แอลจีเรียออกกฎหมาย เอาผิดฝรั่งเศสล่าอาณานิคม ชี้ต้องชดเชยและขอโทษ

แอลจีเรียผ่านกฎหมายให้การล่าอาณานิคมของฝรั่งเศสเป็น ‘อาชญากรรม’ ชี้ต้องรับผิดทางกฎหมาย พร้อมเรียกร้องให้จ่ายค่าชดเชยและขอโทษอย่างเป็นทางการ

เมื่อวานนี้ (24 ธันวาคม) รัฐสภาแอลจีเรียมีมติเอกฉันท์ผ่านร่างกฎหมายให้การล่าอาณานิคมของฝรั่งเศสเป็นอาชญากรรม โดยระบุว่า ฝรั่งเศสได้กระทำผิดต่อแอลจีเรีย และต้องรับโทษทางกฎหมายต่อโศกนาฏกรรมในอดีต ไม่ว่าจะเป็นการสังหารพลเมืองนอกกระบวนการยุติธรรม การทรมานร่างกายและจิตใจ การปล้นทรัพยากรของประเทศ และการทดลองนิวเคลียร์

ร่างกฎหมายยังระบุว่า ฝรั่งเศสต้องชดเชยชาวแอลจีเรียอย่างเต็มรูปแบบทั้งความเสียหายเชิงรูปธรรมและจิตใจ โดย อิบราฮิม บูกาลี ประธานรัฐสภาแอลจีเรียกล่าวว่า การลงมติในครั้งนี้คือการส่งสารชัดเจนไปยังภายในประเทศและทั่วโลกว่า ความทรงจำของแอลจีเรียในยุคอาณานิคมไม่อาจถูกลบล้างหรือเจรจาต่อรองได้ ขณะที่บรรยากาศในรัฐสภาเต็มไปด้วยการเฉลิมฉลอง โดยกลุ่ม สส.ได้สวมผ้าพันคอลายธงชาติแอลจีเรีย พร้อมกับตะโกนว่า “แอลจีเรียจงเจริญ”

อนึ่ง แอลจีเรียยังเรียกร้องให้ฝรั่งเศสส่งคืนวัตถุโบราณชิ้นสำคัญ คือ Baba Merzoug ปืนใหญ่สำริดในศตวรรษที่ 16 หลังกองทัพฝรั่งเศสยึดในปี 1830 และนำกลับประเทศ ซึ่งปัจจุบันนี้ตั้งอยู่ที่เมืองเบรสต์ แคว้นบริตานี

การลงมติครั้งนี้เกิดขึ้นท่ามกลางวิกฤตทางการเมืองระหว่าง 2 ประเทศจากข้อพิพาทซาฮาราตะวันตก (Western Sahara) หลังฝรั่งเศสประกาศสนับสนุนให้โมร็อกโกครอบครองดินแดนดังกล่าว ขณะที่แอลจีเรียสนับสนุนให้ชาวซาห์ราวีมีสิทธิปกครองดินแดน ก่อนที่ประเด็นจะลุกลามไปยังเรื่องอื่นๆ เช่น กรณีผู้อพยพ การควบคุมตัวนักการทูตและพลเมืองแอลจีเรียในกรุงปารีส รวมไปถึงอดีตในยุคอาณานิคม

ในช่งวงที่ผ่านมา การล่าอาณานิคมของฝรั่งเศสต่อแอลจีเรียเป็นประเด็นถกเถียงมาอย่างต่อเนื่อง โดย Le Monde สื่อฝรั่งเศสอ้างว่า ที่ผ่านมา แอลจีเรียไม่เคยเรียกร้องอะไรจากฝรั่งเศส แม้แต่ผู้นำประเทศก็ไม่เคยกล่าวถึงเรื่องนี้อย่างตรงไปตรงมา เมื่อต้องให้สัมภาษณ์กับ France 24 ในปี 2020

ครั้งหนึ่ง เอ็มมานูเอล มาครง ประธานาธิบดีฝรั่งเศส เคยแสดงจุดยืนต่อการล่าอาณานิคมของฝรั่งเศสต่อแอลจีเรียว่า เป็นอาชญากรรมต่อมนุษยชาติ แต่ปฏิเสธที่จะขอโทษอย่างเป็นทางการ โดยอ้างว่า ไม่ใช่หน้าที่ของเขาที่ต้องขออภัยแอลจีเรีย

ปัจจุบัน กระทรวงการต่างประเทศฝรั่งเศสเลี่ยงแสดงความเห็น โดยชี้แจงว่า ไม่ยุ่งเกี่ยวกับการเมืองภายในประเทศอื่น ขณะที่ผู้เชี่ยวชาญอย่าง ฮอสนี คิตูนี (Hosni Kitouni) นักวิจัยประวัติศาสตร์อาณานิคมจาก University of Exeter ระบุว่า กฎหมายฉบับนี้ไม่มีผลผูกพันทางกฎหมายระหว่างประเทศ หากแต่เป็นการแสดงออกทางการเมืองและสัญลักษณ์ว่า แอลจีเรียแตกหักกับฝรั่งเศสในมิติความทรงจำ

อนึ่ง ฝรั่งเศสปกครองแอลจีเรียตั้งแต่ปี 1830-1962 ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่เต็มไปด้วยความรุนแรงทางประวัติศาสตร์ เช่น การสังหารหมู่ การเนรเทศ หรือสงครามประกาศเอกราชที่คร่าชีวิตผู้คนไป 5 แสน – 1.5 ล้านคน

แฟ้มภาพ: Ammi Louiza / ABACA via Reuters

อ้างอิง: