เป็นอีก 1 ปีที่ข้าวของประเทศไทยไปสร้างชื่อในเวทีโลก ด้วยการคว้าแชมป์ข้าวที่รสชาติดีที่สุดในโลกเป็นครั้งที่ 5 สมาคมผู้ส่งออกข้าวไทยประเมินการส่งออกทั้งปี 2560 จะสูงถึง 11 ล้านตัน ย้ำชาวนาไทยเน้นปลูกข้าวคุณภาพ ระวังเพื่อนบ้านแซง
กระทรวงพาณิชย์ให้ข้อมูลว่า จากการประกวดข้าวดีเด่นโลก (The World’s Best Rice 2017) ครั้งที่ 9 ที่ผ่านมา จัดโดย Rice Trader ผู้ให้ข้อมูลข่าวสารอุตสาหกรรมข้าวระดับโลก ข้าวหอมมะลิของไทยคว้าแชมป์ ‘ข้าวที่รสชาติดีที่สุดในโลก’ ซึ่งเป็นครั้งที่ 5 แล้วจากการประกวด 9 ครั้งที่ผ่านมา โดยเป็นการรักษาแชมป์จากปี 2016 ที่ไทยยังรักษาตำแหน่งนี้ไว้ได้
แม้จะเป็นข่าวที่น่ายินดี แต่ เจริญ เหล่าธรรมทัศน์ นายกสมาคมผู้ส่งออกข้าวไทยชี้ให้เห็นถึงความก้าวหน้าของข้าวจากประเทศเพื่อนบ้าน โดยข้าวที่ทำคะแนนอันดับที่ 2 คือ ข้าวผกามะลิ จากกัมพูชา และข้าวเอสที 24 ของเวียดนาม ซึ่งในช่วงที่ผ่านมาก็เคยเบียดข้าวหอมมะลิของไทยขึ้นแท่นอันดับ 1 กันมาแล้ว
เมื่อพิจารณาโครงสร้างข้าวส่งออกของไทยครึ่งหนึ่งจะเป็นข้าวหอมมะลิ ซึ่งเป็นที่รู้จักและได้รับการยอมรับในระดับสากล แต่เนื่องจากรูปแบบการเพาะปลูกและสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไป เจริญยอมรับว่าข้าวหอมมะลิของไทยคุณภาพลดลงเมื่อเทียบกับอดีต ขณะที่ข้าวจากประเทศเพื่อนบ้านก็ได้รับการปรับปรุงพันธุ์ พัฒนาคุณภาพขึ้นมาอย่างต่อเนื่อง อย่างข้าวผกามะลิของกัมพูชาก็สามารถยกระดับเป็นข้าวพรีเมียมในเวทีโลกได้แล้ว
อีกส่วนคือตลาดของข้าวขาว ซึ่งไทยส่งออกข้าวพื้นแข็ง ซึ่งมีองค์ประกอบที่แตกต่างจากข้าวประเภทอื่น เมื่อหุงแล้วข้าวจะไม่ได้อ่อนนุ่มเหมือนข้าวหอมมะลิที่ซื้อรับประทานกันที่บ้าน (Table Rice) ซึ่งเป็นจุดที่ต้องปรับสำหรับการรุกตลาดใหญ่อย่างจีน ซึ่งปัจจุบันเวียดนามเข้าไปตีตลาดได้มาก เพราะมีข้าวขาวที่เป็นข้าวที่อ่อนนุ่มและรับประทานง่ายกว่า ซึ่งขณะนี้เวียดนามขายข้าวขาวได้ราคาแพงกว่าข้าวขาวของไทย
สมาคมผู้ส่งออกข้าวไทยประเมินว่ายอดการส่งออกข้าวปี 2560 นี้จะอยู่ที่ 11 ล้านตัน โดยสต็อกของข้าวเก่ารวมถึงข้าวจากโครงการรับจำนำข้าวระบายไปหมดแล้ว ตลาดที่น่าสนใจคือประเทศกลุ่มตะวันออกกลางที่นิยมบริโภคข้าวไทยมากขึ้น
ส่วนแนวโน้มของปีหน้าคาดการณ์ลำบาก เพราะว่าเวียดนามจะเข้าฤดูเก็บเกี่ยวในปลายเดือนกุมภาพันธ์ ขณะที่ข้าวในประเทศอินเดียก็จะมีอุปทานมาเติมในตลาดมากขึ้น จึงยังเป็นโจทย์สำคัญที่เกษตรกรไทยต้องเร่งปรับตัวรับการแข่งขันด้วยการปลูกข้าวคุณภาพสูงเพื่อยกระดับราคา เพื่อหนีจากข้าวของประเทศเพื่อนบ้านที่เร่งพัฒนาอยู่เสมอ หากปล่อยไว้ ประเทศไทยอาจจะถูกแซงหน้าทั้งด้านปริมาณและคุณภาพได้
อ้างอิง:
