การเสียชีวิตของ ฮัสซัน นาสรัลเลาะห์ ผู้นำกลุ่มฮิซบอลเลาะห์วัย 64 ปี ที่ถูกกองทัพอิสราเอลโจมตีทางอากาศ หลังหลบอยู่ในบังเกอร์ใต้ดินในย่านดาฮิเยห์ ชานกรุงเบรุต กลายเป็นแรงสั่นสะเทือนใหญ่ของกลุ่มติดอาวุธที่ถูกจับตามองว่ามีศักยภาพต่อกรกับอิสราเอล และได้รับการสนับสนุนจากอิหร่าน
นาสรัลเลาะห์มีบทบาทสำคัญในความขัดแย้งกับอิสราเอลที่ยาวนานหลายทศวรรษ โดยหลังจากที่สงครามระหว่างอิสราเอลกับกลุ่มฮามาสในฉนวนกาซาปะทุขึ้นเมื่อวันที่ 7 ตุลาคมปีที่แล้ว เขาได้สั่งการให้ยิงจรวดโจมตีข้ามพรมแดนไปยังตอนเหนือของอิสราเอล ส่งผลให้สถานการณ์ทวีความตึงเครียดและมีการโจมตีตอบโต้ข้ามแดนกันตลอดระยะเวลาเกือบ 1 ปีที่ผ่านมา
ความขัดแย้งระหว่างอิสราเอลกับฮิซบอลเลาะห์ปะทุถึงจุดเดือด เมื่ออิสราเอลตัดสินใจทำลายระบบการสื่อสารในเหตุการณ์ระเบิดที่เกิดกับเพจเจอร์และวิทยุสื่อสารของสมาชิกฮิซบอลเลาะห์ และยกระดับการเผชิญหน้าด้วยการโจมตีทางอากาศครั้งใหญ่ ปลิดชีพนาสรัลเลาะห์และผู้บัญชาการอีกหลายคน
นาสรัลเลาะห์เป็นใคร ทำไมอิหร่านสนับสนุน?
นาสรัลเลาะห์เกิดเมื่อวันที่ 31 สิงหาคม 1960 ในครอบครัวยากไร้ชาวมุสลิมนิกายชีอะห์ ที่เมืองบูร์จ ฮัมมูด (Bourj Hammoud) ทางตะวันออกเฉียงเหนือของกรุงเบรุต ซึ่งถือเป็นเมืองแห่งศาสนาคริสต์ในขณะนั้น โดยเขาเป็นลูกคนโตในบรรดาพี่น้องเก้าคน
หลังสงครามกลางเมืองเลบานอนปะทุขึ้นเมื่อปี 1975 ครอบครัวของเขาได้อพยพไปอยู่ในหมู่บ้านใกล้กับเมืองไทร์ (Tyre) ทางตอนใต้ของประเทศ เขาจบการศึกษาด้านเทววิทยาที่นั่น ก่อนจะเข้าร่วมกับกลุ่มอามัล ซึ่งเป็นกลุ่มเคลื่อนไหวชาวมุสลิมชีอะห์ที่ต่อต้านกลุ่มชนชั้นนำดั้งเดิม
นาสรัลเลาะห์กลายมาเป็นหนึ่งในผู้ร่วมก่อตั้งกลุ่มฮิซบอลเลาะห์ กลุ่มติดอาวุธและองค์กรการเมืองของชาวมุสลิมชีอะห์ ที่ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี 1982 เพื่อต่อต้านกองทัพอิสราเอลที่บุกโจมตีองค์การปลดปล่อยปาเลสไตน์ (Palestine Liberation Organization: PLO) ซึ่งเคลื่อนไหวอยู่ในพื้นที่ตอนใต้ของเลบานอนในขณะนั้น โดยฮิซบอลเลาะห์ได้รับการสนับสนุนจากกองกำลังพิทักษ์การปฏิวัติอิสลามของอิหร่าน (Islamic Revolutionary Guard Corps: IRGC) ที่ส่งกำลังทหารเข้าไปร่วมต่อต้านอิสราเอลเช่นกัน
ฮิซบอลเลาะห์ถือเป็นกลุ่มติดอาวุธกลุ่มแรกที่ได้รับการสนับสนุนจากอิหร่าน ส่วนอิหร่านก็ใช้ฮิซบอลเลาะห์ในการส่งออกแนวคิดการเมืองการปกครองตามหลักศาสนาอิสลาม
ขณะที่นาสรัลเลาะห์ได้รับเลือกให้ขึ้นสู่ตำแหน่งสูงสุดของกลุ่มคือเลขาธิการใหญ่ ในเดือนกุมภาพันธ์ 1992 ภายหลังการเสียชีวิตของ ซัยยิด อับบาส มูซาวี (Sayyed Abbas Musawi) ผู้นำคนก่อนหน้า ที่ถูกเฮลิคอปเตอร์ของกองทัพอิสราเอลสังหาร
โดย 5 ปีหลังจากนั้น กลุ่มฮิซบอลเลาะห์ก็ถูกรัฐบาลสหรัฐอเมริกาขึ้นบัญชีดำในฐานะองค์กรก่อการร้าย
เขามีบทบาทอะไร?
ฮิซบอลเลาะห์ปลูกฝังภาพลักษณ์ของนาสรัลเลาะห์ในสื่อต่างๆ ในฐานะผู้ทรงอำนาจที่มีเสน่ห์ของชาวเลบานอน แม้ว่าภาพลักษณ์นี้จะค่อยๆ จางหายไปในภายหลัง
เขาได้รับการยกย่องจากทั้งในเลบานอนและชาติอาหรับ รวมถึงชาวมุสลิมต่างนิกาย โดยเฉพาะบทบาทในการเป็นผู้นำฮิซบอลเลาะห์ทำสงครามต่อต้านอิสราเอล ซึ่งส่งผลให้กองทัพอิสราเอลยอมถอนทหารออกจากตอนใต้ของเลบานอนเมื่อปี 2000 และยุติการยึดครองยาวนาน 18 ปี
บทบาทของนาสรัลเลาะห์เด่นชัดขึ้นอีกครั้ง หลังเกิดสงครามระหว่างกลุ่มฮิซบอลเลาะห์กับอิสราเอลในเดือนกรกฎาคม 2006 โดยสงครามที่ยืดเยื้อนานถึง 34 วัน ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตในเลบานอนมากกว่า 1,100 คน และชาวอิสราเอลเสียชีวิตกว่า 160 คน
นักรบของฮิซบอลเลาะห์กลายเป็นกองกำลังนอกรัฐบาลที่ทรงอำนาจมากที่สุดในตะวันออกกลาง โดยมีกำลังพลประมาณ 60,000 นาย และจรวดที่อิหร่านส่งมาให้กว่า 1.5 แสนลูก ซึ่งมากกว่ากองทัพเลบานอน
ขณะที่ฮิซบอลเลาะห์ภายใต้การนำของนาสรัลเลาะห์ยังให้การช่วยเหลือกลุ่มติดอาวุธที่เป็นพันธมิตร หรือที่เรียกว่าแกนแห่งการต่อต้าน (Axis of Resistance) ซึ่งอิหร่านหนุนหลัง โดยนักรบของฮิซบอลเลาะห์ช่วยฝึกฝนนักรบจากกลุ่มฮามาส ตลอดจนกองกำลังติดอาวุธในอิรักและเยเมน รวมถึงช่วยจัดหาขีปนาวุธและจรวดจากอิหร่านสำหรับใช้ในการต่อสู้กับอิสราเอล
ที่ผ่านมาฮิซบอลเลาะห์ไม่ได้เคลื่อนไหวอยู่แค่ในประเทศ ในปี 2011 หลังสงครามกลางเมืองในซีเรียปะทุ นาสรัลเลาะห์ยังได้ส่งนักรบของฮิซบอลเลาะห์ไปช่วยสนับสนุนกองทัพรัฐบาลของประธานาธิบดีบาชาร์ อัล-อัสซาด
อิทธิพลของฮิซบอลเลาะห์ยังครอบคลุมไปถึงด้านการเมือง แต่การบริหารประเทศที่ผิดพลาดร้ายแรงส่งผลให้ในเดือนตุลาคม 2019 มีชาวมุสลิมชีอะห์จำนวนมากออกมาประท้วงต่อต้านระบบการเมืองที่เต็มไปด้วยการคอร์รัปชัน จนทำให้เลบานอนเกือบล้มละลาย
ภาพ: Khalil Hassan / File Photo / Reuters
อ้างอิง:
