สุ่มตรวจพบสารตกค้างในผักไฮโดรโปนิกส์มากกว่าผักทั่วไป ประชาชนสับสน เข้าใจว่าปลอดสารพิษ

ปรกชล อู๋ทรัพย์ ผู้ประสานงานเครือข่ายเตือนภัยสารเคมีกำจัดศัตรูพืช (Thai-PAN) แถลงผลการตรวจสารเคมีกำจัดศัตรูพืชตกค้างในผักและผลไม้ ประจำปี 2561 โดยการเฝ้าระวังครั้งนี้มีเป้าหมายในการตรวจวิเคราะห์สารพิษตกค้างในผักที่ปลูกโดยไม่ใช้ดิน หรือผักโฮโดรโปนิกส์

จากการเก็บตัวอย่างผักไฮโดรโปนิกส์จำนวน 30 ตัวอย่างจากตลาดและห้างทั้งในกรุงเทพฯ และต่างจังหวัด ผลการวิเคราะห์พบว่ามีผักจำนวน 19 ตัวอย่างที่พบสารเคมีกำจัดศัตรูพืชตกค้างเกินมาตรฐาน หรือคิดเป็น 63.3% ของจำนวนตัวอย่างทั้งหมด โดยพบผักที่ไม่มีการตกค้างเลย 8 ตัวอย่าง และพบว่าตกค้าง แต่ไม่เกินมาตรฐาน 3 ตัวอย่าง

ซึ่งเมื่อเปรียบเทียบกับการตกค้างของผักและผลไม้ทั่วไป ซึ่ง Thai-PAN ได้สำรวจและวิเคราะห์เมื่อปลายปีที่ผ่านมาพบว่ามีการตกค้างสูงกว่า โดยผักทั่วไปพบการตกค้างเกินมาตรฐาน 54.4%

ปรกชลกล่าวด้วยว่า ความเข้าใจของประชาชนที่คิดว่าผักไฮโดรโปนิกส์เป็นผักที่ปลอดภัยกว่า มีการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชน้อยหรือไม่ใช้เลยจึงไม่เป็นความจริงแต่ประการใด โดย Thai-PAN พบสารพิษตกค้าง 25 ชนิด เช่น สารกำจัดวัชพืช (Herbicide) 1 ชนิดคือ Ametryn สารป้องกันและกำจัดโรคพืช (Fungicide) 6 ชนิด ได้แก่ Azoxystrobin, Chlorothalonil, Difenoconazole, Metalaxyl, Propamocarb และ Pyraclostrobin สารกำจัดแมลงและไร (Insecticide and Acaricide) รวม 18 ชนิด และสารกลุ่มอื่นๆ อีก 10 ชนิด

ที่น่าเป็นห่วงคือสารทั้งหมดที่พบนั้นเป็นสารดูดซึมมากถึง 17 ชนิด ทำให้การล้างเพื่อลดจำนวนสารตกค้างลงเป็นไปได้ยาก

นอกจากนี้ เครือข่ายฯ ยังได้ตรวจการตกค้างของไนเตรทในผักไฮโดรโปนิกส์ด้วย เนื่องจากการตกค้างของไนเตรทเกินมาตรฐานจะมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็ง ทั้งนี้โดยเปรียบเทียบกับมาตรฐานการตกค้างของสหภาพยุโรป (EU) เนื่องจากประเทศไทยยังไม่มีการกำหนดระดับการตกค้างสูงสุด

โดยพบว่าผักเรด คอรัล, เรดโอ๊ก, กรีนโอ๊ก, บัตเตอร์เฮด และฟิลเลย์ ไอซ์เบิร์ก มีไนเตรทตกค้างตั้งแต่ 199-2,500 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม แต่มีเพียง 1 ตัวอย่างที่เกินค่ามาตรฐาน

ส่วนผักคะน้า, ผักกาดฮ่องเต้, ผักโขมแดง และผักบุ้งจีนที่ปลูกแบบไร้ดินนั้น พบการตกค้างของไนเตรทระหว่าง 2,976-6,019 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ซึ่งสูงกว่าผักในกลุ่มแรกอย่างเห็นได้ชัด แต่ขณะนี้ยังไม่มีการกำหนดมาตรฐานเกี่ยวกับการตกค้างแต่อย่างใด

กิ่งกร นรินทรกุล ณ อยุธยา จากกลุ่มเปลี่ยนโลก กล่าวว่า ผู้บริโภคจำนวนมากยังสับสนและเข้าใจว่าผักไฮโดรโปนิกส์ กับผักออร์แกนิก หรือเกษตรอินทรีย์ นั้นเหมือนกัน และเข้าใจว่าไม่มีการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช ซึ่งไม่เป็นความจริง การศึกษาครั้งนี้ทำให้ประชาชนเข้าใจมากขึ้นว่าผักโฮโดรโปนิกส์ไม่ได้ปลอดภัยกว่าผักทั่วไปที่ปลูกโดยใช้ดิน ทั้งๆ ที่การปลูกแบบนี้ควรจะมีการจัดการให้ปลอดภัยกว่าได้

ทั้งนี้ เรียกร้องให้ผู้ประกอบการต้องแสดงความรับผิดชอบ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต้องเฝ้าระวังและมีมาตรการในการควบคุมการตกค้างของสารเคมีกำจัดศัตรูพืชอย่างเข้มงวด

อย่างไรก็ตาม สามารถดาวน์โหลดรายชื่อของผักไฮโดรโปนิกส์ทั้งที่ปลอดภัยและไม่ปลอดภัยได้ที่เว็บไซต์ หรือเพจของ เครือข่ายเตือนภัยสารเคมีกำจัดศัตรูพืช (Thai-PAN)

อ้างอิง: www.thaipan.org