‘กระดูกสันหลัง’ ของคนเราถือเป็นโครงสร้างหลักของร่างกาย ไม่ว่าจะเยื้องย่าง เดินเหิน หรือทำกิจกรรมใด ทุกอิริยาบถล้วนแต่มีกระดูกสันหลังเป็นแกนหลักทั้งสิ้น ในสมัยก่อนโรคเกี่ยวกับกระดูกสันหลังมักเกิดขึ้นกับผู้สูงวัย กระดูกสันหลังเสื่อม ทรุด เปราะ แตกหัก ทับเส้นประสาท ทว่าปัจจุบันด้วยกิจกรรมจากยุคโลกาภิวัตน์ ทำให้คนหนุ่มสาวเริ่มพัวพันกับโรคเกี่ยวกับกระดูกสันหลังมากขึ้น บางคนปวดหลัง ปวดเอว บ้างก็ร้าวลงไปถึงหัวเข่า และไม่ยอมรักษา รู้ตัวอีกทีก็เป็นหนักจนถึงขั้นต้องผ่าตัดเพื่อรักษาอาการเสียแล้ว

การผ่าตัดกระดูกสันหลังเป็นวิธีการรักษาที่คนส่วนใหญ่มักกังวล และหลีกเลี่ยง เนื่องจากมีความเสี่ยงสูงมากต่ออาการอัมพฤกษ์ อัมพาต ฯลฯ ต่างๆ นานา เพราะหลังของคนเรานอกจากมีกระดูกสันหลังแล้ว ยังมีเส้นประสาทสำคัญ รวมหลอดเลือดแดงและดำใหญ่อีกด้วย

จากการได้ฟังหัวข้อสนทนาที่งานเปิดตัวบัตรเครดิตระหว่างบัตรเครดิตกรุงไทย หรือ KTC กับโรงพยาบาลเวชธานี พบว่าในงานมีนวัตกรรมทางการแพทย์หลายอย่างที่น่าสนใจ แต่ที่ต้องตามากที่สุดเห็นจะเป็นเทคนิคการผ่าตัดกระดูกสันหลังด้วยหุ่นยนต์ นวัตกรรมใหม่ที่ช่วยให้เกิดบาดเจ็บน้อย แม่นยำสูง และฟื้นตัวเร็ว

Photo: โรงพยาบาลเวชธานี 

นพ.ภัทร โฆสานันท์ ศัลยแพทย์กระดูกและข้อ เฉพาะทางด้านโรคกระดูกสันหลัง อธิบายให้ฟังว่า การผ่าตัวกระดูกสันหลังมากกว่าครึ่ง มีการใส่ ‘สกรู’ เข้าไปในกระดูก ซึ่งการใส่สกรูในตำแหน่งที่ดีนั้น ยาก ลำบาก และต้องการความแม่นยำสูง แพทย์ต้องแน่ใจว่าตำแหน่งและระยะที่ขันสกรูจะต้องไม่กระทบต่อหลอดเลือด หรือเส้นประสาทใดๆ ซึ่งอาจก่อให้เกิดการพิการตามมาในอนาคต การผ่าตัดส่วนใหญ่จึงต้องเปิดแผลให้กว้างเพื่อให้แพทย์สามารถเห็นรอบทิศได้มากที่สุด ส่งผลให้ผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดมีแผลขนาดใหญ่ ฟื้นตัวช้า ยิ่งคนไข้เป็นผู้สูงวัยด้วยแล้ว ทำให้อัตราการฟื้นตัวต่ำ แพทย์ คนไข้ และญาติผู้ป่วยต่างก็มีความเครียดสูง ทั้งก่อนและหลังผ่า

Photo: Mazor Robotics Renaissance®

แล้วการผ่าตัดด้วยหุ่นยนต์ดีอย่างไร

อาจฟังดูน่ากลัวพิลึก แต่การผ่าตัดกระดูกสันหลังด้วยหุ่นยนต์ หรือที่เรียกว่า Robotic Spinal Surgery นั้นเป็นการผ่าตัดที่ใช้หุ่นยนต์ผู้ช่วย ซึ่งจะกำหนดทิศทางและองศาในการฝังสกรูกับกระดูกสันหลัง โดยแพทย์จะป้อนข้อมูลจาก CT Scan และภาพเอกซเรย์จริงจากห้องผ่าตัด จากนั้นจึงออกแบบการรักษาว่าจะใส่สกรู ณ จุดใด หุ่นยนต์ผู้ช่วยจะคำนวณหาตำแหน่งปักสกรูตามที่ศัลยแพทย์วางแผน พร้อมคำนวณความแรง และความลึกในการขันเพื่อให้เกิดความปลอดภัยสูงสุด ว่ากันว่ามีความแม่นยำมากถึง 99.7% ทำให้การทำงานของศัลยแพทย์ร่วมกับหุ่นยนต์จึงมีประสิทธิภาพและความแม่นยำ เรียกว่าลดความผิดพลาดจากการฝังสกรูผิดตำแหน่ง ลดภาวะแทรกซ้อน จากความบอบช้ำจากการผ่าตัด บาดแผลมีขนาดเล็ก และฟื้นตัวเร็วได้อีกด้วย

Photo: Mazor Robotics Renaissance®

Photo: Mazor Robotics Renaissance®

แม้หุ่นยนต์จะเป็นเทคโนโลยีขั้นสูงสุดในปัจจุบัน แต่ความสำเร็จในการผ่าตัดนั้น ย่อมต้องบวกความชำนาญและประสบการณ์ของศัลยแพทย์ด้วย และอย่าลืมว่าการผ่าตัดไม่ใช่จุดสิ้นสุดของการรักษา แต่เป็นจุดเริ่มต้นของการดูแลฟื้นฟูสุขภาพร่างกายต่างหาก

ดังนั้นไม่ว่าจะอายุมากขึ้นหรือเป็นแค่คนหนุ่มสาววัยทำงานที่ยังสนุกอยู่กับชีวิต ก็ควรหันมาดูแลสุขภาพ หมั่นสังเกตความเปลี่ยนแปลงทางร่างกาย ตรวจร่างกายเป็นประจำทุกปี เพื่อที่ว่าจะได้รักษาทันท่วงที ส่งผลให้ชีวิตเรามีคุณภาพที่ดีและมีความสุข

Photos: Courtesy of Mazor Robotics Renaissance, Vejthani