7-Eleven ญี่ปุ่นขาย ‘คราฟต์เบียร์’ 300 ยี่ห้อ ปรากฏการณ์สะท้อนสวรรค์-นรก ตลาดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์แดนซามูไร

เป็นเรื่องที่สามารถเล่าได้ยาวสำหรับกรณีของร้านสะดวกซื้อแห่งหนึ่งที่อยู่ใกล้กับทางเข้าของอาคารท่าเรือโดยสาร Yokohama Hammerhead ร้าน 7-Eleven สาขานี้ตัดสินใจวางขายเบียร์คราฟต์ประมาณ 300-500 รายการจากทั่วประเทศญี่ปุ่นและประเทศอื่น เพื่อปรับตัวในช่วงที่อาคารบนท่าเรือเงียบเหงาเพราะวิกฤตโควิด ทำให้การเทียบท่าของเรือสำราญหดหาย รวมถึงมาตรการปิดทำการชั่วคราว ซึ่งอาจทำให้ร้านอยู่ไม่รอด

เพื่อเอาชนะวิกฤตนี้ ไคทาโร นาคายามะ (Keitaro Nakayama) เจ้าของแฟรนไชส์วัย 41 ปีจึงตัดสินใจมุ่งขายเบียร์และ ‘ใช้ประโยชน์จากทัศนียภาพอันงดงามของท่าเรือ’ เพื่อสร้างร้านสะดวกซื้อที่ผู้ใหญ่สามารถเพลิดเพลินได้ โดยวางแผนเพิ่มจำนวนแบรนด์บนชั้นวางในร้านผ่านการเจรจากับผู้ผลิตและผู้ค้าส่ง

และทำให้ร้าน 7-Eleven ของตัวเองเป็นร้านสะดวกซื้อที่จำหน่ายคราฟต์เบียร์มากที่สุดในญี่ปุ่น จนมีการกระจายข่าวแบบบอกปากต่อปากและทางออนไลน์ ส่งให้คราฟต์เบียร์กลายเป็นเสาหลักในธุรกิจของนาคายามะเรียบร้อย

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

ในข่าวของ Mainichi Shimbun ระบุว่าแฟนคราฟต์เบียร์มักเดินทางไปที่ร้านพร้อมแก้วของตัวเอง เมื่อเลือกซื้อเบียร์ที่ชอบได้แล้วก็จะปักหลักดื่มท่ามกลางลมทะเลที่ท่าเรือ โดยไม่ต้องกังวลกับมาตรการจำกัดการรับประทานอาหารในกลุ่มใหญ่ ซึ่งเป็นผลจากการระบาดรอบใหม่ในญี่ปุ่น

ศึกชิงยอดขายเบียร์ญี่ปุ่น

สิ่งที่มองได้จากข่าวร้านสะดวกซื้อขายเบียร์มากกว่า 300 ยี่ห้อ คือความคืบหน้าของศึกชิงยอดขายเบียร์ญี่ปุ่น รายงานจากสำนักข่าว The Japan Times ชี้ว่า ความต้องการเบียร์สำหรับงานเลี้ยงสังสรรค์และการออกไปเที่ยวในวันหยุดนั้นยังคงซบเซาท่ามกลางวิกฤตโควิดที่ยืดเยื้อ

การต่อสู้เพื่อขายเบียร์ยังทวีความรุนแรงขึ้นอีก เมื่อราคาเบียร์ประเภทที่ 1 ปรับตัวลดลงหลังการปรับภาษีสุราในเดือนตุลาคม 2020 ท่ามกลางยอดขายเบียร์กระป๋องจากเซกเมนต์เบียร์ไร้มอลต์หรือเบียร์ประเภทที่ 3 ที่เพิ่มขึ้น จนมีการขึ้นอัตราภาษีตามความต้องการซื้อไปดื่มที่บ้านมากขึ้นในช่วงการระบาด

ความเคลื่อนไหวหลักในตลาดเบียร์ญี่ปุ่นช่วงปีนี้เกิดขึ้นเมื่อ Asahi Breweries Ltd. ได้เปิดตัวใหม่หรือรีนิวเบียร์ Super Dry เมื่อกุมภาพันธ์ 2022

การรีนิวอย่างเต็มรูปแบบนี้เกิดขึ้นครั้งแรกนับตั้งแต่การเปิดตัวในปี 1987 ถือเป็นการสวนกระแสบริษัทหลายแห่งที่มักจะระมัดระวังไม่ปรับปรุงผลิตภัณฑ์เรือธงซึ่งมีแฟนคลับจำนวนมาก

กระทั่งช่วงต้นมีนาคม 2022 บริษัท Asahi Breweries ยังตัดสินใจจัดตั้งพื้นที่ขายพิเศษสำหรับผลิตภัณฑ์ที่ปรับปรุงใหม่ที่ซูเปอร์มาร์เก็ตในโตเกียว ส่งให้ยอดขายเบียร์ Super Dry ที่หน้าร้านค้าเพิ่มขึ้นประมาณ 50% เมื่อเทียบกับมีนาคม 2021

ฝั่ง Kirin Brewery Co. เลือกที่จะรีนิวเบียร์คราฟต์ Spring Valley Hojun 496 ซึ่งเพิ่งเปิดตัวไปเมื่อปีที่แล้ว โดยอธิบายว่าเป็นการเปิดโอกาสสำหรับการพัฒนาผลิตภัณฑ์เบียร์กระป๋อง

เบื้องต้น ฮิเดกิ โฮริกุจิ (Hideki Horiguchi) ประธานบริษัท Kirin Brewery กล่าวว่า ตั้งเป้าให้ Spring Valley Hojun 496 ทำยอดขายเพิ่มขึ้น 50% เมื่อเทียบเป็นรายปี และจะเติบโตเป็นผลิตภัณฑ์หลักตัวใหม่ หลังจากเบียร์ Ichiban Shibori ได้รับความนิยม

ด้าน Suntory Beer Ltd. ก็เปิดตัวเบียร์พรีเมียมมอลต์หลากหลายเวอร์ชัน เพื่อตอบสนองรสนิยมที่หลากหลายของผู้บริโภค ขณะที่ Sapporo Breweries Ltd. ไม่ยอมน้อยหน้า ด้วยการประกาศปรับรสเบียร์แบล็กเลเบิลที่เป็นผลิตภัณฑ์หลักของบริษัท คู่ไปกับความพยายามกระตุ้นยอดขายด้วยการปรับค่าบริการเว็บไซต์สมาชิกครั้งใหม่ เพื่อการสั่งซื้อเบียร์แบบต่อเนื่อง

โควิด ‘ฉุด’ ตลาดเบียร์

ทั้งหมดนี้เป็นเพียงส่วนเดียวของการแข่งขันที่ดุเดือดในตลาดเบียร์ญี่ปุ่น เห็นได้จากสื่อญี่ปุ่นที่ฟันธงว่า อุตสาหกรรมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์แดนซามูไรกำลังเต็มไปด้วยความกังวลเกี่ยวกับผลกระทบจากมาตรการแก้ปัญหาโควิดรอบล่าสุดของประเทศที่มีต่อการเติบโตของภาคธุรกิจ

โดยรัฐบาลญี่ปุ่นได้ประกาศให้ 14 จังหวัดในญี่ปุ่นอยู่ภายใต้ภาวะฉุกเฉินช่วงต้นปี 2022 เพื่อแก้ปัญหาผู้ป่วยโควิดที่เพิ่มจำนวนขึ้น ทำให้มีการกำหนดช่วงเวลางดบริการเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และห้ามจัดงานขนาดใหญ่ ทั้งที่มาตรการเหล่านี้ควรจะถูกยกเลิกในวันที่ 7 มีนาคม แต่กลับต้องขยายพื้นที่มาตรการสู่เมืองใหญ่ เช่น โตเกียว โอซาก้า และฮอกไกโด

สื่อญี่ปุ่นระบุว่าภาวะล็อกดาวน์รอบนี้หย่อนความเข้มงวดกว่ารอบปีที่แล้ว เนื่องจากมีการขยายจากการสั่งห้ามร้านอาหารและบาร์หยุดให้บริการเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในเวลา 20.00 น. มาเป็นเวลา 21.00 น. แทน

อย่างไรก็ตาม ความกังวลเรื่องความเสี่ยงและความไม่แน่นอนของอุตสาหกรรมยังคงคุกรุ่น ซึ่งไม่เพียงธุรกิจรายย่อยจำนวนมาก แต่แบรนด์เบียร์แบบดั้งเดิมรายใหญ่ก็ยังต้องขยายการลงทุนไปสู่เซกเตอร์อื่นที่กว้างขึ้น

ตัวอย่างที่ชัดเจนคือ Kirin ที่เทเงิน 1 แสนล้านเยน หรือประมาณ 2.69 หมื่นล้านบาท ลงทุนตั้งบริษัทยาและเฮลท์แคร์ โดยสำนักข่าว Financial Times รายงานว่า การมองไกลไปนอกอาณาจักรเบียร์ครั้งนี้เป็นเพราะการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ลดลง

โยชิโนริ อิโซซากิ (Yoshinori Isozaki) ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร Kirin ยอมรับว่าหากธุรกิจกลุ่มเบียร์เติบโตตลอดไป คงจะดีกว่าที่ Kirin จะโฟกัสไปที่เซกเตอร์อื่น เนื่องจากการฝ่าความท้าทายในธุรกิจใหม่นั้นเป็นเรื่องยากมาก

หันไปเติมพอร์ต ‘ธุรกิจอื่น’

สำหรับเงินลงทุน 1 แสนล้านเยน จะทยอยอัดฉีดธุรกิจด้านการดูแลสุขภาพและเภสัชกรรมในช่วง 3 ปีข้างหน้า ถือเป็นการปฏิวัติครั้งที่ 2 ของ Kirin หลังจากที่เคยแยกตั้งแผนกเภสัชกรรมในช่วงทศวรรษ 1980 มาแล้ว

ซีอีโอ Kirin อธิบายเพิ่มว่า บริษัทจำเป็นต้องขยายธุรกิจใหม่ในขณะที่กลุ่มเบียร์ยังแข็งแรง โดยธุรกิจใหม่นั้นเลือกตามแนวโน้มที่เกี่ยวข้องกับสังคมประชากรสูงอายุที่ขยายตัวรวดเร็วในญี่ปุ่น ขณะที่ตลาดเบียร์หดตัวราว 1 ใน 3 จากจุดสูงสุดในปี 1994 และการระบาดใหญ่ยังเร่งให้เกิดภาวะผู้คนดื่มแอลกอฮอล์น้อยลงไปอีก

ในส่วนของ Kirin ซีอีโอเสริมว่าการให้ความสำคัญกับสิ่งแวดล้อม สังคม และธรรมาภิบาลที่เพิ่มขึ้นของนักลงทุน ได้เพิ่มแรงกดดันต่ออุตสาหกรรมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ บริษัทจึงต้องการเปลี่ยน Kirin ให้เป็นบริษัทเทคโนโลยีชีวภาพด้านการบ่มหมัก โดยต่อยอดจากเทคโนโลยีในกระบวนการผลิตเบียร์ ซึ่งน้ำตาลจะถูกแปลงโดยยีสต์เป็นแอลกอฮอล์

คาดว่าธุรกิจด้านเทคโนโลยีสุขภาพจะสร้างรายได้ 2 แสนล้านเยนภายในปี 2027 โดยมีอัตรากำไรจากการดำเนินงาน 15% เพิ่มขึ้นจากรายได้ 9.8 หมื่นล้านเยน และกำไรจากการดำเนินงานน้อยกว่า 500 ล้านเยนที่ทำได้ในปี 2021

นอกจากนี้ Kirin ยังตั้งความหวังที่จะขยายธุรกิจจำหน่าย LC-Plasma ซึ่งเป็นส่วนผสมสำหรับเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพ โดยวางแผนจำหน่ายแก่ผู้ผลิตเครื่องดื่มและอาหารรายอื่น ล่าสุด Walmart และกลุ่มค้าปลีกในสหรัฐฯ กำลังเตรียมจำหน่ายผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่มีส่วนผสมดังกล่าวแล้ว

ขณะเดียวกัน Kirin จะขยายการผลิต Citicoline ซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์เสริมเพื่อช่วยเรื่องความจำ โดยจะสร้างโรงงานผลิตแห่งใหม่เพื่อเปิดดำเนินการภายในปี 2023 สำหรับจำหน่ายในต่างประเทศ

ไม่เพียงความสงสัยว่า Kirin จะสามารถพลิกจากผู้ผลิตเบียร์มาเป็นผู้ผลิตเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพได้หรือไม่

แต่นักสังเกตการณ์ยังคงสงสัยในศักยภาพของผู้เล่นทุกรายในตลาดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์แดนซามูไร ว่าจะฟุบต่อหรือจะฟื้นตัวได้? ยังมีความสงสัยว่าภาพความอลวนเรื่องการดิ้นรนของแบรนด์เบียร์รายเล็กและรายใหญ่จะลงเอยในรูปแบบใด?

ที่สำคัญคือภาวะนี้จะเหมือนตลาดเบียร์ไทยหรือไม่? ทั้งหมดยังเป็นเรื่องที่ต้องให้เวลาช่วยพิสูจน์

อ้างอิง: