ความอิจฉาเป็นอารมณ์ที่น่าสนใจอยู่อย่างหนึ่งคือ เมื่อคนเราเกิดความรู้สึกนี้ขึ้น มักไม่ค่อยยอมรับตัวเองว่ากำลังอิจฉา ทั้งๆ ที่คือธรรมชาติของมนุษย์ที่ใครๆ ก็เป็นกันได้
R U OK เอพิโสดนี้จะมาแจกแจงให้เห็นว่าพฤติกรรมไหนที่เรียกว่าอิจฉา สาวไปถึงสาเหตุว่าเกิดขึ้นจากอะไร และถ้าความรู้สึกนี้มันผุดขึ้นในใจเราจะจัดการมันอย่างไรดี
อย่าเพิ่งบอกว่าไม่เคยอิจฉา มาสำรวจตัวเองกันก่อน
หลายคนเมื่อพูดถึงความอิจฉาจะรีบปฏิเสธว่าตัวเองไม่เคยมีอารมณ์นี้ และไม่มีทางจะอิจฉาใคร อย่าเพิ่งด่วนตัดสินเพราะความอิจฉาคืออารมณ์พื้นฐานของมนุษย์ที่สามารถเกิดขึ้นกับใครก็ได้ ซึ่งไม่น่าเชื่อว่าอารมณ์แบบนี้เรารู้จักกันมาตั้งแต่เด็ก โดยเฉพาะครอบครัวที่มีพี่น้อง
โครงสร้างของครอบครัวที่มีพี่น้องจะทำให้เด็กรู้จักความอิจฉาตั้งแต่จำความได้ เนื่องจากต้องแชร์สถานะหลายอย่างกับคนในครอบครัว การมีพ่อแม่คนเดียวกัน มีเสื้อผ้าชุดเดียวกัน บ้านหลังเดียวกัน โดยเฉพาะสถานะลูกเหมือนกัน ทำให้เกิดความรู้สึกอิจฉาขึ้น ซึ่งไม่ใช่ความผิดของการเลี้ยงดูหรือความรู้สึกของใคร แต่เป็นโครงสร้างในครอบครัวที่เอื้อให้เป็นแบบนั้น ดังที่ได้กล่าวไปข้างต้นว่ามันเป็นอารมณ์ธรรมชาติ ไม่ใช่ความผิดบาปหรือคนไม่ดี แต่จุดที่ไม่ดีคือการไม่รู้เท่าทันตัวเองต่างหากว่านั่นคือความอิจฉา จนทำให้รับมือกับความรู้สึกที่เกิดขึ้นด้วยวิธีผิดๆ
ความอิจฉาเป็นไปได้ทั้งการพยายามโฟกัสไปยังสิ่งที่คนอื่นมีหรือสิ่งที่เขาเพิ่งได้รับ แล้วรู้สึกว่าเขาไม่ดีพอที่จะได้รับสิ่งนั้น ทั้งที่เราเองไม่ได้มีส่วนได้ส่วนเสียใดๆ เพียงแค่รู้สึกว่าเขารู้สึกไม่คู่ควร บางคนถึงกับขนาดที่โหมกระพือให้เกิดกระแสรอบข้างให้คนอื่นร่วมรู้สึกกับตัวเอง
ในขณะเดียวกันความอิจฉาก็เป็นได้ทั้งการพยายามมองหาข้อเสียของคนอื่น แล้วพยายามไปเซาะให้เขาร่วง ไปดึงลงมาให้เขาเท่ากับตัวเอง พฤติกรรมแบบนี้เกิดขึ้นเพื่อช่วยคลี่คลายความรู้สึกที่ว่า ‘ฉันมีไม่เท่าเธอ’ ที่เกิดขึ้นในใจ
บางคนก็ใช้ความดีเป็นโล่กำบังความอิจฉาของตัวเอง เช่น การไปคอมเมนต์คนอื่นว่าลืมกำพืดบ้าง ใช้เงินเกินกำลังบ้าง ซื้อของที่ไม่สมควรบ้าง ทั้งๆ ที่ไม่ได้มีความเกี่ยวข้องกัน แต่กลับสวมหน้ากากของความดีไปตัดสินคนอื่น
ความรู้สึกอิจฉาที่เกิดขึ้นและเราพยายามปฏิเสธอยู่เสมอนั้นลึกๆ แล้วอาจเป็นเพราะว่ามันเป็นความรู้สึกด้านลบที่ทำให้รู้สึกว่าเราขาด มีไม่พอ หรือด้อยกว่าคนอื่น เลยรีบจัดการอารมณ์ตัวเองว่าเราไม่ได้รู้สึก ไม่ได้เป็นทั้งๆ ที่เมื่อลองพิจารณาดีๆ ตอนนี้เราอาจกำลังอิจฉาใครอยู่ก็ได้
เราจะจัดการความอิจฉาที่เกิดขึ้นอย่างไร
1. ยอมรับว่าเราเกิดความรู้สึกนี้ขึ้นอย่างตรงไปตรงมากับตัวเอง พยายามมองให้เห็นอย่างทะลุว่าเรากำลังอิจฉาใคร กำลังอิจฉาเรื่องอะไร
2. ค่อยๆ กลับมาถามตัวเองอย่างจริงใจว่าเราอยากได้อะไร โดยค่อยๆ ลดความรู้สึกที่พุ่งความสนใจไปยังคนที่เราอิจฉา กลับมาโฟกัสความอยากได้ของตัวเอง ว่าเราอยากได้ของสิ่งนั้น คนคนนั้นจริงๆ ไปเพื่อตอบสนองความรู้สึกอย่างไร
3. มองให้เห็นข้อดีของตัวเองว่านอกจากสิ่งที่เราอยากได้ อยากมี อยากเป็นแล้ว เราก็มีด้านที่ดีของเราเหมือนกัน แม้ว่าเราจะไม่ได้สิ่งนั้นมาก็ไม่ได้หมายความว่าชีวิตเรากำลังขาดหายอะไรไป การทำแบบนี้จะทำให้เรามองเห็นคุณค่าในตัวเองมากขึ้นแทนที่จะพุ่งไปที่ข้อเสียของคนอื่น
อาจดูเป็นเรื่องนามธรรมอยู่สักหน่อย แต่การค่อยๆ ปรับโฟกัสให้เห็นใน ‘สิ่งที่เรามี’ แทนที่จะมองเห็นแต่ ‘สิ่งที่เราไม่มี’ อาจทำให้เรามีความสุขขึ้น ที่สำคัญเมื่อเกิดอารมณ์อิจฉา อย่าเพิ่งโทษหรือโกรธเกลียดตัวเองว่าเป็น ‘คนขี้อิจฉา’ ให้แยกแยะว่ามันคือคนละเรื่อง ถึงตรงนี้อาจให้อภัยอารมณ์อิจฉา และพลอยยินดีกับคนอื่นได้ในที่สุด
Credits
The Hosts ปอนด์ ยาคอปเซ่น
ดุจดาว วัฒนปกรณ์
Show Creator อธิษฐาน กาญจนะพงศ์
Episode Producer & Editor อธิษฐาน กาญจนะพงศ์
Sound Designer & Engineer ศุภณัฐ เดชะอำไพ
Coordinator & Admin อภิสิทธิ์ หรรษาภิรมย์โชค
Art Director อนงค์นาฏ วิวัฒนานนท์
Proofreader ลักษณ์นารา พักตร์เพียงจันทร์
Webmaster จินตนา ประชุมพันธ์
Music Westonemusic.com
