ใกล้เข้ามาทุกขณะกับการเลือกตั้งประธานาธิบดีไต้หวัน ซึ่งนอกจากจะชี้ชะตาความสัมพันธ์ระหว่างไต้หวันกับจีนแล้ว ผลการเลือกตั้งครั้งนี้ยังจะกำหนดทิศทางความสัมพันธ์ระหว่างสหรัฐอเมริกากับจีนอีกด้วย
ไต้หวันมีกำหนดจัดการเลือกตั้งประธานาธิบดีและสมาชิกรัฐสภาในวันที่ 13 มกราคมนี้ โดยพรรคหมินจิ้นตั่ง (DPP) ซึ่งเป็นพรรครัฐบาล ส่งรองประธานาธิบดี ไล่ชิงเต๋อ ลงชิงชัย ขณะที่นายกเทศมนตรีเมืองนิวไทเป โหวโหย่วอี๋ เป็นผู้สมัครในนามของพรรคก๊กมินตั๋ง (KMT) ซึ่งเป็นพรรคฝ่ายค้านหลัก ส่วนอดีตนายกเทศมนตรีกรุงไทเป เคอเหวินเจ๋อ ลงสมัครในนามพรรคไถวันหมินจ้งตั่ง (TPP)
นักวิเคราะห์มองว่า หากพรรค DPP คว้าชัยเลือกตั้งกลับเข้ามาบริหารประเทศอีกครั้งเป็นสมัยที่ 3 ติดต่อกัน ซึ่งจะเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ นั่นอาจถือเป็นลางร้ายสำหรับความสัมพันธ์ข้ามช่องแคบไต้หวัน เนื่องจากชัยชนะของ DPP จะสร้างความไม่พอใจให้กับปักกิ่งที่เชื่อว่าแกนนำของพรรค DPP สนับสนุนการแบ่งแยกดินแดน
สถานะที่เป็นอยู่
นับตั้งแต่การเลือกตั้งทั่วไปครั้งแรกของไต้หวันเมื่อปี 1996 การสลับขั้วอำนาจระหว่าง KMT และ DPP ก็ได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของ ‘สถานะที่เป็นอยู่’ (Status quo) ของไต้หวัน ไม่มีพรรคใดอยู่ในตำแหน่งเกิน 2 สมัยติดต่อกัน
ผู้สมัครจากทุกพรรค รวมถึงไล่ชิงเต๋อจาก DPP ยืนยันว่าจะพยายามรักษาสถานะที่เป็นอยู่ระหว่างจีนกับไต้หวันเอาไว้ นั่นคือการไม่ประกาศเอกราชอย่างเป็นทางการ และการไม่รวมชาติกับจีน ซึ่งสถานะดังกล่าวนี้เองที่เป็นกุญแจสำคัญในการรักษาสันติภาพให้กับไต้หวันตลอดหลายปีที่ผ่านมา อย่างไรก็ตาม สถานะที่เป็นอยู่ในปัจจุบันอาจไม่ใช่สิ่งที่ปักกิ่งพอใจเพียงเท่านี้อีกต่อไปแล้ว โดยในการกล่าวคำเนื่องในโอกาสวันขึ้นปีใหม่ 2024 ประธานาธิบดีสีจิ้นผิงของจีนเน้นย้ำว่า การรวมไต้หวันกับแผ่นดินใหญ่เป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ ท่ามกลางกิจกรรมทางทหารของจีนที่เพิ่มขึ้นรอบเกาะไต้หวัน
ความสัมพันธ์ระหว่างไต้หวันกับจีนปรากฏรอยร้าวหลังจาก DPP ครองอำนาจในปี 2016 โดยการประชุมหารืออย่างเป็นทางการระหว่างไทเปกับปักกิ่งยุติลงนับตั้งแต่นั้น ซึ่งนักการเมืองของ KMT โจมตี DPP ว่าเป็นต้นเหตุที่ทำให้ความตึงเครียดกับจีนเพิ่มขึ้น
นอกจากประเด็นการเมืองกับจีนแล้ว ฝ่ายค้านยังวิพากษ์วิจารณ์ DPP ที่ล้มเหลวในการแก้ปัญหาค่าแรงซบเซาและราคาบ้านที่พุ่งไม่หยุด ซึ่งเป็นประเด็นกังวลในกลุ่มคนหนุ่มสาว โดยคะแนนเสียงของคนกลุ่มนี้จะมีความสำคัญต่อผลการเลือกตั้งและอาจชี้ชะตาอนาคตของไต้หวันด้วย
ทั้งนี้ หากพรรครัฐบาลชนะเลือกตั้งประธานาธิบดีในครั้งนี้ ก็คาดว่าอาจมีหลายสิ่งหลายอย่างเปลี่ยนแปลงทั้งกับไต้หวันเอง รวมไปถึงภูมิรัฐศาสตร์โลก
ภาพ: Alex Chan Tsz Yuk / SOPA Images / LightRocket via Getty Images
อ้างอิง:
