ใครกำลังมองหาวิธีคลายเครียดให้กับตัวเองในเชิงพัฒนาสมาธิ ฝึกสมอง ประลองความจำ คุณอาจจะเหมาะโปรแกรมที่เรียกว่า Brain Enrichment ซึ่งเป็นโปรแกรมดนตรีบำบัดเชิง Brain Training ที่คิดค้นเทคนิค 1 to 5 Piano โดย อาจารย์ตรีรัตน์ อุปถัมภ์โพธิวัฒน์ ผู้อำนวยการสถาบันวันทูไฟว์ ที่มีความเชี่ยวชาญด้านดนตรีบำบัดมากว่า 40 ปี ซึ่งการใช้เสียงดนตรีเพื่อบำบัดผ่อนคลายสมอง และบำบัดจิตใจไปในตัว เป็นหนึ่งในหลายๆ ศาสตร์ที่เหมาะอย่างยิ่งกับคนยุคปัจจุบันที่ต้องการเยียวยาจิตใจตัวเอง และได้เพิ่มวิตามินสมอง หลังจากลุยงานเครียด และรับมือกับสารพัดปัญาหาที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน 

อะไรคือ 1 to 5 Piano

We Say: ผู้ที่คิดค้น 1 to 5 Piano ซึ่งถูกพัฒนามาเป็นโปรแกรม Brain Enrichment คือ อาจารย์ตรีรัตน์ อุปถัมภ์โพธิวัฒน์ ที่มีประสบการณ์ด้านการสอนเปียโนมากว่า 48 ปี และยังเป็นที่ปรึกษากรมสุขภาพจิต ด้านดนตรีบำบัด ของกระทรวงสาธารณสุข ตั้งแต่ปี 2551 จากประสบการณ์สอนเปียโนที่ผ่านมา ทำให้อาจารย์มองเห็นคีย์สำคัญอย่างหนึ่งที่จะกลายเป็นตัวเชื่อมให้ทุกคนสามารถเล่นเปียโนได้เป็นเพลงโดยไม่จำเป็นต้องมีพื้นฐานใดๆ มาก่อน ซึ่งคีย์อันนั้นก็คือเทคนิค 1 to 5 Piano ที่อาจารย์จดลิขสิทธิ์ทางปัญญาเอาไว้ตั้งแต่ปี 2539 กลายเป็นว่าผู้ที่ได้เรียนเปียโนโดยใช้เทคนิค 1 to 5 ต่างได้รับความสุขจากการได้เล่นเปียโนในแบบที่เข้าใจง่าย อาจารย์มีลูกศิษย์มากมายทั้งไทยและต่างประเทศ ตั้งแต่เมืองเซี่ยงไฮ้ ปักกิ่ง กวางเจา นานกิง และเซินเจิ้น ซึ่งจากความสำเร็จของ 1 to 5 ทำให้มันกลายเป็นหนังสือ ไม่มีใครในโลกเล่นเปียโนไม่ได้ และล่าสุดได้กลายเป็นหนึ่งในโปรแกรม Brain Enrichment จัดรวมอยู่ในศาสตร์แห่งแพทย์ทางร่วม ที่จะช่วยสร้างสมดุลให้กับร่างกาย อารมณ์ และจิตใจ 

เมื่อเริ่มลองโปรแกรม Brain Enrichment  

We Say: เมื่อได้เข้าไปลองโปรแกรม Brain Enrichment ซึ่งใช้เปียโนเป็นสื่อในการบำบัดและฝึกสมอง ต้องยอมรับว่าครั้งแรกอาจจะรู้สึกแปลกๆ งงๆ เนื่องจากผู้เขียนไม่เคยมีประสบการณ์ในการเล่นเปียโนมาก่อนเลย แต่เมื่อเข้าสู่โปรแกรม จะเริ่มมีการพูดคุยโดยเจ้าหน้าที่จะตั้งคำถามให้เราตอบ ซึ่งเป็นคำถามง่ายๆ แค่แสดงความรู้สึกออกไปอย่างจริงใจ จากนั้นจะได้รับการอธิบายว่าสเตปของ 1 to 5 เป็นอย่างไร เราทำความรู้จักมันครั้งแรกผ่านการขยับนิ้วมือทั้งห้า ทั้งมือข้างซ้ายและข้างขวา โดยใช้ความจำว่านิ้วไหนแทนตัวเลข 1-5 ซึ่งบอกเลยว่าเป็นวิธีการที่ง่าย ไม่ซับซ้อน แต่นี่แหละคือสิ่งที่อาจารย์ตรีรัตน์คิดค้นมาเพื่อให้ทุกคนเข้าถึงง่าย เข้าใจง่าย ดังนั้นจากหนังสือที่อาจารย์เคยเขียนอย่าง ไม่มีใครในโลกเล่นเปียโนไม่ได้  จึงเป็นเรื่องที่ผู้เขียนเริ่มจะเห็นด้วย เพราะประเมินจากตัวเองหลังจากได้ฝึก 1 to 5 ในเวลาไม่ถึง 10 นาที ก็เข้าใจหัวใจสำคัญของมัน ซึ่งจะนำไปใช้จริงกับการวางมือลงบนเปียโนและเล่นเพลงโปรดของตัวเองได้อย่างน่าทึ่ง 

ข้อดีของการใช้ดนตรีบำบัด 

We Say: ดนตรีเป็นภาษาสากลที่ช่วยบำบัดอารมณ์และดีต่อการฝึกสมอง ดนตรีมีส่วนช่วยกระตุ้นให้สมองเกือบทุกส่วน เช่น ส่วนของการได้ยิน (Audiotory) ส่วนที่เกี่ยวข้องกับการเคลื่อนไหวของแขน ขา ใบหน้า (Motor Cortex) และส่วนที่เกี่ยวกับอารมณ์ จิตใจ การตระหนักรู้ ความเข้าใจและความจำ (Limbic System) และโดยเฉพาะเสียงเปียโนที่ได้ลองฝึกไปแล้ว สิ่งที่เกิดขึ้นแน่นอนคือสมาธิ เพราะหากวอกแวกเพียงนิดเดียว เราจะกดเปียโนผิดนิ้วทันที ซึ่งสมาธิหากมันถูกควบคุมและฝึกได้อย่างดี สมองสั่งการอะไร ร่างกายเราจะเคลื่อนไหวได้อย่างถูกต้องแม่นยำ ผู้เขียนมองว่า โปรแกรมนี้เหมาะกับคนทุกวัย ทุกเจเนอเรชัน ไม่ว่าจะเคยเล่นหรือไม่เคยเล่นเปียโนมาก่อน ก็สามารถเพลิดเพลินไปกับดนตรีบำบัดแบบนี้ได้ ใครที่มีภาวะเครียด นอนไม่หลับ ความจำเสื่อม หรือในกลุ่มเด็กพิเศษที่มีปัญหาเกี่ยวกับสมอง และการเรียนรู้ช้า (Learning disorder) โดยอาจารย์ตรีรัตน์บอกกับเราว่า 1 to 5 Piano มันเปรียบเหมือนเกมที่เต็มไปด้วยความท้าทาย ช่วยพัฒนาความจำ สร้างสมาธิ และเป็นหนึ่งในวิธีฝึกควบคุมตนเองได้อย่างดี 

โปรแกรม Brain Enrichment เหมาะกับใคร

We Say: เหมาะกับทั้งกลุ่มคนทั่วไป ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ ดังนี้

• กลุ่มวัยทำงานที่มีความเครียด เบื่อหน่าย ต้องการการผ่อนคลายและคืนความสมดุลให้กับร่างกายและจิตใจ เพื่อให้กลับมาพร้อมดำเนินชีวิตตามเป้าหมายที่ตัวเองวางไว้

• กลุ่มวัยหลังเกษียณที่มีความเสี่ยงภาวะซึมเศร้า ขาดเป้าหมาย เหงา และเครียด ต้องการปรับมุมมองการใช้ชีวิตให้เป็นไปในเชิงบวกผ่านเสียงดนตรี 
• กลุ่มผู้สูงอายุที่มีความเสี่ยงเรื่องภาวะสมองเสื่อม เช่น อัลไซเมอร์ พาร์กินสัน
• กลุ่มคุณแม้ที่กำลังตั้งครรภ์ เพื่อผ่อนคลายความเครียดและต้องการกระตุ้นพัฒนาการของลูกที่อยู่ในครรภ์ทั้งก่อนและหลังคลอด 
• กลุ่มเด็กพิเศษ เช่น เด็กออทิสติกและเด็กที่มีปัญหาด้านการเรียนรู้ช้า
• กลุ่มผู้ป่วยหลังผ่าตัด ผู้ป่วยเรื้อรัง ผู้ป่วยระยะสุดท้าย ฯลฯ

ภาพ:  Courtesy of Regenelife Vital Center

พิสูจน์อักษร: ภาวิกา ขันติศรีสกุล