จากการที่สภาประชาชนแห่งชาติของจีนประกาศแผนจะเปลี่ยนแปลงระบบการเลือกตั้งในฮ่องกง โดย หวังเฉิน รองประธานสภาประชาชนแห่งชาติ ระบุแก่สมาชิกฝ่ายนิติบัญญัติว่าจำเป็นต้องมีการเปลี่ยนแปลง เพราะเหตุจลาจลและความปั่นป่วนที่เกิดขึ้นในสังคมฮ่องกงแสดงให้เห็นว่าระบบเลือกตั้งที่มีอยู่มีช่องโหว่และข้อบกพร่องที่ชัดเจน เขายังระบุด้วยว่าความเสี่ยงในระบบจำเป็นจะต้องถูกนำออกไปเพื่อให้มั่นใจว่า ‘ผู้รักชาติ’ จะทำหน้าที่ในการดูแลฮ่องกง ส่วน หลี่เค่อเฉียง นายกรัฐมนตรีจีน เตือนว่าจีนจะ ‘ป้องกันและยับยั้งอย่างเฉียบขาด’ ต่อการแทรกแซงจากกองกำลังภายนอกในกิจการของฮ่องกง
มีรายงานว่าการประชุมสภาประชาชนแห่งชาติที่ยาวนานนับสัปดาห์จะมีการหารือถึงประเด็นการเลือกตั้ง ซึ่งไม่มีการเปิดเผยรายละเอียดต่อสาธารณะ แม้ว่าหวังเฉินและสื่อมวลชนจะระบุถึงบางประเด็นที่จะมีการอภิปราย โดยมีรายงานว่าคณะกรรมการเลือกตั้งฮ่องกงซึ่งประกอบไปด้วยกลุ่มเจ้าหน้าที่ผู้สนับสนุนจีนแผ่นดินใหญ่จะได้รับอำนาจเหนือสภานิติบัญญัติ (LegCo) โดยสามารถเสนอชื่อผู้สมัคร LegCo และเลือกสมาชิกส่วนใหญ่ของคณะกรรมการเลือกตั้งได้เอง รวมถึงจะมีกระบวนการตรวจสอบผู้สมัครทุกคนได้ด้วย
ซึ่ง วิลลี่ แลม นักวิเคราะห์ด้านจีนจาก Chinese University of Hong Kong ระบุกับสำนักข่าว AFP ว่าหากมาตรการนี้ผ่านการพิจารณาก็อาจเป็นการกำจัดฝ่ายค้านที่ยังหลงเหลืออยู่อย่างได้ผล
ส่วนสื่อของจีนอย่าง Global Times ก็นำเสนอรายละเอียดถ้อยแถลงของหวังเฉิน และระบุว่าเขากระตุ้นให้มีการปรับปรุงมาตรการเกี่ยวกับการเลือกตั้ง รวมถึงขนาดของคณะกรรมการการเลือกตั้ง เพื่อสร้างระบบการเลือกตั้งแบบประชาธิปไตยที่มี ‘ลักษณะเฉพาะ’ ของฮ่องกง
ทว่านานาชาติก็มีปฏิกิริยากับเรื่องนี้ โดย เน็ด ไพรซ์ โฆษกกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ระบุว่าความเคลื่อนไหวดังกล่าวถือเป็นการ ‘โจมตีโดยตรงต่อการปกครองตนเองและเสรีภาพของฮ่องกง ตลอดจนกระบวนการประชาธิปไตย’ และหากมาตรการเหล่านี้ถูกบังคับใช้ก็จะเป็นการทำลายสถาบันประชาธิปไตยของฮ่องกงอย่างมาก นอกจากนี้ไพรซ์ยังระบุว่าสหรัฐฯ กำลังทำงานร่วมกับพันธมิตรในการกระตุ้นให้เกิดการดำเนินการร่วมกันเพื่อต่อต้านการละเมิดสิทธิมนุษยชนของจีนในกรณีชาวมุสลิมในเขตปกครองตนเองซินเจียงและการปราบปรามในฮ่องกงด้วย
ก่อนหน้านี้สหภาพยุโรปก็เรียกร้องให้จีนพิจารณาผลกระทบทางการเมืองและเศรษฐกิจอย่างรอบคอบ จากการตัดสินใจปฏิรูประบบเลือกตั้งของฮ่องกง ซึ่งอาจบ่อนทำลายเสรีภาพขั้นพื้นฐาน แนวคิดพหุนิยมทางการเมือง และหลักการประชาธิปไตย
ด้านกระทรวงการต่างประเทศของสหราชอาณาจักรก็เรียกร้องให้ทางการจีนรักษาพันธสัญญาที่มีต่อประชาชนในฮ่องกง ซึ่งรวมถึงการเคารพสิทธิและเสรีภาพขั้นพื้นฐานและการปกครองตนเองที่อยู่ในระดับสูง
และหนึ่งในผู้ที่แสดงความเห็นในกรณีนี้คือ ลอร์ด คริส แพทเทน อดีตผู้ว่าการฮ่องกงในยุคที่ยังอยู่ใต้การปกครองของอังกฤษ ซึ่งกล่าวว่าพรรคคอมมิวนิสต์จีนได้ดำเนินขั้นตอนที่ใหญ่ที่สุดในการลบล้างเสรีภาพของฮ่องกง และความปรารถนาของฮ่องกงในการสร้างประชาธิปไตยที่ยิ่งใหญ่กว่าภายใต้หลักนิติธรรม
การประชุมสภาประชาชนแห่งชาติประจำปีนั้นเป็นการรวมตัวกันของฝ่ายนิติบัญญัติ ซึ่งมีผู้เข้าร่วมประชุมเกือบ 3,000 คนที่เป็นตัวแทนจากจังหวัด เขตปกครองตนเอง ตลอดจนเขตบริหารพิเศษฮ่องกงและมาเก๊า สภาดังกล่าวถือเป็นสถาบันที่ทรงพลังที่สุดในจีนในทางทฤษฎี ทว่า BBC ระบุว่าในความเป็นจริงแล้วสมาชิกฝ่ายนิติบัญญัติมักลงเอยด้วยการอนุมัติแผนและนโยบายที่รัฐบาลกลางตัดสินใจมาแล้วล่วงหน้า และเมื่อวันศุกร์ที่ผ่านมา หลี่เค่อเฉียงยังระบุด้วยว่าจีนได้กำหนดเป้าหมายการเติบโตทางเศรษฐกิจที่ระดับสูงกว่า 6% รวมถึงนำเสนอต่อที่ประชุมสภาเกี่ยวกับเป้าหมายด้านการควบคุมสภาพภูมิอากาศ และในอีกไม่กี่วันข้างหน้าที่ประชุมก็จะอนุมัติแผนพัฒนาเศรษฐกิจระยะ 5 ปี ซึ่งถือเป็นฉบับที่ 14 อย่างเป็นทางการ โดยประธานาธิบดีสีจิ้นผิงมีแนวโน้มที่จะเน้นย้ำถึงความสำเร็จของจีนในการขจัดความยากจนสัมบูรณ์ (Absolute Poverty) อีกด้วย
ภาพ: Ouyang Jie / VCG via Getty Images
พิสูจน์อักษร: ภาสิณี เพิ่มพันธุ์พงศ์
อ้างอิง:
