์ จากพรรคคอนเซอร์เวทีฟ ประกาศให้มีการจัดเลือกตั้งใหม่ ในขณะที่พรรคมีคะแนนนิยมนำหน้าในโพลสำรวจต่างๆ แต่พรรคกลับไม่สามารถครองที่นั่ง สส. ส่วนใหญ่ได้ เนื่องจากความล้มเหลวในแคมเปญหาเสียง ทำให้ทางพรรคต้องจับมือกับพรรค DUP ของไอร์แลนด์เหนือ เพื่อตั้งรัฐบาล
ภาพ: REUTERS / Maja Smiejkowska
อ้างอิง:
- https://www.theguardian.com/politics/article/2024/may/22/why-has-the-uk-pm-called-a-general-election-whats-at-stake-and-what-happens-now
- https://www.theguardian.com/politics/article/2024/may/22/rishi-sunak-will-call-general-election-for-july-in-surprise-move-sources
- https://www.bbc.com/news/uk-politics-69050450
- https://www.bbc.com/news/uk-politics-68079726