หากกล่าวถึงหมีพูห์แล้ว คงนึกถึงความน่ารักของตัวการ์ตูนหมีสีเหลืองสดพร้อมเสื้อสีแดงอันเป็นเอกลักษณ์ แต่เชื่อหรือไม่ หมีตัวนี้กลับถูกเพิ่มในรายชื่อสิ่งต้องห้ามในประเทศจีน
จีนไม่ได้ให้เหตุผลถึงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นอย่างชัดเจน แม้หลายฝ่ายจะมองว่า เกี่ยวข้องกับการเปรียบเทียบภาพวินนี เดอะ พูห์ กับสีจิ้นผิง ประธานาธิบดีจีน ที่มีการเผยแพร่ไปทั่วอินเทอร์เน็ต
ประธานาธิบดีสีจิ้นผิงเริ่มถูกเทียบเคียงกับหมีพูห์มาตั้งแต่ปี 2013 หลังปรากฏภาพถ่ายเดินข้างบารัก โอบามา ประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกาในเวลานั้น ขณะที่ในปีถัดมา ผู้นำจีนรายเดิมยังครองตำแหน่งหมีพูห์ที่จับมือกับนายกรัฐมนตรีชินโซ อาเบะ แห่งญี่ปุ่น ที่ดูแล้วมีท่าทางคล้าย ‘อียอร์’ ตัวละครลาในการ์ตูนเรื่องเดียวกัน
นอกจากนี้ Global Risk Insights ยกย่องให้ภาพหมีพูห์ยืนในรถของเล่นเป็นภาพที่ถูกสั่งห้ามมากที่สุดประจำปี 2015 หลังมีคนนำไปเปรียบกับเลขาธิการใหญ่พรรคคอมมิวนิสต์จีนรายนี้ที่ทำท่าทางเดียวกัน
เฉียวมู่ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ด้านสื่อประจำมหาวิทยาลัย Beijing Foreign Studies ระบุว่า “ในประวัติศาสตร์แล้ว มีเพียงสองอย่างที่ไม่อนุญาตให้เผยแพร่ได้ คือการจัดองค์กร และการกระทำเชิงการเมือง แต่ปีนี้กลับเพิ่มอีกอย่างเข้าไป นั่นคือการพูดถึงประธานาธิบดีสีจิ้นผิง”
นอกจากนี้ ผู้เชี่ยวชาญสื่อรายนี้เผยว่าตนรู้จักคนที่ถูกควบคุมตัวหลังเขียนข้อความเกี่ยวกับผู้นำประเทศลงบนอินเทอร์เน็ต และคิดว่าเรื่องหมีสีเหลืองย่อมไม่พ้นประเด็นเดียวกัน
การเขียนข้อความที่สื่อถึงหมีพูห์บน ‘เว่ยป๋อ’ (Weibo) สื่อสังคมออนไลน์จีน จะได้รับข้อความตอบกลับว่า ‘มีเนื้อหาขัดต่อกฎหมาย’
อย่างไรก็ตาม มีผู้ใช้งานบางคนที่หลบเลี่ยงได้ ขณะเดียวกันสติกเกอร์หมีพูห์ก็หนีไม่พ้นการถูกถอดออกจาก ‘วีแชต’ (WeChat) แอปพลิเคชันส่งข้อความของจีนที่มีผู้ใช้งานถึง 768 ล้านคน
สัปดาห์ที่ผ่านมา บริษัทต่างชาติในจีนหลายเจ้าประสบปัญหา เนื่องจากไม่สามารถเข้าใช้งานเว็บไซต์ทั่วไปอย่างกูเกิล หรือแพลตฟอร์มอื่นๆ ได้ หลังมีรายงานว่ารัฐบาลจีนปิดกั้นการใช้งานเครือข่ายส่วนตัวเสมือน หรือ VPN อย่างเด็ดขาด อย่างไรก็ตาม ทางการจีนปฏิเสธต่อข่าวนี้
ที่ผ่านมาการเพิ่มคำลงบนรายชื่อต้องห้ามมักเกิดขึ้นในช่วงเหตุการณ์การเมืองใหญ่ๆ โดยในปีนี้จะมีการจัดประชุมงานสำคัญที่จะจัดขึ้นทุกๆ 5 ปี อย่างสมัชชาผู้แทนพรรคคอมมิวนิสต์จีนทั่วประเทศ ครั้งที่ 19
สมาชิกพรรคอาวุโสรายหนึ่งเปิดเผยต่อ The Financial Times ว่า ครั้งนี้มีการควบคุมรุนแรงขึ้นกว่าครั้งก่อนๆ เพื่อทำให้มั่นใจว่าจะมีรัฐสภาที่มีเสถียรภาพและราบเรียบ
จีนขึ้นชื่อในเรื่องการปิดกั้นเสรีภาพบนอินเทอร์เน็ต และจะยิ่งรุนแรงขึ้น หากเรื่องนั้นเกี่ยวข้องกับการเมือง
ดังเช่นวันพฤหัสบดีที่ผ่านมา หลิวเสี่ยวโป เจ้าของรางวัลโนเบล สาขาสันติภาพ และนักเคลื่อนไหวเพื่อสิทธิมนุษยชนชาวจีนเสียชีวิตลงด้วยภาวะอวัยวะภายในล้มเหลว แต่การเขียนถึงชื่อเขาบนวีแชตไม่สามารถทำได้เลย
แค่พิมพ์ว่า ‘ขอให้ไปสู่สุขคติ’ ‘ตาย’ และ ‘เสี่ยวโป’ ก็ทำไม่ได้ ทั้งในภาษาจีนและอังกฤษ
อ้างอิง:
- www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/china/10120738/Chinese-censors-target-Winnie-the-Pooh-and-Tigger.html
- www.theguardian.com/world/2017/jul/17/winnie-the-pooh-chinese-internet-censors-xi-jinping
- www.ft.com/content/cf7fd22e-69d5-11e7-bfeb-33fe0c5b7eaa?mhq5j=e1
- www.nytimes.com/2017/07/17/world/asia/liu-xiaobo-censor.html