รู้จักกลุ่ม ISIS-K เครือข่ายก่อการร้ายไอเอส ที่อ้างรับผิดชอบโจมตีสนามบินคาบูล

จากเหตุโจมตีสนามบินฮามิดการ์ไซ ในกรุงคาบูล เมื่อวานนี้ (26 สิงหาคม) ซึ่งคร่าชีวิตประชาชนไปกว่า 90 คน รวมทหารอเมริกัน 13 นาย สร้างความหวาดผวาแก่พลเรือนชาวอัฟกัน และกองกำลังชาติตะวันตกที่อยู่ระหว่างปฏิบัติภารกิจอพยพ ก่อนถอนกำลังภายในกำหนดเส้นตายวันที่ 31 สิงหาคม

เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเชื่อว่าเป็นฝีมือของกลุ่มไอซิส-เค (ISIS-K) หรือเรียกให้ถูกคือ ISKP ที่ย่อมาจาก Islamic State Khorasan Province หรือกลุ่ม ‘รัฐอิสลาม จังหวัดโคราซัน’ ซึ่งเป็นกลุ่มติดอาวุธท้องถิ่น ที่เป็นเครือข่ายย่อยของกลุ่มก่อการร้ายอันดับ 1 ของโลกอย่างกลุ่มไอเอส (IS)

ก่อนหน้านี้ สหรัฐฯ ออสเตรเลีย และอังกฤษ ประกาศเตือนประชาชนที่อยู่รอบสนามบินให้ออกจากพื้นที่ทันที หลังได้รับข่าวกรองที่น่าเชื่อถือเกี่ยวกับการขู่โจมตีอย่างรุนแรง จากกลุ่มไอซิส-เค ซึ่งวางแผนใช้ทั้งระเบิดรถบรรทุก ระเบิดฆ่าตัวตายแทรกซึมในฝูงชน และกระสุนปืนครกโจมตีสนามบิน

ขณะที่กลุ่มไอซิส-เค ประกาศอ้างความรับผิดชอบหลังเกิดเหตุ แต่ไม่ระบุเป้าหมายแน่ชัด โดยสำนักข่าว Amaq สื่อกระบอกเสียงของไอเอสเผยผ่านแอปพลิเคชัน Telegram ว่า สมาชิกไอซิส-เค ชื่อว่า อับดุล ราห์มัน อัล-ลอการี (Abdul Rahman al-Logari) เป็นผู้ลงมือปฏิบัติการโจมตีแบบพลีชีพในครั้งนี้

กลุ่มไอซิส-เค เป็นใคร?

กลุ่มไอซิส-เค นั้นได้ชื่อว่าเป็นกลุ่มที่สุดโต่งและรุนแรงที่สุดในบรรดากลุ่มติดอาวุธญิฮาดในอัฟกานิสถาน โดยก่อตั้งขึ้นเมื่อเดือนมกราคม ปี 2015 ช่วงที่กลุ่มไอเอสยังเรืองอำนาจในอิรักและซีเรีย
สมาชิกเริ่มแรกของไอซิส-เค เป็นชาวอัฟกัน ปากีสถาน และอดีตสมาชิกกลุ่มตาลีบัน ที่มองว่าแนวคิดของกลุ่มตาลีบันนั้นยังไม่สุดโต่งมากพอ และมีฐานที่มั่นอยู่ทางตะวันออกของอัฟกานิสถาน ใกล้ชายแดนปากีสถาน
ปัจจุบันคาดว่า ไอซิส-เค มีนักรบญิฮาดทั้งหมดราว 1,500-2,200 คน ส่วนใหญ่เป็นชาวอัฟกัน ปากีสถาน และชาวมุสลิมจากภูมิภาคอาหรับและตะวันออกกลาง ไปจนถึงประเทศในแถบเอเชียใต้
จากข้อมูลของ โคลิน คลาร์ก (Colin Clarke) นักวิเคราะห์ด้านต่อต้านก่อการร้ายของบริษัท Soufan Group พบว่า กลุ่มไอซิส-เค ถือเป็น ‘ศัตรูตัวฉกาจ’ ของกลุ่มตาลีบัน และเคยเกิดการปะทะระหว่างนักรบของทั้งสองกลุ่มขึ้นหลายครั้ง
กลุ่มไอซิส-เค มีความเป็นกลุ่มก่อการร้ายข้ามชาติมากกว่าตาลีบัน และมีการพัฒนารูปแบบการกระจายอำนาจที่คล้ายคลึงกับกลุ่มอัลกออิดะห์ โดยเป็นการปรับตัวเพื่อรับมือการต่อต้านการก่อการร้ายจากสหรัฐฯ
ตั้งแต่เดือนมกราคมถึงเมษายนที่ผ่านมา พบว่าไอซิส-เค อ้างความรับผิดชอบในการก่อเหตุโจมตีอย่างน้อย 77 ครั้ง มากกว่าในช่วงเดียวกันของปีที่แล้วถึง 3 เท่า

กลุ่มไอซิส-เค สุดโต่งแค่ไหน? มีเป้าหมายอะไร?

กลุ่มไอซิส-เค นั้นถูกประณามจากหลายฝ่าย ถึงแนวคิดและการกระทำอันโหดเหี้ยมและเลวร้ายมากกว่ากลุ่มติดอาวุธอื่นๆ ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา โดยพุ่งเป้าโจมตีโรงเรียนหญิงล้วน โรงพยาบาลและแผนกสูติกรรม ซึ่งเมื่อเดือนพฤษภาคมปีที่แล้ว พวกเขาก่อเหตุบุกโจมตีแผนกสูติกรรมของโรงพยาบาลในคาบูล และสังหารหญิงตั้งครรภ์และพยาบาล และในเดือนพฤศจิกายน ก่อเหตุโจมตีมหาวิทยาลัยในคาบูล สังหารประชาชนไป 22 คน
การเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มไอเอสที่มีเครือข่ายทั่วโลก ทำให้กลุ่มไอซิส-เค มุ่งมั่นที่จะโจมตีเป้าหมายของชาติตะวันตก โดยเฉพาะเป้าหมายด้านมนุษยธรรม ซึ่งผู้เชี่ยวชาญมองว่า การลงมือก่อเหตุโจมตีสนามบินคาบูล ที่อยู่ระหว่างภารกิจอพยพของชาติตะวันตกนั้น ถือเป็นชัยชนะอันยิ่งใหญ่ของไอซิส-เค โดยครอบคลุมเป้าหมายหลักคือสหรัฐฯ ที่เป็นศัตรูอันดับหนึ่ง
นอกจากนี้ ไอซิส-เค ยังตั้งใจจะขยายพื้นที่ครองอำนาจในอัฟกานิสถานและสร้างอิทธิพลแข่งกับตาลีบัน ตามคำขวัญของกลุ่มคือ ‘คงอยู่และขยายออก’ ซึ่งการโจมตีที่เกิดขึ้นในพื้นที่ปกครองของตาลีบัน ยังเป็นการส่งผลกระทบในแง่ลบ และสร้างความอับอายให้แก่กลุ่มตาลีบันด้วย
อย่างไรก็ตาม สำหรับตาลีบันแล้ว ผู้เชี่ยวชาญมองว่าคงเป็นการยากที่ไอซิส-เค จะแข่งขันหรือเอาชนะในการสู้รบเพื่อแย่งพื้นที่ปกครอง เนื่องจากจำนวนนักรบที่น้อยกว่า แต่คาดว่าการก่อเหตุรุนแรงของไอซิส-เค ที่ค่อนข้างสะเทือนขวัญ อาจส่งผลให้การควบคุมความสงบของตาลีบันสั่นคลอนได้บ้าง แต่ไม่ถึงขั้นเป็นภัยคุกคาม แบบที่ตาลีบันบุกยึดอำนาจจากรัฐบาลพลเรือน

ไอซิส-เค กับ ตาลีบัน มีความเชื่อมโยงกันไหม?

ไอซิส-เค และตาลีบัน มีความเชื่อมโยงกันผ่านเครือข่ายฮักกานี ซึ่งเป็นกลุ่มติดอาวุธสาขาย่อยของตาลีบัน
Sajjan Gohel จากมูลนิธิเอเชียแปซิฟิก ผู้ติดตามความเคลื่อนไหวของเครือข่ายกลุ่มติดอาวุธในอัฟกานิสถานมานานหลายปี เผยว่าการโจมตีใหญ่ๆ ในอัฟกานิสถานช่วงปี 2019-2021 นั้นเป็นความร่วมมือก่อเหตุระหว่างนักรบของไอซิส-เค กับเครือข่ายฮักกานี พร้อมด้วยกลุ่มติดอาวุธอื่นๆ ในปากีสถาน
หลังการบุกยึดกรุงคาบูลในวันที่ 15 สิงหาคม ตาลีบันยังปล่อยตัวนักรบส่วนหนึ่งออกจากเรือนจำ ซึ่งในจำนวนนี้มีนักรบไอเอสและอัลกออิดะห์รวมอยู่ด้วย

ภัยคุกคามของไอซิส-เค ต่อสหรัฐฯ

ผู้เชี่ยวชาญคาดว่าการถอนกำลังทหารของสหรัฐฯ ออกจากอัฟกานิสถาน ส่งผลให้มีความเป็นไปได้มากขึ้นที่กลุ่มไอซิส-เค จะก่อเหตุโจมตีสหรัฐฯ ในอนาคต
คาดว่าการโจมตีในแผ่นดินสหรัฐฯ ไม่น่าจะเกิดขึ้นในอนาคตอันใกล้ แต่อาจเป็นเป้าหมายหลักในระยะยาว

ภาพ: Marcus Yam / Los Angeles Times

อ้างอิง: