จอห์น คลาร์ก (John Clarke), มิเชล เดอโวเรต์ (Michel Devoret) และจอห์น มาร์ตินิส (John Martinis) 3 นักวิทยาศาสตร์ชาวอังกฤษ ฝรั่งเศส และอเมริกัน จากมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย ในสหรัฐฯ ได้รับการประกาศชื่อเป็นผู้ชนะรางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์ประจำปี 2025 จากผลงานการทดลองและค้นพบอุโมงค์กลศาสตร์ควอนตัมในระดับมหภาคและการหาปริมาณพลังงานเชิงควอนตัมในวงจรไฟฟ้า ซึ่งแสดงให้เห็นถึงการทำงานของฟิสิกส์ควอนตัม และปูทางมาสู่การพัฒนาเทคโนโลยีดิจิทัลในปัจจุบัน
การทดลองของนักวิทยาศาสตร์ทั้งสามคนเกิดขึ้นตั้งแต่ช่วงกลางทศวรรษ 1980 โดยได้ใช้วงจรอิเล็กทรอนิกส์ที่สร้างจากตัวนำยิ่งยวดในการทดลอง และสามารถสาธิตอุโมงค์กลศาสตร์ควอนตัม รวมถึงระดับพลังงานเชิงควอนตัมในระบบที่มีขนาดเล็กและถือไว้ในมือได้
ทั้งนี้ ราชบัณฑิตยสถานวิทยาศาสตร์แห่งสวีเดน (Royal Swedish Academy of Sciences) ซึ่งทำหน้าที่มอบรางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์ เปิดเผยว่า การทดลองของนักวิทยาศาสตร์กลุ่มนี้ แสดงให้เห็นว่าคุณสมบัติเชิงกลควอนตัมสามารถเกิดขึ้นได้อย่างเป็นรูปธรรมในระดับมหภาค
ทางด้านคลาร์ก ซึ่งแสดงความดีใจและประหลาดใจอย่างยิ่งที่ผลงานดังกล่าวทำให้ชนะรางวัลโนเบล และชี้ว่า “การค้นพบดังกล่าว ในบางแง่มุมถือเป็นพื้นฐานของ ‘การประมวลผลควอนตัม’ ซึ่งเป็นการประมวลผลรูปแบบใหม่ที่ใช้หลักการของกลศาสตร์ควอนตัม ซึ่งเป็นศาสตร์ที่ศึกษาว่า อนุภาคมีพฤติกรรมอย่างไรในระดับที่เล็กที่สุด”
ขณะที่ โอลเล เอริคส์ซอน ประธานคณะกรรมการรางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์ กล่าวชื่นชมผลงานการค้นพบดังกล่าว และกล่าวยกย่องว่ากลศาสตร์ควอนตัมนั้น เป็น “รากฐานของเทคโนโลยีดิจิทัลทั้งหมด”
ภาพ: REUTERS/Tom Little
อ้างอิง:
