ประธาน TDRI ชี้ เครือข่ายมือถือล่ม สะท้อนปัญหาระบบโทรคมนาคมไทย เหลือผู้ให้บริการ 2 ราย พบเหตุขัดข้องมากขึ้นหลังควบรวม เสนอ กสทช. เพิ่มบทลงโทษหากเกิดเหตุซ้ำ และรัฐบาลควรเปิดเสรีให้มีผู้ให้บริการรายใหม่จากต่างประเทศ เช่น สหรัฐฯ เข้ามาแข่งขันเพิ่ม เชื่อผู้บริโภคได้ประโยชน์ด้านราคาและคุณภาพ แถมไทยสามารถใช้เป็นโอกาสเจรจาภาษีกับทรัมป์ได้
วันนี้ (23 พฤษภาคม) ดร.สมเกียรติ ตั้งกิจวานิชย์ ประธานสถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (TDRI) กล่าวถึงกรณีที่เครือข่ายของบริษัททรู คอร์ปอเรชั่น จำกัด (มหาชน) ขัดข้องทั่วประเทศเป็นเวลานาน และมีผู้ใช้บริการได้รับผลกระทบจำนวนมากว่า เหตุที่เกิดสะท้อนให้เห็นถึงอีกหนึ่งปัญหาสำคัญของระบบโทรคมนาคมในประเทศไทย ที่มีผู้ให้บริการเหลืออยู่เพียง 2 ราย ซึ่งและข้อมูลหลังการควบรวมกิจการทรู-ดีแทค และ AIS-3BB
พร้อมชี้ว่าผู้บริโภคประสบปัญหาเกี่ยวกับคุณภาพสัญญาณมากขึ้น เช่น สัญญาณอินเทอร์เน็ตช้า หลุดบ่อย หรือมีเหตุขัดข้องที่ส่งผลกระทบต่อการใช้งานจริง
ดร.สมเกียรติ ระบุด้วยว่า จากผลสำรวจของมูลนิธิเพื่อผู้บริโภคพบว่าผู้ใช้บริการกว่า 81% ประสบปัญหาการใช้งานในช่วง 6 เดือนที่ผ่านมา โดยเฉพาะเครือข่ายของบริษัทที่มีการควบรวมพบปัญหามากที่สุด ส่วนผลกระทบด้านความเสียหายนั้นมีทั้งความไม่สะดวกในการใช้งาน ธุรกิจที่ต้องหยุดชะงัก ซึ่งเกิดความเสียหายทางเศรษฐกิจในวงกว้างเมื่อเกิดเหตุขัดข้องเป็นเวลานาน
“เมื่อศึกษาสถานการณ์ปัจจุบันหลังควบรวมกิจการในไทยพบว่าปัญหาเกี่ยวกับคุณภาพและความถี่ของเหตุขัดข้องเพิ่มขึ้น และมีผลกระทบทั้งต่อผู้บริโภคทั่วไปรวมทั้งภาคธุรกิจ นอกจากนี้ตลาดโทรคมนาคมแบบมีผู้ประกอบการเพียง 2 ราย ยังเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาและขับเคลื่อนประเทศไทยไปสู่เศรษฐกิจดิจิทัลที่ต้องใช้ฐานความรู้ ระบบไอที และไอโอที (Internet of Things หรือ IoT) ในการพัฒนาเศรษฐกิจพัฒนาอุตสาหกรรม การทำเกษตรอัจฉริยะ และการให้บริการต่าง ๆ อีกด้วย” ประธานทีดีอาร์ไอระบุ
ดร.สมเกียรติ กล่าวว่า ระบบเทคโนโลยีสารสนเทศของประเทศจะมีความมั่นคงมากขึ้น หากไทยสามารถลดความเสี่ยงอย่างเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเมื่อวานนี้ (22 พฤษภาคม) ได้ ด้วยการที่ตลาดโทรคมนาคมต้องเป็นตลาดที่มีการแข่งขันมากกว่าที่เป็นอยู่ จึงคาดหวังว่ารัฐบาลจะเร่งรัดเปิดเสรีให้มีผู้ให้บริการโทรคมนาคมหน้าใหม่เกิดขึ้นในอนาคต โดยเริ่มจากการเปิดเสรีบริการโทรคมนาคมให้แก่สหรัฐอเมริกา ซึ่งนอกจากจะทำให้เกิดการแข่งขันมากขึ้นระหว่างผู้ให้บริการ ทำให้ผู้บริโภคได้ประโยชน์จากการมีค่าใช้จ่ายที่ถูกลงแล้ว ยังสามารถนำไปใช้ในการเจรจาต่อรองกับประธานาธิบดีสหรัฐฯ ที่ดำเนินนโยบายภาษีตอบโต้กับไทย ซึ่งจะครบกำหนดการชะลอการขึ้นภาษี 90 วันในต้นเดือนกรกฎาคมนี้
ยกเคสต่างประเทศปรับหนัก เสนอ กสทช. ลงโทษตามความรุนแรง
ดร.สมเกียรติ ยังมีข้อเสนอเพิ่มเติมต่อ กสทช. ด้วยว่า กสทช. ควรเข้มงวดกวดขันกับผู้ให้บริการเพื่อให้การบริการได้ตามมาตรฐานสากล ซึ่งนอกจากผู้ให้บริการจะชดเชยเยียวยาให้กับผู้ได้รับผลกระทบตามที่ประกาศไปแล้ว เห็นว่า กสทช. ควรกำหนดบทลงโทษกับผู้ให้บริการ โดยใช้บทลงโทษตามระดับความรุนแรง และระยะเวลาที่เกิดเหตุขัดข้อง โดยพิจารณาเพิ่มค่าปรับหากเกิดเหตุซ้ำ หรือยาวนาน
ตัวอย่างเช่น เมื่อปี 2022 หน่วยงานกำกับดูแลโทรคมนาคมออสเตรเลียปรับบริษัท Optus เป็นเงิน 12 ล้านดอลลาร์ออสเตรเลีย (ประมาณ 250 ล้านบาท)เนื่องจากบริษัทไม่สามารถให้บริการโทรศัพท์ฉุกเฉินแก่ผู้ใช้บริการหลายพันราย ในช่วงที่เกิดเหตุขัดข้องทั่วประเทศ
เช่นเดียวกับในสหราชอาณาจักร ที่มีการปรับบริษัท BT เป็นเงิน 17.5 ล้านปอนด์ (ประมาณ 825 ล้านบาท) เมื่อปี 2018 เนื่องจากระบบขัดข้องทำให้ไม่สามารถเชื่อมต่อสายด่วน 999 ได้ในช่วงเวลาหนึ่ง ส่วนในสหรัฐฯ บริษัท Charter Communication ตกลงชำระค่าปรับแพ่ง 15 ล้านดอลลาร์สหรัฐ (ประมาณ 500 ล้านบาท) เพื่อยุติการสอบสวนเกี่ยวกับการไม่ปฏิบัติตามกฎหมายด้านการขัดข้องของเครือข่ายและบริการ 911 เป็นต้น
“อย่างไรก็ตามในประเทศไทยเท่าที่ทราบ กสทช. เคยเตือนแต่ไม่เคยปรับผู้ให้บริการในลักษณะเดียวกัน”
ทั้งนี้ในอนาคต กสทช. ต้องเฝ้าระวังและกำกับให้ผู้ให้บริการรายงานการปฏิบัติตามมาตรฐานคุณภาพบริการ ซึ่งเปิดเผยต่อสาธารณะ และให้ดำเนินการแก้ไขโดยเร็วหากไม่เป็นไปตามมาตรฐานที่กำหนด นอกจากนี้ต้องสร้างความโปร่งใสและสื่อสารต่อสาธารณะ
โดยให้ผู้ให้บริการแจ้งข้อมูลขัดข้องอย่างชัดเจนถึงสาเหตุ พร้อมระบุระยะเวลาในการแก้ไขเมื่อเกิดเหตุ รวมทั้งเผยแพร่ ‘แผนที่สัญญาณ’ ที่แสดงความแรงของสัญญาณในพื้นที่ที่เข้าถึงได้ง่าย ซึ่งมาตรการเหล่านี้จะช่วยปกป้องผู้บริโภค และกระตุ้นให้ผู้ให้บริการพัฒนาความน่าเชื่อถือของบริการ
