สำหรับแฟนคลับที่ติดตามรายการ ‘เถื่อน Travel’ รายการท่องเที่ยวในต่างแดนของ วรรณสิงห์ ประเสริฐกุล เราคงคุ้นชินกับภาพสถานที่สุดเถื่อนที่สิงห์อาสาบินลัดฟ้า เพื่อถ่ายทอดเรื่องราวสุด ‘เถื่อน’ แต่มีสาระซ่อนอยู่จากทั่วทุกมุมโลก ตามคอนเซปต์ที่ว่า ‘การเดินทางไปในสถานที่ที่คนดีๆ เขาไม่บ้าไปกัน’
แต่สถานที่ที่สิงห์จะพาพวกเราไปในครั้งนี้คือ ‘ภาคเหนือ’ ดินแดนที่หลายคนเลือกเดินทางไปเที่ยวและพักผ่อนตามปกติ ในรายการใหม่แกะกล่อง ‘เถื่อน Travel Thailand’ ที่เพิ่งออกอากาศผ่านทางช่อง เถื่อน Channel เมื่อวันที่ 31 มีนาคมที่ผ่านมา
และแน่นอนว่าเมื่ออยู่ในจักรวาล ‘เถื่อน’ การเดินทางไปเยือนภาคนี้ต้องไม่ธรรมดา!
สภาพอากาศจากพระธาตุดอยเวาที่ปกคลุมไปด้วยฝุ่น
สิงห์พาเราเดินทางขึ้นเหนือไปติดตามสถานการณ์ฝุ่น PM2.5 ที่เริ่มเข้าสู่ภาวะวิกฤตในจังหวัดเชียงรายและจังหวัดเชียงใหม่ สถานที่ที่เคยปกคลุมไปด้วยเมฆหมอกและสายลมหนาว แต่ ณ เวลานี้ทิวทัศน์ที่เราเคยคุ้นกลับเต็มไปด้วยฝุ่นควันหนาเตอะที่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ในช่วง 4-5 ปีที่ผ่านมา ด้วยค่า AQI (Air Quality Index) ที่เพิ่มสูงขึ้นเกิน 300 AQI ซึ่งอยู่ในระดับที่วิกฤตของมลพิษทางอากาศที่ถูกตั้งไว้
สาเหตุสำคัญที่ทำให้ AQI ในภาคเหนือเพิ่มสูงขึ้นคือ การเผาป่าเพื่อเคลียร์พื้นที่ในการทำเกษตรกรรมจากประเทศเพื่อนบ้านที่เพิ่มจำนวนมากขึ้น รวมถึงการเผาป่าของชาวบ้านเพื่อเก็บพืชพรรณในป่าเพื่อหาเลี้ยงชีพ ซึ่งเมื่อรวมเข้ากับปัญหา Climate Change หรือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่เกิดขึ้นจากภาวะโลกร้อน จึงผสมผสานกลายเป็นตัวแปรสำคัญที่ทำให้ค่าฝุ่น PM2.5 เพิ่มมากขึ้นในทุกๆ ปี
เพื่อพาผู้ชมได้ไปเห็นต้นตอของวิกฤตที่เกิดขึ้น สิงห์ได้พาเราลงพื้นที่ดับไฟป่าร่วมกับ มูลนิธิกระจกเงาในพื้นที่จังหวัดเชียงราย เพื่อดูขั้นตอนการทำงานของอาสาสมัครในการดับไฟป่าอย่างละเอียด
เริ่มตั้งแต่การตรวจสอบพื้นที่เพื่อหาจุดที่ไฟกำลังลุกลาม และเริ่มออกเดินเท้าเข้าป่าลึกไปยังที่เกิดเหตุ ไปจนถึงขั้นตอนการสร้างแนวกันไฟเพื่อป้องกันไม่ให้ไฟลุกลามไปยังพื้นที่อื่นๆ แต่ด้วยความแตกต่างของพื้นที่ที่มีความลาดชัน รวมถึงการจงใจตัดต้นไม้เพื่อเป็นสะพานให้ไฟลุกลามต่อไปได้ จึงกลายเป็นอุปสรรคสำคัญในการสร้างแนวป้องกัน
นอกจากนี้สิงห์ยังพาเราไปร่วมพูดคุยกับผู้คนในพื้นที่ที่กำลังได้รับผลกระทบจากวิกฤตฝุ่นควัน และพูดคุยกับเจ้าหน้าที่ในพื้นที่เพื่อทำความเข้าใจกับสาเหตุที่เกิดขึ้นรวมถึงวิธีการแก้ไขปัญหาที่ยั่งยืน
นี่เป็นเพียงส่วนหนึ่งของรายการที่เราขอหยิบยกขึ้นมาเป็นตัวอย่าง เพื่อให้ผู้อ่านที่ยังไม่ทราบเกี่ยวกับสถานการณ์ในภาคเหนือได้รับชมและทำความเข้าใจในวิกฤตที่กำลังเกิดขึ้นอย่างครบถ้วนกันอีกครั้งผ่านรายการ เถื่อน Travel Thailand
แน่นอนว่าสถานการณ์โควิด-19 ที่กำลังแพร่ระบาดอย่างต่อเนื่องในเวลานี้ คือวิกฤตที่เราต้องให้ความสำคัญเป็นอันดับแรก แต่เราก็ไม่ควรมองข้ามปัญหามลพิษทางอากาศในภาคเหนือที่กำลังเข้าขั้นวิกฤตนี้เช่นกัน และเราไม่ควรมองข้ามปัญหานี้ไม่ว่าสถานการณ์จะปกติหรือไม่ก็ตาม
การออกเดินทางลงพื้นที่เพื่อถ่ายทอดสิ่งที่เกิดขึ้นของสิงห์ในครั้งนี้ เป็นหลักฐานชิ้นสำคัญที่บ่งบอกว่าปัญหาสิ่งแวดล้อมไม่ได้ไกลตัวเราอย่างที่หลายคนเคยคิด และกำลังส่งผลกระทบต่อสุขภาพของผู้คนในภาคเหนือเป็นอย่างมาก นี่คือความจริงที่เราไม่อาจปฏิเสธได้
ดังนั้นท่ามกลางวิกฤตที่กำลังส่งผลกระทบกับวิถีชีวิตของเราทุกทิศทาง สิ่งที่เราทำได้ดีที่สุดในตอนนี้คือการไม่มองข้ามและทำความเข้าใจในสิ่งที่เกิดขึ้น เพราะการแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมนั้นเชื่อมโยงไปถึงระบบเศรษฐกิจ สังคม การเมือง และวิถีชีวิตของผู้คน การทำความเข้าใจจึงเป็นสิ่งสำคัญเพื่อช่วยให้เราสามารถหามาตรการแก้ไขปัญหาได้อย่างยั่งยืน และเพื่อไม่ให้ปัญหานี้ถูกลืมหายไปอีกครั้ง
เพราะปัญหาสิ่งแวดล้อมไม่ใช่ปัญหาของใครคนใดคนหนึ่ง แต่เป็นปัญหาของมนุษย์โลกทุกคน
สามารถรับชมรายการ เถื่อน Travel Thailand ตอน วิกฤติฝุ่นมรณะ ภาคเหนือ ได้ผ่านทาง
พิสูจน์อักษร: พรนภัส ชำนาญค้า
