กรณีความล้มเหลวของเมียนมาในการยุติความขัดแย้งและการเปิดทางสำหรับความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม ตลอดจนแผนฉันทมติ 5 ข้อ เพื่อยุติปัญหาของอาเซียน ถูกจับตามองว่าจะเป็นประเด็นหลักในการประชุมสุดยอดอาเซียนครั้งที่ 44 และ 45 ที่มีกำหนดจัดขึ้น ณ กรุงเวียงจันทน์ สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ตั้งแต่วันที่ 8-11 ตุลาคมนี้
เบื้องต้นมีรายงานว่า ในการประชุมครั้งนี้รัฐบาลทหารเมียนมาได้ตัดสินใจส่งเจ้าหน้าที่กระทรวงการต่างประเทศเป็นผู้แทนเข้าร่วมประชุมสุดยอดอาเซียนเป็นครั้งแรก แต่ยังไม่เปิดเผยชื่อ ท่ามกลางเสียงคัดค้านจากรัฐบาลเอกภาพแห่งชาติ (National Unity Government: NUG) หรือรัฐบาลเงาของเมียนมา รวมถึงกลุ่มเคลื่อนไหวด้านสิทธิมนุษยชน และกลุ่มต่อต้านกองทัพเมียนมา ที่กังวลว่าการยอมให้ผู้แทนของรัฐบาลทหารเมียนมาเข้าร่วมประชุมจะกลายเป็นการยอมรับและสร้างความชอบธรรมให้รัฐบาลทหาร
จ่อ ซอ โฆษกสำนักงานประธานาธิบดี NUG ให้สัมภาษณ์สำนักข่าว Voice of America โดยมองว่าผู้ที่จะเป็นตัวแทนเมียนมาเข้าร่วมการประชุมสุดยอดอาเซียนควรเป็น ‘เสียงที่แท้จริง’ ของประชาชน
ขณะที่เขาเน้นย้ำความจำเป็นในการดำเนินการและแสดงท่าทีจากนานาชาติรวมถึงอาเซียน เพื่อให้รัฐบาลทหารรับผิดชอบต่อวิกฤตความขัดแย้งที่เกิดขึ้น
“เมียนมาอยู่ในภาวะวิกฤตด้านมนุษยธรรม มีผู้ลี้ภัยสงคราม 4 ล้านคน และเหยื่อน้ำท่วมมากกว่า 1 ล้านคน อาเซียนและชุมชนโลกต้องเข้ามามีส่วนร่วมอย่างมีประสิทธิภาพ” เขากล่าว
สำหรับแผนฉันทมติ 5 ข้อของอาเซียนที่จัดทำขึ้นตั้งแต่ปี 2021 และมุ่งเป้าไปที่การเรียกร้องให้ยุติความรุนแรง การเจรจา และความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม ซึ่งเผชิญกับความล้มเหลวหลังรัฐบาลทหารเมียนมาปฏิเสธที่จะปฏิบัติตามเงื่อนไขต่างๆ ส่งผลให้บทบาทและอิทธิพลของอาเซียนต่อสถานการณ์ขัดแย้งในเมียนมานั้นลดลง
นอกจากนี้ 237 องค์กรจากทั่วทั้งภูมิภาค ซึ่งประกอบด้วยกลุ่มสิทธิมนุษยชน, กลุ่มผลประโยชน์สาธารณะ และภาคประชาสังคม ยังได้ร่วมลงนามในจดหมายเปิดผนึกเรียกร้องให้อาเซียนแยกรัฐบาลทหารเมียนมาออกจากการประชุมอื่นๆ ในอนาคต โดยระบุว่า ผู้แทนรัฐบาลทหารเมียนมาได้เข้าร่วมการประชุมอาเซียนมากกว่า 500 ครั้งนับตั้งแต่ปี 2021 แต่ยังแทบไม่มีความคืบหน้าใดๆ ในการสร้างสันติภาพให้เกิดขึ้น
ภาพ: Athit Perwongmetha / Reuters
อ้างอิง:
