ทุกคนอาจไม่ได้คิดไปเองก็ได้นะว่าการเป็นวัยรุ่นต้องแลกมาด้วยอาการปวดหลัง หากไม่เชื่อก็ลองหันไปถามเพื่อนที่นั่งข้างๆ ดูว่ากว่าจะลุกจากเก้าอี้ได้ทีหนึ่งต้องร้องโอดโอยไปเท่าไร และเรารู้ด้วยว่ายังมีอีกหลายคนเลยที่เจออาการนี้ไม่ต่างกัน

คนรุ่นใหม่ปวดหลังเร็วขึ้นจริงหรือเปล่า?

เราพูดคุยกับ พญ.วิสุทธินี เทือกทอง แพทย์ผู้ชำนาญการสาขาเวชศาสตร์ฟื้นฟูระบบกระดูกและกล้ามเนื้อจาก BDMS Wellness Clinic คุณหมอให้คำตอบว่า “อาการปวดหลังเกิดขึ้นจากหลายสาเหตุ ซึ่งแต่ละช่วงอายุวัยก็มีสาเหตุและการรักษาที่ต่างกัน

“แต่หากเป็นวัยรุ่นเรียนจบใหม่ๆ จนถึงวัยทำงาน ส่วนใหญ่สาเหตุก็มาจากการไม่ดูแลตัวเองตั้งแต่สมัยเรียน เป็นอาการปวดสะสมจนเริ่มมาเห็นชัดๆ ในวัยทำงานนี่เอง”

โดยอาการปวดหลังที่พบบ่อยที่สุดในวัยนี้เกิดจาก 3 สาเหตุ คือ

1. ปวดหลังจากกล้ามเนื้อ: เกิดจากการนั่งนานเกิน 5-6 ชั่วโมง จนกล้ามเนื้อบางมัดเกิดยึดหรือถูกใช้งานมากกว่าปกติ ยิ่งใครนั่งผิดท่าบ่อยๆ อาจส่งผลต่อสรีระกระดูกสันหลังได้เลย

2. ปวดหลังจากข้อต่อ: สาเหตุนี้พบบ่อยพอๆ กับข้อด้านบน เพราะกล้ามเนื้อและข้อต่อมีส่วนเชื่อมกันอยู่ เมื่อข้อต่อส่วนเชื่อมหลังกับสะโพกถูกกดทับเนื่องจากเรานั่งนานๆ กล้ามเนื้อช่วงข้อต่อจึงยึดไปด้วย พอขยับลุกนั่งจึงลำบาก

หลายคนชอบเข้าใจผิดว่าตัวเองปวดหลังจากกล้ามเนื้อ นวดสักหน่อยก็คงหาย แต่จริงๆ แล้วอาจปวดหลังจากข้อต่อก็ได้ ซึ่งวิธีแก้ไขจะต่างกัน

3. หมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท: อาการนี้คุณหมอบอกว่า “อาจพบไม่บ่อยเท่า 2 ข้อแรก แต่ผู้ป่วยอายุน้อยลงเรื่อยๆ” สาเหตุหลักก็คือการชอบเล่นกีฬาเอ็กซ์ตรีม หรือกีฬาที่มีความหนักหน่วง ผาดโผนมากขึ้นกว่าคนรุ่นก่อนๆ คนรุ่นใหม่จึงปวดหลังด้วยสาเหตุนี้มากขึ้น

“คนสมัยใหม่ชอบเล่นกีฬาเยอะๆ เล่นหนักๆ แต่ลืมไปว่าร่างกายยังไม่พร้อม แต่ถ้าเราบอกให้พวกเขาไม่เล่นกีฬา แน่นอนว่าไม่มีใครยอมอยู่แล้ว เพราะฉะนั้นสิ่งที่ควรทำคือการออกกำลังกายเพิ่มความแข็งแรง เพื่อเราจะเล่นกีฬาได้นานขึ้น ทนทานขึ้น” คุณหมอบอก

นอกจากนี้ การนั่งผิดท่าหรือการนั่งๆ นอนๆ เล่นโทรศัพท์ ดูซีรีส์ ก็มีส่วนทำให้เกิดอาการนี้เช่นกัน

เริ่มปวดหลังตั้งแต่วัยรุ่น ร้ายแรงแค่ไหน?

คุณหมอบอกให้ทุกคนลองจินตนาการถึงบ้านหนึ่งหลัง พอเราอยู่ไปนานๆ สัก 60 ปีก็จะเริ่มมีน้ำรั่ว ไม้ผุ บานประตูชำรุด แต่ถ้าหากเราใช้งานเปิด-ปิดประตูแรงๆ ตั้งแต่ตอนนี้ บานประตูจะหมดอายุเร็วกว่า 60 ปีแน่นอน ซึ่งมันแปลว่าอาจต้องเปลี่ยนเร็วกว่าส่วนอื่นๆ

“ช่วงแรกอาจไม่รู้สึกอะไรมาก เพราะร่างกายยังมีความยืดหยุ่น ร่างกายซ่อมแซมตัวเองได้ดีอยู่ แต่ปล่อยให้ผ่านสักสิบปีข้างหน้าจะเริ่มเห็นว่ามันแตกต่างเยอะมาก”

วิธีป้องกันและรักษาอาการปวดหลัง

พญ.วิสุทธินีแนะนำวิธีรักษาไว้ 2 รูปแบบ คือ เริ่มจากปลายเหตุด้วยการรักษาอาการปวดให้หายไปก่อน เพราะว่า “ถ้าอาการปวดยังอยู่ คนรุ่นใหม่จะไม่อยากทำอย่างอื่น เราต้องรักษาความปวดนั้นให้หายไปก่อน”

โดยวิธีการรักษาก็อย่างเช่น กายภาพบำบัด ประคบร้อน เลเซอร์ หรือการใช้คลื่น Shockwave หมอจะวินิจฉัยเลือกให้ตามสาเหตุของอาการ

หลังจากอาการปวดหายดีแล้วก็ต้อง ‘ปรับพฤติกรรม’ เพราะหากกลับมาใช้ชีวิตรูปแบบเดิม อาการเดิมก็จะกลับมาแน่นอน โดยคุณหมอแนะนำว่าหากต้องนั่งนานๆ ควรลุกขึ้นมาเปลี่ยนท่า เดินเล่น หรือยืดกล้ามเนื้อทุก 1-2 ชั่วโมง หรือการปรับโต๊ะทำงาน เลือกเก้าอี้นั่งที่ช่วยซัพพอร์ตหลังและคอได้ดีก็มีส่วนช่วยเช่นกัน โดยนั่งแล้วต้องไม่ไหล่ห่อ คอยื่น หลังงอ

เช่นเดียวกับการออกกำลังกายและยืดกล้ามเนื้อที่ควรทำเป็นประจำ