ไทยเตรียมประกาศความสำเร็จในการประชุมความตกลงหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจระดับภูมิภาค หรือ RCEP หลังกลุ่มอาเซียนและประเทศคู่เจรจารวม 16 ประเทศ สามารถบรรลุข้อตกลงในเกือบทุกข้อบทแล้ว ขาดเพียงรายละเอียดเงื่อนไขสำหรับบางประเทศคู่เจรจา โดยคาดว่าการลงนามในข้อตกลง RCEP อย่างเป็นทางการ อาจมีขึ้นในเดือนกุมภาพันธ์ 2020
RCEP ถือเป็นข้อตกลงการค้าเสรีที่มีมูลค่าทางเศรษฐกิจสูงที่สุดในโลก ประกอบด้วยประเทศสมาชิก ได้แก่ อาเซียน 10 ประเทศ, จีน, ญี่ปุ่น, เกาหลีใต้, อินเดีย, ออสเตรเลีย และนิวซีแลนด์ ครอบคลุมประชากรเกือบครึ่งหนึ่งของโลก และมีมูลค่า GDP รวมกันในสัดส่วนกว่า 30% ของโลก
กรอบ RCEP เริ่มต้นการเจรจาในปี 2012 และเคยตั้งเป้าหมายว่า จะหาข้อสรุปให้ได้ภายในปี 2015 แต่จนปัจจุบันก็ยังไม่สามารถบรรลุข้อตกลงร่วมกันได้ ทั้งที่ทุกประเทศต้องการให้เกิดขึ้น ดังนั้น ไทยในฐานะประธานอาเซียนและเจ้าภาพการประชุมปีนี้จึงหมายมั่นว่าจะผลักดันให้เกิดผลลัพธ์ภายในปี 2019
ผศ.ดร.ปิติ ศรีแสงนาม แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ระบุว่า การเจรจาหลายรอบที่ผ่านมา จีนแสดงความจำนงที่จะผลักดันให้ RCEP เกิดขึ้นให้ได้ ในขณะที่อินเดียมักถูกกล่าวหาว่าเป็นผู้ที่ทำให้การเจรจาเกิดความล่าช้า
ดร.ปิติ ระบุว่า ประเด็นที่อินเดียกังวลมากที่สุดคือ การเปิดตลาด ซึ่งอาจทำให้เกิดการไหลทะลักเข้ามาของสินค้าจีน ซึ่งอินเดียไม่สามารถควบคุมได้ และจะทำให้ตัวเลขการขาดดุลการค้าของอินเดียเลวร้ายมากยิ่งขึ้น โดยสินค้าจีนที่อินเดียกังวล ประกอบด้วย เหล็ก เหล็กกล้า, สิ่งทอและเครื่องนุ่งห่ม, ยานยนต์และชิ้นส่วน ส่วนกรณีการเปิดตลาดสำหรับออสเตรเลียและนิวซีแลนด์นั้น อินเดียกังวลในเรื่องนมและผลิตภัณฑ์จากนม
ล่าสุด ฝ่ายอินเดียเรียกร้องให้ทุกประเทศยอมเปิดตลาดภาคบริการและการเคลื่อนย้ายแรงงาน เพื่อให้แรงงานจำนวนมากของอินเดียซึ่งอยู่ในวัยฉกรรจ์และมีคุณภาพค่อนข้างสูง สามารถไปทำงานในประเทศคู่เจรจาได้ ซึ่งหลายๆ ประเทศก็แสดงความกังวลในเรื่องนี้เช่นกัน
สำหรับสถานการณ์การเจรจาล่าสุดว่าด้วยการเปิดและการเข้าสู่ตลาด (Market Access) นั้น คาดว่าน่าจะสามารถหาข้อสรุปได้แล้วสำหรับทุกรายการสินค้าที่มีการค้าระหว่างประเทศสมาชิก ถ้ายังมีประเด็นค้างคาอยู่ก็น่าจะต่ำกว่า 4% ของรายการสินค้าที่มีการค้าระหว่างประเทศสมาชิก
ส่วนตัวข้อตกลง (Agreement Text) น่าจะสรุปผลได้แล้วทั้ง 20 ข้อบท (Chapters) ระหว่าง 15 ประเทศสมาชิก ยกเว้นอินเดีย หลังจากที่บรรดารัฐมนตรีในกรอบ RCEP ประชุมกันถึงเวลา 23.45 น. ของคืนวันอาทิตย์ (3 พฤศจิกายน) ที่ผ่านมา
ดร.ปิติ ระบุว่า ประเทศไทยน่าจะสามารถประกาศความสำเร็จของการเจรจาครั้งนี้ได้ ทั้งในเรื่องการเปิดตลาดและตัวข้อตกลงในประเด็นหลัก เหลือเพียงประเด็นปลีกย่อยที่ต้องหารือในรายละเอียดอีกเล็กน้อย และน่าจะสามารถลงนามได้ในช่วงต้นปี 2020
โดยความเป็นไปได้ในการสรุปผลการประชุม RCEP ครั้งนี้มี 3 รูปแบบ คือ
1. Best Case Scenario คือ ทุกประเทศลงนามได้ทั้งหมดภายในต้นปี 2020 ตามที่ประเทศไทยประกาศความสำเร็จเอาไว้
2. Worst Case Scenario คือ RCEP สามารถลงนามหาข้อสรุปได้ในระหว่าง 15 ประเทศสมาชิก
3. อาจจะลงนามในรูปแบบ 15+1 ที่ทั้ง 15 ประเทศ สามารถหาข้อสรุปได้ และมีหมายเหตุพิเศษเอาไว้สำหรับอินเดียที่สรุปได้บางส่วน (บังคับใช้บางข้อบท) แล้วเปิดให้เจรจาต่อไปในอนาคตสำหรับอินเดียกับประเทศสมาชิกอื่น
พิสูจน์อักษร: ภาวิกา ขันติศรีสกุล
