THE STANDARD สัมภาษณ์ ปลอดประสพ สุรัสวดี ประธานคณะกรรมการนโยบายที่ดินและสิ่งแวดล้อม พรรคเพื่อไทย นักการเมืองวัย 78 ปี เกิดปี 2488 วันที่กรุงเทพมหานครมีระเบิดลงบางกอกน้อย ใกล้ห้องคลอด แต่เป็นผู้รอดชีวิต ปลอดภัย และเป็นที่มาของชื่อ ปลอดประสพ อดีตข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ อดีตอธิบดี 8 กรม อดีตปลัด 2 กระทรวง ปัจจุบันเป็นผู้ช่วยหาเสียงของพรรคเพื่อไทย
ปลอดประสพ อดีตรองนายกรัฐมนตรีในยุครัฐบาล ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร ผ่านการถูกคุมตัวเมื่อครั้ง พล.อ. ประยุทธ์ จันทร์โอชา รัฐประหารวันที่ 22 พฤษภาคม 2557 ยึดอำนาจรัฐบาลยิ่งลักษณ์
ปัจจุบันปลอดประสพเป็นผู้อาวุโสที่ยังสนุกกับการทำงาน มีประสบการณ์ด้านสิ่งแวดล้อมที่ร่ำเรียนมาด้านนี้ตั้งแต่โลกยังไม่เกิดปัญหาสภาพอากาศอย่างปัจจุบัน
นักเรียนสิ่งแวดล้อมรุ่นแรกของไทย ตั้งแต่ยังไม่มีใครคิดเรื่องอากาศเสีย
ผมเป็นนักเรียนสิ่งแวดล้อมรุ่นแรกของประเทศไทย เป็นอาจารย์สิ่งแวดล้อมรุ่นแรกของมหาวิทยาลัยมหิดล ตั้งแต่ยังไม่มีมหาวิทยาลัยมหิดล วิทยาเขตศาลายา
ผมเป็นปลัดกระทรวงคนแรกที่เป็นประธานสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ คนที่เก่งกว่าผมก็มี แต่มีน้อย และไม่มีในรัฐบาล พล.อ. ประยุทธ์ จันทร์โอชา แน่นอน
การแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมต้องใช้เวลา มีการแบ่งปัญหาเป็น 9 เรื่อง เรื่องที่สำคัญมี 3 เรื่อง คือ น้ำเสีย ขยะ โลกร้อน ถ้าแก้ 3 เรื่องนี้ไม่ได้ มนุษยชาติจะตายหมด
แต่ของไทยต้องเพิ่มอีกเรื่องคือ อากาศเสีย บ้านเมืองอื่นอากาศไม่ค่อยเสียแล้ว ต้องแก้กฎหมาย แก้โครงสร้างการทำงาน แก้หลายเรื่อง ถ้าไม่ทำก็ตายได้ ส่วนที่เราเห็นในแผนที่ว่าต่างประเทศก็มีปัญหาสภาพอากาศ ก็อาจจะใช่หรือไม่ใช่ PM2.5 มีรายละเอียดแตกต่างกันไป แต่ไทยและประเทศเพื่อนบ้านมีปัญหา PM2.5 แน่นอน
ถ้าผมไม่มีความคิดเรื่องสิ่งแวดล้อม ผมจะไปเรียนทำไมตั้งแต่สมัยโน้น ย้อนไปเมื่อ 60 ปีที่แล้ว
เราคำนึงถึงปัญหาสิ่งแวดล้อม เข้าใจเรื่องสิ่งแวดล้อมอย่างเป็นวิชาการมาอย่างน้อย 60 ปีนะครับ สมัยนั้นไปเรียนสิ่งแวดล้อม คนก็งงไปเรียนอะไร ผมเชี่ยวชาญสิ่งแวดล้อมทางน้ำ เรียนจบกลับมาปุ๊บ มหาวิทยาลัยมหิดลก็เปิดหลักสูตรปริญญาโทสิ่งแวดล้อม สอนเป็นภาษาไทย แต่เขียนวิทยานิพนธ์ภาษาอังกฤษ นักเรียนแทบดิ้นตาย
สมัยนั้นยังพูดเรื่องขยะกับน้ำเสีย ปัจจุบันนี้มีทั้งขยะ ขยะพิษ ขยะติดโรค น้ำเสียก็เสียมากขึ้น แม่น้ำสีดำ อากาศก็เสีย ตอนนั้นยังไม่นึกว่าอากาศจะเสีย แหม อากาศกว้างใหญ่ไพศาล สุดท้ายอากาศเสียได้จริงๆ
แล้ว 60 ปีที่แล้วใครจะไปนึก ‘โลกร้อน’ ที่ไหนได้ร้อนจนน้ำแข็งละลาย อย่างไรก็แก้ไม่ได้ในระยะสั้น อุณหภูมิสูงไปแล้ว กรุงเทพฯ น้ำท่วมแน่ๆ ซึ่งผมก็จะมาช่วยเรื่องนี้ อย่างโลกร้อน หน้าแล้งจะยาวนานขึ้น ฝนจะตกซ้ำซากบางจุด แล้วจะท่วมอย่างรุนแรงเป็นจุด แล้วก็จะแล้งเยอะขึ้น หน้าแล้งจะยาวนาน 8 เดือน อากาศจะร้อนขึ้น
ในวัย 78 ปี ยังสนุกกับการทำงานอยู่เสมอ
ผมทำหน้าที่ ผมไม่มีปัญหากับการทำงาน เกิดเป็นคนนี่ไม่ง่ายนะ แล้วชื่อผมนี่นะ คนเกิดมาพร้อมผมที่โรงพยาบาลก็ตายหมด เพราะฉะนั้นอุตส่าห์ให้ผมรอดมาทุกวันนี้ ผมจะหยุดทำงานทำไม
‘ปลอดประสพ สุรัสวดี’ ชื่อนี้มีที่มา
“ชื่อผมตามค้นพบ ปลอดประสพ มงคลนาม
ผมเกิดตอนสงคราม ยามกรุงเทพฯ ประสพภัย
บอมบ์หล่นใกล้ห้องคลอด แต่ผมรอด ไม่เป็นไร
คุณตาจึงตั้งนาม เนื่องจากความปลอดภัย
ปลอดประสพ สุรัสวดี เป็นศรีมงคลนาม”
คนที่เกิดพร้อมผม ปี 2488 ที่บางกอกน้อย ตอนนั้นตายเกลี้ยง หนังเรื่อง คู่กรรม เลือก เบิร์ด-ธงไชย แมคอินไตย์ เป็นพระเอก โกโบริ นี่เลือกผิด ต้องเลือกปลอดประสพ เพราะผมเป็นตัวจริง ผมเกิดตรงนั้น วินาทีนั้น
สิ่งที่จะได้เห็นและไม่ได้เห็นในรัฐบาลเพื่อไทยสมัยหน้า
สิ่งที่ได้เห็นแน่นอนคือการเปลี่ยนแปลง ประเทศจะฟื้นตัว เศรษฐกิจจะดีขึ้น ถ้า พล.อ. ประยุทธ์ จันทร์โอชา เป็นนายกฯ ต่อไปจะมีคนจนเพิ่มขึ้นแน่นอน จะรวยอยู่คนเดียวคือคุณประยุทธ์ คนอื่นจนหมด คุณประยุทธ์ได้เงินเดือนหลายทางเหลือเกิน
ระบบยุติธรรมก็จะดีกว่าเดิม คุณชัยเกษม นิติสิริ จะปฏิรูประบบยุติธรรมทั้งระบบ ต้องแก้ไขเปลี่ยนแปลงแน่นอน
และเรื่องสิ่งแวดล้อมแบบนี้ไม่ไหว ฤดูฝนก็น้ำท่วม หน้าแล้งก็ควันพิษ จะให้ไปอยู่ที่ไหน ต้องเปลี่ยน ส่วนคนรุ่นใหม่อะไรดีก็ฟังเขา อะไรไม่ดีก็สอนเขา
ส่วนอะไรที่เพื่อไทยทำไม่ดี ผมยังหาไม่เจอ ไม่ต้องมาบอกเรื่องข้าว เพราะนโยบายไม่ผิด แต่ความผิดเป็นเรื่องบุคคลก็ลงโทษบุคคลไป
ปี 2557 ถูกคุมตัวหลังรัฐประหาร ได้รับการปฏิบัติอย่างไร
เขาก็บังคับเพราะมีปืนรอบตัว ซ้าย ขวา หน้า หลัง แต่ไม่ถึงขนาดถูกคลุมหัวอย่างที่บางคนโดน เขาคงเกรงใจผม แล้วก็พาไปลพบุรี
ระหว่างทางขับรถเวียนไปเวียนมา แต่ผมรู้ว่าไปไหน เพราะแกล้งถามทหารว่าตรงนี้น้ำท่วมไหม น้ำท่วมเดือนไหน
พอเขาตอบหมด ผมรู้เลย เฮ้ย คุณพาผมไปลพบุรีนี่ ตอนนี้อยู่ตรงไหน
พอไปถึงปุ๊บก็มีแถวมารับผม บังเอิญผู้บังคับบัญชาสูงสุดตรงนั้น ตัวรองผู้บังคับบัญชา ตัว เสธ. เป็นลูกศิษย์ผมที่โรงเรียน เสธ. ทั้งหมด
เขาบอกว่า “ยินดีต้อนรับอาจารย์ อาจารย์อย่าว่าอะไรผมนะ อาจารย์อย่าไปยืนตามหน้าต่าง แล้วก็อย่าเพิ่งดูทีวีวันนี้” เขาถามอยากทำอะไร ผมบอกอยากโทรศัพท์ เขาบอกโทรได้แต่อย่าบอกว่าอยู่ที่ไหน
ได้รับการปฏิบัติอย่างดีขณะทหารควบคุมตัว
ดีแน่นอนเฉพาะกับผม แต่คนอื่นผมไม่รู้ ผมบอกทหารที่คุมตัวว่าอยากเจอทุกคน จัดกินข้าวให้หน่อยสิ เขาบอกได้ครับอาจารย์ แล้วก็มากินข้าวโต๊ะกลมยาวเลย แล้วผู้บังคับบัญชาเขายังโทรหาคุณประยุทธ์ บอกว่าจัดกินข้าวกับท่านปลอดประสพ
วันที่เขาจะให้ผมกลับ ผมบอกว่าผมจะอยู่เป็นเพื่อน สุรพงษ์ โตวิจักษณ์ชัยกุล เพราะเขาป่วย แต่ทหารบอกเดี๋ยวมอบหมายให้ เสธ. ไปนอนด้วย ทหารเขาขอให้ผมกลับ
ผมบอกขอไปไหว้สมเด็จพระนารายณ์กับศาลพระกาฬ แสดงความเคารพ
พอไหว้สมเด็จพระนารายณ์แล้ว ทหารบอกว่า “นายสั่งให้มอบปีกให้อาจารย์ด้วย” ผมถามสรุปผมเป็นเชลยหรือเป็นแขก? เขาก็หัวเราะกันใหญ่ เพราะการมอบปีกหมายถึงมิตรภาพและความเคารพ การมอบเป็นการให้เป็นเกียรติ
มอบปีกเสร็จก็พาไปไหว้ศาลพระกาฬ ไปถึงก็มีคนเสื้อแดงมาทักเยอะแยะ แล้วทหารเขาก็พามาส่งที่บ้าน ที่บ้านก็ดีใจใหญ่เพราะไม่ได้บอกล่วงหน้า
ส่งเสร็จเขานั่งคุยสักพัก หายไป แล้วโทรกลับมาบอก “อาจารย์ ผมยังทำไม่ครบ อาจารย์แต่งตัวอีกนิด จะพาไปพบท่านผู้ช่วยไพบูลย์ (พล.อ. ไพบูลย์ คุ้มฉายา)” ผมก็เตรียมไปแต่งตัวรอ เขาก็โทรมาอีกบอก “โทรไปหาท่านผู้ช่วยแล้ว ท่านผู้ช่วยไม่อยากเจอท่านปลอดประสพ ท่านบอกเดี๋ยวเขาด่าผมเปล่าๆ”
คุณไพบูลย์ยังไม่กล้าเจอผมเลย ดีแล้วที่ไม่เจอกัน ถ้าเจอผมด่าจริงๆ เพราะผมรู้จักกับนายของคุณไพบูลย์
คุณไพบูลย์โตมาจากใคร ใครเป็นนายคุณมาตลอดชีวิต นายคุณกับผมถือเป็นพี่น้องกัน
นายของคุณไพบูลย์คือ พล.อ. อิสระพงศ์ หนุนภักดี ผมเห็นมาตั้งแต่เด็กๆ
ก่อน 22 พฤษภาคม 2557 คาดล่วงหน้าหรือไม่ว่า พล.อ. ประยุทธ์จะรัฐประหาร
ชัวร์อยู่แล้ว ช่วงมีการชุมนุม กปปส. ผมก็ไปเป็นที่ปรึกษา ศูนย์อำนวยการรักษาความสงบเรียบร้อย (ศอ.รส.) ที่ ร.ต.อ. เฉลิม อยู่บำรุง เป็นผู้อำนวยการ มีที่ปรึกษา 2 คน คือ ปลอดประสพกับชัยเกษม
ม็อบ กปปส. ก็ไปปิดล้อมสถานที่ต่างๆ ผมก็ยุให้ฝ่ายรัฐบาลสู้ แต่ผู้รับผิดชอบโดยตรงเขาไม่อยากสู้ เขามอบพื้นที่ราชการทิศเหนือให้ผมไปดู ผมก็ไปดูทหารอยู่ไหนบ้าง ก็ไปกระทรวงการคลัง ก็มีทหารเกือบร้อยคน แล้วก็เจอถ้วย จาน ชาม ตะหลิวแห้งๆ ผมอยู่ป่ามาก่อนมีความรู้ ผมถามหาเจ้านายเขา ถามหาผู้พันไปไหน เขาบอก “ไปประชุมหน่วยครับ”
ผมถามว่าเขาสั่งให้มาทำอะไร ทหารบอก “เขาให้มาอยู่เฉยๆ”
ผมถามมีข้าวกินหรือเปล่า เขาบอก “ไม่มีครับ” ผมก็ควักเงิน 10,000 บาท ให้ไปซื้อข้าวกิน
ผมก็มองว่าเป็นการวางกำลังขู่กันนี่หว่า ไม่ได้สั่งอะไรกันเลย ตังค์ก็ไม่ให้ลูกน้อง แต่ไม่รู้เบิกค่าเบี้ยเลี้ยงหรือเปล่านะ แต่ผมก็ให้ไป 10,000 บาท
วันที่ 22 พฤษภาคม 2557 วันรัฐประหาร ผมอยู่ที่พรรคเพื่อไทย ไม่ได้ไปสโมสรทหารบก พวกผมฮาร์ดคอร์ ไปทำไม เราเป็นผู้บังคับบัญชาเขา
พล.อ. ประยุทธ์เป็นผู้บัญชาการทหารบก (ผบ.ทบ.) ประกาศกฎอัยการศึก ไม่ถามเราสักคำ รอตั้ง 7 วันกว่าจะมีหนังสือแจ้งมา
จริงๆ แล้วกฎอัยการศึกเขาให้อำนาจ ผบ.ทบ. หรือ ผบ.เหล่าทัพ หรือระดับผู้บังคับกองพันในยามศึกสงครามโน่น ชายแดนจะได้ไม่ต้องมาขออนุญาต ไม่ใช่มาใช้ยึดอำนาจในประเทศไทย
หลังจากนั้นมีการประกาศรายวันให้ใครไปรายงานตัว วันแรกไม่มีชื่อผม วันที่สองมีชื่อผม ผมก็ไปรายงานตัว เป็นคนเดียวที่มีกระเป๋าไปด้วย เขาก็ไม่เปิดกระเป๋าผม
ผมเป็นนายพวกนี้มาก่อน พวกนี้เคยต้องเลี้ยงข้าว เคยต้องเปิดประตูให้ผม ผมเป็นอธิบดีมา 15 ปี คุณประยุทธ์ยังเป็นผู้การ ร.21 เป็นพันเอก ต่างกันขนาดไหน
คุณป้อม (พล.อ. ประวิตร วงษ์สุวรรณ) เกิดปีระกา ปีเดียวกับผม แต่อายุน้อยเดือนกว่า คุณป้อมเป็นเพื่อนน้องชายผม นั่งคู่กันอยู่โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา มาชวนน้องชายผมไปสอบโรงเรียนเตรียมทหาร สอบติดทั้งคู่ คุณแม่ผมไม่ต้องการให้ลูกเป็นทหาร ร้องไห้ น้องผมบอกไม่เป็นก็ไม่เป็น กลับบ้านไปเรียนจุฬาฯ จนกระทั่งจบสถาปัตย์ แล้วเรียนจบเมืองนอก กลับมาทำงาน เขาเป็นคนออกแบบทางด่วนที่เราใช้กันอยู่ 80%
คุณป้อมอายุน้อยกว่าผม เข้าโรงเรียนช้ากว่าผม ตอนเสื้อแดงชุมนุม เขาอยู่ปราจีนบุรีแล้วโทรมาหาผม ให้วัฒนาเป็นคนต่อสาย คุยว่าทำอย่างไรดี มีการตีกันหน้าโรงเรียนสตรีวิทยา “ท่านปลอดช่วยหน่อยได้ไหม จะให้ทหารถอยไปทางวัดบวรฯ แล้วให้เสื้อแดงถอยกลับไป”
ผมก็นั่งมอเตอร์ไซค์ไปที่ชุมนุม แล้ว จาตุรนต์ ฉายแสง กำลังปราศรัยอยู่ ตอนนั้นมีแก๊สน้ำตาด้วย
ผมอยู่ในเหตุการณ์ตอนนั้นตลอด ผมเดินไปสตรีวิทยา เป็นที่ที่ผมคุ้นเคยที่สุด แม่ผมเป็นอาจารย์ใหญ่สิบกว่าปี
อยากบอกอะไรคนที่ยึดอำนาจ ปี 2557
ถ้ามองในแง่ดี ผมรู้จักพวกคุณดีอย่างยิ่ง โดยส่วนตัวเราเป็นลูกผู้ชายด้วยกัน เราก็เป็นนักเลงด้วยกัน ผมเข้าใจความคิดของคุณดี ผมไม่สงสัยในความรักชาติ ในความมั่นคงต่อสถาบันฯ ผมก็อยู่ในสถานะเดียวกัน
แต่คุณมองประชาชนผิด คุณมองระบอบประชาธิปไตยผิด คุณมองการแสดงออกของคนผิดไป
การรัฐประหารมันไม่ถูก ไม่มีวันถูก คุณด่านักการเมืองแค่ไหนผมก็ได้ยิน คุณชวนผมด่าสมัยที่เราเป็นข้าราชการด้วยกัน ผมทราบว่าพื้นฐานคุณไม่ชอบนักการเมือง แต่การรัฐประหารไม่ใช่การแก้ไข มันเป็นการแก้ไขชั่วคราว
การรัฐประหารและจับผมตอนนั้น เป็นความผิดนะ ถ้าไม่ผิดแล้วนิรโทษกรรมตัวเองทำไม ถ้าไม่นิรโทษกรรมคุณเป็นกบฏนะ แล้วคุณประยุทธ์ยังโทรไปถึงตรงนั้น (ตอนถูกคุมตัว) ถามว่าผมมาหรือยัง เพราะรู้จักกันมา ไม่รู้จักได้อย่างไร
สถานะตามกฎหมายในปัจจุบัน ปี 2566
ผมได้รับอนุมัติจากคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ให้เป็นผู้ช่วยหาเสียง ฉะนั้นขึ้นเวทีไหนพูดได้หมด เนื้อหาที่ผมพูดได้ผ่านการร่วมกันคิด กลั่นกรอง และอนุมัติจากกรรมการนโยบายของพรรคเรียบร้อยแล้ว นี่คือหน้าที่วันนี้
ส่วนหน้าที่วันหน้า ถ้าพรรคเพื่อไทยเป็นรัฐบาล ผมก็จะช่วยงานสำคัญที่ยากๆ ที่ต้องการเทคนิค เพราะผมผ่านการเป็นข้าราชการมามากที่สุดในประเทศไทย ไม่มีใครเป็นอธิบดี 15 ปี 8 กรม ไม่มีใครเป็นปลัดกระทรวง 2 กระทรวง มีผมคนเดียวเท่านั้น
ส่วนเรื่องการเป็นรัฐมนตรี ผมไม่ได้สนใจ การเป็น ส.ส. ผมก็ไม่ได้สนใจ
แล้วคุณสมบัติผมที่ถูกเขียนว่าไม่มี วันนี้ผมไม่มีคุณสมบัติ วันหน้าเขียนใหม่ก็ได้ ไม่เห็นเป็นไร เพราะการเขียนแบบนั้น เป็นการเขียนเงื่อนไขกลั่นแกล้งคนอื่นไปเรื่อย
ตำแหน่งในพรรคเพื่อไทยและนโยบายของพรรค
ผมเป็นประธานคณะกรรมการนโยบายที่ดินและสิ่งแวดล้อม พรรคเพื่อไทย ดูแลทุกเรื่องเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม รวมทั้งน้ำท่วมและ PM 2.5
ในปลายฤดูหนาวของทุกปี ย้อนไปหลายสิบปี ประเทศไทยในเมืองใหญ่ๆ เช่น กรุงเทพฯ หรือจังหวัดทางเหนือ ก็จะเจอหมอกควัน ซึ่งถ้าเป็นต่างจังหวัดจะมาจากเผาป่าเพื่อเตรียมตัวสำหรับทำเกษตรในปีต่อไป ถ้าเป็นกรุงเทพฯ ส่วนมากก็จะเป็นรถยนต์
ปลายฤดูหนาวจะยังคงมีลมเย็นจากทางเหนือ คือ จากทางจีน ทิเบต มาอ่อนๆ
ถ้าลมมาแรงๆ ไม่มีปัญหา เพราะมาแรงๆ มีอะไรก็จะพัดลงทะเลหมด ถ้ามาอ่อนๆ จะมีปัญหามาคลุมแต่ไม่มาพัด ซึ่งลมหนาวมันหนักจึงคลุมกรุงเทพฯ อะไรที่เกิดในกรุงเทพฯ ไม่ออกไปหมด เพราะถูกคลุมเหมือนฝาชีครอบไว้
ส่วนก่อนหน้านี้ไม่คลุมเพราะลมมันแรง เมื่อตัวมันเองมีความแรง หรือถ้าเข้าฤดูร้อนจะมีลมว่าวที่พัดออกทะเล ถ้าเป็นฤดูฝน มีลมฝนที่พัดออกทะเล
เมื่อก่อนไม่ค่อยมีปัญหาเพราะอณูไม่ใหญ่ ปัจจุบันรถยนต์เยอะ จากการสันดาปที่ไม่สมบูรณ์ มีควันอีกชนิดหนึ่งที่เราเรียกว่า PM2.5 เล็กกว่าเมื่อก่อนลงไปครึ่ง คือเล็กมากและไม่ไปไหน
สมัยผมเป็นปลัดกระทรวงก็เจอ ไม่ใช่ของใหม่ แต่ยังมีน้อย มีไม่มาก ถ้าควันไฟธรรมดาจะอณูใหญ่กว่า แต่ก็สามารถแตกเป็นเล็กๆ ได้
PM2.5 ในกรุงเทพฯ มากกว่าครึ่งสาเหตุจากรถยนต์แน่นอน และในรถยนต์ที่ว่านี้ มีรถเก่าอายุเกิน 15 ปี คือรถยนต์ดีเซล รถบรรทุก ฉะนั้นการแก้ในเมืองคือ ต้องจำกัดรถบรรทุกไม่ให้วิ่ง และต้องเปลี่ยนเป็นเครื่องที่สารพิษออกมาน้อย หรือเปลี่ยนเป็นรถไฟฟ้า
ส่วนรถยนต์ส่วนบุคคลก็ต้องเปลี่ยนเป็นรถไฟฟ้า จะเปลี่ยนได้รัฐก็ต้องช่วย เก็บภาษีเขาน้อยๆ หน่อย
ถ้าเป็นต่างจังหวัดส่วนใหญ่มาจากเผาป่า อณูมันใหญ่หน่อย แต่หลังจากที่ลอยมาแล้วจะเล็กลงจนกลายเป็น PM2.5 จนได้
สิ่งที่เกิดขึ้น เชียงใหม่ เชียงราย ในเมืองไทยวันนี้ ไม่ใช่เผาป่าในเมืองไทย แต่เผาป่าในประเทศเพื่อนบ้าน คือ เมียนมา สปป.ลาว กัมพูชา บางประเทศมีบริษัทคนไทยไปจ้างเขาปลูกข้าวโพด เผาพื้นที่ป่าที่ปลูกข้าวโพด อย่างเมียนมาที่รัฐฉานมีมากที่สุด แล้วเราก็ทำอะไรไม่ได้มากเพราะเขาคนละฝ่ายกับรัฐบาลเมียนมา เขามีการเมืองภายในที่ทำให้แก้ยากขึ้นไปอีก
ทีนี้แก้อย่างไร ในเมื่อเรารู้แล้วว่าควันไฟที่ตอนแรกอณูใหญ่ๆ กลายเป็นอณูเล็กๆ มาจากต่างประเทศมากกว่า แต่บริษัทไทยเราเป็นต้นเหตุมีอยู่ 3-4 บริษัท ซึ่งความจริงสามารถพูดด้วยเหตุผลทางกฎหมาย เพราะเกิดมลพิษ เช่น ที่สิงคโปร์บอกอินโดนีเซีย ถ้าไม่หยุดสร้างมลพิษจะไม่ซื้อน้ำมันปาล์ม ปรากฏก็หายเป็นปลิดทิ้ง
ครั้งนี้ไทยก็เช่นกัน ต้องบอก 3-4 บริษัทนี้ ถ้าไม่ใช้มาตรการเก็บภาษีเพิ่ม ก็ต้องไม่ให้นำเข้า
ประเทศไทยต้องใช้ข้าวโพด 8 ล้านตันมาเลี้ยงสัตว์ ผลิตได้เอง 4 ล้านตัน นำเข้าอีก 4 ล้านตัน
แล้วครั้งนี้ จุรินทร์ ลักษณวิศิษฏ์ รองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ ทำเรื่องเข้าคณะรัฐมนตรี (ครม.) ปี 2563 อนุญาตให้นำเข้าข้าวโพดจากประเทศเพื่อนบ้านในอาเซียน 4 ล้านตัน ไม่เสียภาษี
การให้นำเข้ามาโดยไม่เสียภาษี ถือว่ารัฐบาลสงเคราะห์ ยังไปร่วมกับเขา เอาหูไปนาเอาตาไปไร่ ให้เขาทำเกษตรแบบไม่ถูกต้อง มีการเผา แล้วควันนั้นก็กลับมาเมืองไทย ซึ่งมติ ครม. นั้น สัญญานั้นที่ทำไว้กับเพื่อนบ้าน ถ้าพบว่ากระทบกับคนและสัตว์ต้องหยุด
ตอนนี้พิสูจน์แล้วว่ากระทบ ตอนนี้เกิดขึ้นแล้ว
ข้อแรก ต้องยกเลิก ต้องหยุด
ข้อต่อมา ต้องห้ามไม่ให้นำเข้า แล้วบริษัทเหล่านี้ก็ต้องปฏิบัติตาม
บริษัทเหล่านี้ ตอนนี้ก็พยายามบอกว่าได้ดูแลเป็นอย่างดีแล้ว ซึ่งถ้ารัฐจะติดตามก็ง่ายนิดเดียว สามารถติดตามทางภาคพื้นดินก็เป็นวิธีหนึ่ง
อีกวิธีคือดาวเทียม ตอนนี้ดาวเทียมของจิสด้า (GISTDA) มีหลายดวง ผมคุมจิสด้ามาก่อน ต้องเอาดาวเทียมมาใช้ทุกวัน ร่วมกับการตรวจสอบภาคพื้นดิน เท่านั้นก็รู้เผาที่ไหน เวลาไหน มากน้อยแค่ไหน
เรื่องนี้ต้องจัดการในระดับนโยบาย ซึ่งเรื่องนี้ถ้าพรรคเพื่อไทยเป็นรัฐบาล ทำได้ ผมรู้เรื่อง
ในกรุงเทพฯ ต้องแก้ที่รถยนต์ ส่วนทางภาคเหนือดูที่การเผาป่ากับการเผาซากพืช รวมถึงดูในเมียนมา สปป.ลาว ต้องไปพูดกับเขา ส่วนในบ้านเราก็ต้องไม่ให้มีการเผาในป่า ซึ่งมีเยอะ รวมถึงไม่ให้มีการเผาในเมือง ซึ่งมีน้อยมากเวลานี้
ผมในฐานะอดีตอธิบดีกรมป่าไม้ อธิบดีกรมอุทยานฯ อดีตปลัด ผมดูรู้นะว่าตรงไหนไหม้โดยเผาจุกจิกหรือเป็นการจงใจเผา
ผมเห็นว่าบางจุด เช่น ที่เชียงราย จงใจเผา มีการไหม้ยาวตั้งแต่ยอดเขาเป็นเส้นลงมา แบบนี้จงใจเผาพร้อมกัน แล้วผมตั้งข้อสงสัยลูกน้องเก่าผมด้วย คุณได้รับงบประมาณการชิงเผาเพื่อทำลายเชื้อปีละ 40,000 ไร่ คุณเผาตอนไหน คุณอาจจะไม่ได้เผาก็ได้ แต่เอาเงินไปใช้หมด แล้วมาเผาตอนนี้กลบเกลื่อน ผมรู้ ผมเป็นอดีตอธิบดี อดีตปลัด
ส่วนตอนนี้แม้จะเป็นฤดูร้อนก็ยังรู้สึกว่ามี PM2.5 เพราะยังมีลมมาอ่อนๆ ถ้าลมมาแรงๆ ไม่มีปัญหาฝุ่น เพราะพัดออกไปหมด แต่ลมอ่อนๆ จะมาจากที่สูงลอยมา แล้วอากาศในแต่ละชั้นความสูงเป็นคนละลม
เชียงราย เชียงใหม่ แพร่ โดยภูมิศาสตร์ก็เป็นแอ่งอยู่แล้ว ส่วนกรุงเทพฯ โดนซ้ำอีก ไอเกลือ Aerosol จะมาผสมกับ PM2.5 ทำให้หนักไปกว่าเดิม ฉะนั้นอำเภอแถวๆ ริมทะเล จะมีค่า PM2.5 สูงกว่าปกติ เช่น สมุทรปราการ บางบอน หรือออกไปทางชายทะเล
ไอเกลือนี่อเมริกาก็สนใจ ผมก็สนใจ เคยบอกกระทรวงการต่างประเทศเขาก็ดีใจ NASA จะมาทำการสำรวจให้ เพราะในโลกนี้เขามีแผนที่ Aerosol ครบแล้ว ยกเว้นทะเลจีนตอนใต้ มีแม้กระทั่งในประเทศจีน เพราะ NASA เขาไปช่วยจีน แล้วจีนเขาก็เห็นว่าเป็นเรื่องทางเทคนิค แต่เมืองไทยไม่ให้ทำ คุณประยุทธ์บังคับนายกฯ ยิ่งลักษณ์
ตอนผมเป็นรองนายกฯ ผมถูกปลุกแต่เช้านั่งรถไปสัตหีบ ทหารเต็มไปหมด ผบ.สูงสุด รัฐมนตรีกลาโหม ผบ.ทบ. ประชุม บอกไม่ให้ NASA มา เพราะเดี๋ยวรู้ความลับหมด
ที่ประชุมนั้น ฝ่ายพลเรือน มีนายกฯ มีผม มีรัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศ เราบอกผลกระทบความลับอะไร อเมริกาเคยตั้งฐานทัพในไทย เขารู้หมดแล้ว ไม่ต้องมาอ้าง
สรุปเขาไม่ได้มาไทย ไปตั้งที่สิงคโปร์ เทคโนโลยีสิงคโปร์ก็ได้ไปหมด แผนที่แหว่งอยู่แห่งเดียวในไทย
แต่ตอนนั้นตัวตั้งตัวตีไม่เห็นด้วยกับ NASA คือ ผบ.สูงสุด ‘บิ๊กเจี๊ยบ’
แทนที่ NASA จะได้ส่งทีมและเครื่องบิน 2 ลำมาตรวจไอเกลือในทะเลจีนตอนใต้ว่ามีผลกระทบต่อประเทศในบริเวณนี้อย่างไร แต่ฝ่ายความมั่นคงไทยไม่ให้ ด้วยเหตุผลความมั่นคง
ทั้งที่คุณประยุทธ์สมัยเป็นร้อยโท ร้อยเอก พันตรีที่ผมเห็น รบเคียงบ่าเคียงไหล่กับทหารอเมริกันไม่ใช่เหรอ ตอบผมมาสิ ผมรู้จักคุณประยุทธ์มานาน
คือที่คุณประยุทธ์เป็นนายกฯ มา 8 ปีนี่ห่วยแตก
ระบบราชการและนักการเมืองที่ไม่แก้ปัญหา อยู่ในกรอบโบราณ ขี้กลัว ชอบทำตัวเป็นกลางทั้งๆ ที่กลางไม่จริง เดี๋ยวก็กลัวเจ๊ก เดี๋ยวก็กลัวฝรั่ง อย่างเรื่อง NASA เขาอ้างว่ากลัวจีนจะโกรธ ก็บอกแล้ว เขาไม่โกรธเพราะเพิ่งทำที่จีนมา
จะเซ็นสัญญาอยู่แล้ว ปลุกผมไปประชุมตอนตีห้า ไปสัตหีบ ยังยัวะไม่หาย แล้ววันนี้เป็นอย่างไร เสียข้อมูลไปเปล่าๆ
ปัญหาน้ำท่วม ถ้าพรรคเพื่อไทยเป็นรัฐบาล ผมจะเป็นคนหนึ่งที่ดูแลเรื่องน้ำแน่นอน เพราะผมทำมาก่อน
ผมรู้ดีแน่กว่าใครๆ ทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นข้าราชการประจำหรือข้าราชการการเมืองก็รู้ แล้วที่เราทำก็แม่นยำที่สุด ได้บริษัทที่ดีที่สุดในโลกมาทำ แล้วเตรียมจะเซ็นสัญญา แต่เสียเวลาไปเพราะมีการไปร้องที่ศาลปกครอง ไปร้องที่คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) แล้วในที่สุดศาลปกครองก็บอกว่าเราทำถูก ป.ป.ช. ก็บอกไม่มีอะไรผิด เราก็เลยเพียงแต่ลงนาม
แล้วก็มีรัฐประหาร ยกเลิกของรัฐบาลยิ่งลักษณ์ แต่เอาเงินที่รัฐบาลกู้ 350,000 ล้านบาทไปใช้ พอน้ำท่วมท่วมมากกว่าเดิมทุกปีอีก
ถ้าพรรคเพื่อไทยเป็นรัฐบาล จะเอาโครงการเก่ามาปรับปรุงว่า 8 ปี มีอะไรเปลี่ยนแปลงไปบ้าง เทคโนโลยีใหม่มีอะไรบ้าง เราประกาศเป็นนโยบายและแจ้ง กกต. ไปแล้ว 500,000 ล้านบาท จากคราวที่แล้ว 350,000 ล้านบาท
