สรุปวิธีตรวจอาการตาแดง ตาแดงแบบไหนคืออาการแพ้ และแบบไหนคือสาเหตุจากการติดโควิด-19

สืบเนื่องจากการรายงานล่าสุดจากกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข เมื่อวันที่ 10 เมษายน 2564 โดย นพ.โอภาส การย์กวินพงศ์ อธิบดีกรมควบคุมโรค เกี่ยวกับอาการที่พบใหม่ของผู้ป่วยโควิด-19 ระลอกใหม่ พบว่า อาการที่ต้องเฝ้าระวังคือ ‘ผื่น ตาแดง น้ำมูกไหล และบางรายไม่มีไข้’ ซึ่งอาการในครั้งนี้พื้นฐานมีความใกล้เคียงกับโรคภูมิแพ้ ซึ่งเป็นโรคประจำตัวของใครหลายคน ก่อให้เกิดความสงสัยว่า เราจะรู้ได้อย่างไรว่าอาการผิดปกติทางร่างกายในครั้งนี้เกิดขึ้นจากโรคภูมิแพ้หรือเรากำลังติดโควิด-19 ครั้งนี้ด้วย

ในประเด็นของอาการ ‘ตาแดง’ THE STANDARD ได้สอบถามไปยัง หมอเอ๋-พญ.ฐิติมา หวังเจริญ จักษุแพทย์ชำนาญเฉพาะทางด้านกระจกตาและการผ่าตัดแก้ไขสายตาผิดปกติ ว่าอาการของตาแดงจากการแพ้และตาแดงจากโรคโควิด-19 นั้นแตกต่างกันอย่างไร เราสามารถประเมินสถานการณ์เบื้องต้นได้หรือไม่ และเราจะมีวิธีการป้องกันการเกิดได้อย่างไร มาร่วมทำความเข้าใจอาการตาแดงไปพร้อมๆ กัน

ตาแดงเกิดได้จากการติดเชื้อไวรัสหรือเกิดจากโรคภูมิแพ้

ทำความเข้าใจตาแดงหรือเยื่อบุตาอักเสบ ที่เราคุ้นเคยก่อนว่า อาการตาแดงนั้นแยกเป็น 2 สาเหตุหลักๆ คือ

1. ตาแดงที่เกิดจากการติดเชื้อ เช่น เชื้อไวรัสที่พบบ่อยคือ Adenovirus หรือเชื้อแบคทีเรีย

2. โรคที่ไม่ติดเชื้อ เช่น ตาแดงจากโรคภูมิแพ้ เป็นต้น

ซึ่งอาการตาแดงที่พบในโควิด-19 นั้นตกอยู่ในกรณีแรกคือ จากการติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019

อาการตาแดงจากโควิด-19 ไม่ใช่อาการใหม่ แต่พบมากขึ้นจากการระบาดระลอกใหม่

ปัจจุบันมีการประกาศออกมาเกี่ยวกับโรคตาแดงที่เกี่ยวกับโรคโควิด-19 ซึ่งจริงๆ แล้วไม่ใช่อาการใหม่ เพราะในรอบการระบาดปี 2020 มีผู้ป่วยที่แสดงอาการตาแดงเช่นกัน แต่พบน้อย คิดเป็นเปอร์เซ็นต์ได้ราว 0.8-31.6% ซึ่งยังถือว่าไม่มากหากเทียบกับอาการทางระบบทางเดินหายใจอื่นๆ

อาการตาแดงเป็นอาการที่เกิดร่วมกับอาการอื่นๆ

ตาแดงเป็นอาการหนึ่งที่เกิดขึ้นได้ในผู้ป่วยโควิด-19 ซึ่งอาจจะเกิดร่วมกับอาการอื่นๆ หรือไม่ก็ได้ และเกิดตามหลังหรือเกิดก่อนอาการอื่นๆ ก็ได้

เราสามารถแยกอาการแพ้และการติดโควิด-19 ได้ดังนี้

บทความจาก American Academy of Ophthalmology ชื่อ Is It COVID-19 or Allergies? แนะนำข้อสังเกตุง่ายๆ เอาไว้ว่า

1. หากคุณมีอาการตาแดง (มักเป็นสองข้าง) มีน้ำตา และคัน (อาการคันเด่น) นี่คืออาการของตาแดงที่เกิดจากภูมิแพ้

2. หากคุณมีอาการตาแดง (ข้างเดียวหรือสองข้าง) ไม่มีน้ำตาหรือมีเล็กน้อย มีขี้ตา ไม่คันเลย แต่มีไข้ และ/หรืออาการจากระบบทางเดินหายใจอื่นๆ นี่อาจจะเป็นอาการของตาแดงจากการติดโควิด-19

คุณหมอยังกล่าวอีกว่า อาการตาแดงนั้นประเมินและแยกชัดด้วยตาเปล่าได้ยาก อีกทั้งไม่สามารถวินิจฉัยโรคโควิด-19 ได้จากการตรวจตาเพียงอย่างเดียว ข้อแรกคือเมื่อเกิดแล้วอย่าแพนิก และค่อยๆ พิจารณาร่วมกับปัจจัยอื่นๆ ดังต่อไปนี้

1. มีอาการคันเด่นหรือไม่ (คันเด่น = ภูมิแพ้)

2. เดินทางไปยังพื้นที่เสี่ยงหรือไม่

3. มีประวัติสัมผัสกับบุคคลที่ตรวจยืนยันแล้วว่าติดโควิด-19 หรือไม่

4. มีอาการจากระบบทางเดินหายใจ ผื่น ไข้ หรือไม่

หากอาการตาแดงของคุณประกอบกับข้อ 2, 3 และ 4 ควรไปพบแพทย์เพื่อคัดกรองโรคโควิด-19

ป้องกันตาแดงอย่างไร

แม้อาการตาแดงจากโควิด-19 จะรักษาตามอาการ และโดยทั่วไปมักหายเองได้ การป้องกันการเกิดย่อมดีกว่าเสมอ คุณหมอแนะนำวิธีป้องกันการเกิดตาแดงไว้ดังนี้

– ล้างมือสม่ำเสมอ

– ใส่หน้ากากอนามัย

– พยายามไม่ใช้มือสัมผัสบริเวณตา หรือขยี้ตา เพราะอาจจะเป็นสาเหตุที่นำเชื้อเข้าไปสู่ดวงตาได้