วานนี้ (4 มีนาคม) ที่โรงแรมดิเอมเมอรัลด์ ภูมิธรรม เวชยชัย รองนายกรัฐมนตรี และ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม เป็นประธานผลการตัดสินข่าวและภาพข่าวยอดเยี่ยมรางวัลอิศรา อมันตกุล และรางวัลข่าวอนุรักษ์ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เนื่องในวันนักข่าว 5 มีนาคม พร้อมกล่าวปาฐกถาหัวข้อ ‘โอกาสและความท้าทายในภูมิทัศน์โลก (thailand VS GLOBE)’ ตอนหนึ่งว่า ประเด็นรัฐบาลไทยส่งชาวอุยกูร์กลับประเทศจีน เรื่องชาวอุยกูร์ที่เรากำลังมีปัญหากับประชาคมโลกเราดูแลมา 11 ปีแล้วก็ไม่มีปัญหาอะไร ในช่วง 2-3 ปีแรกไทยเสนอให้ UNHCR รับชาวอุยกูร์เป็นผู้ลี้ภัย ฟังแล้วก็เฉยๆ ไป ขณะที่ประเทศตุรกีตอบรับชาวอุยกูร์ที่เป็นผู้หญิง เด็ก และคนชราเท่านั้น
ประเทศไทยรับมา 11 ปีแล้ว วันสุดท้ายที่ตนพูดกับประเทศมหาอำนาจ ไทยมี 2 หนทางคือ ส่งกลับประเทศต้นทางโดยยึดตามหลักกฎหมาย อีกทางส่งไปประเทศที่สาม เรารอมา 11 ปี ที่บางคนบอกว่ามีอย่างนั้นอย่างนี้ก็เป็นความสัมพันธ์ทางกฎหมาย ถ้าอยากจะรับต้องทำตามกฎหมาย มีแค่บอกว่าอุยกูร์น่าสงสารแต่ไม่เคยมีประเทศไหนทำหนังสือมารับตัว ในวันหนึ่งประเทศจีนบอกว่าอุยกูร์ที่ค้างอยู่เป็นพลเมืองจีนมีที่อยู่ชัดเจน เรามีหน้าที่เดียวต้องส่งคืน ซึ่ง UNHCR ไม่เคยประกาศว่าเขาคือผู้ลี้ภัย แต่สถานะคือผู้เข้าเมืองผิดกฎหมาย
ตนพูดคุยกับสหรัฐฯ และประเทศยุโรปว่าประเทศไทยจะยืนในอำนาจอธิปไตยของไทย และกฎหมายของประเทศไทย และคำนึงถึงหลักการสิทธิมนุษยชน วันนี้หากรู้ว่าอันตรายหรือจะมีความเดือดร้อน หรือมีการซ้อมทรมานห้ามส่งไป ที่ทำอยู่คือภายใต้เงื่อนไขนี้
ซึ่งคนที่ตัดสินใจเรื่องนี้ มีตน พ.ต.อ. ทวี สอดส่อง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม, มาริษ เสงี่ยมพงษ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ และไม่ได้ทำผิดอะไรเลย เราบอกจีนว่าถ้าเอาไปเราก็ลำบากใจ เพราะเขาเกรงว่าจะเอาเขาไปทรมาน จีนยืนยันไม่ทำร้าย จึงเป็นที่มาของการทำหนังสือเพื่อยืนยัน ถือเป็นเอกสารทางการทูต หากไทยยังไม่เชื่ออีกจะมีความสัมพันธ์ทางการทูตไปทำไม อีกทั้งนายกรัฐมนตรีไทยไปเยือนประเทศจีน และนายกรัฐมนตรีจีนระบุว่าไม่ต้องห่วง เรารักษาสัญญาว่าจะไม่ทำร้าย
“รัฐบาลไทยย้ำกับจีนว่าไม่ให้คลุมหัวแบบที่เคยเห็น ต้องไม่มี ขึ้นเครื่องบินแบบปกติ คนไหนที่ร่างกายไม่แข็งแรงต้องได้รับการรักษา คนไหนที่ร่างกายแข็งแรงก็ส่งกลับบ้านทันที เราทำทุกอย่างโปร่งใส แต่อาจจะมีความเข้าใจและไม่เข้าใจบ้าง มีการตั้งคำถามก็ถือเป็นสิทธิ ผมก็ตอบเท่าที่ตอบได้” ภูมิธรรมกล่าว
ทั้งนี้ 18 มีนาคมตนจะเดินทางไปจีนพร้อม พ.ต.อ. ทวี ไปด้วยความรับผิดชอบในฐานะประธานสภาความมั่นคงแห่งชาติที่ตัดสินในเรื่องนี้ ก็จะเดินทางไปดู ได้ผลอย่างไรก็จะมาแจ้งให้ทราบ ไม่อยากให้เราใช้ความกลัวในเรื่องของความเชื่อมาตัดสินเรื่องนี้ เชื่อว่าจะถูกฆ่าตาย ถูกทรมาน เอาความกลัวมาเปิดเป็นประเด็น ทำให้หลายประเทศประกาศห้ามคนเข้าประเทศไทย อยากขอให้ช่วยกัน รอให้เกิดก่อน ก็จะรับในเรื่องที่ผิดพลาดและนำไปแก้ไขปัญหา ไม่อยากให้ถามให้เกิดประเด็นในเรื่องความไม่เชื่อมั่น ในวันที่ 5 มีนาคมตนพบกับทูตเยอรมัน และอีกหลายประเทศคุยเรื่องประเด็นนี้ และได้พบทูตประเทศฝรั่งเศสไปแล้ว
