เครียดแล้วช้อปปิ้งอาจให้ความสุขแค่ชั่วคราว แต่ระวัง! งานวิจัยชี้ว่าพฤติกรรมนี้อาจนำไปสู่ความเครียดทางการเงินและปัญหาสุขภาพจิตที่หนักกว่าเดิม มาดูวิธีบำบัดและทางออกที่ยั่งยืน
มีใครเป็นบ้างเวลาเครียดๆ ชอบหนีไปช้อปปิ้ง งานวิจัยล่าสุดเผยว่าเมื่อเราตัดสินใจซื้อของ สมองจะปล่อยสารเคมีแห่งความสุข ไม่ว่าจะเป็นโดพามีน (Dopamine) สารที่ทำให้รู้สึกพึงพอใจ และต้องการทำซ้ำ เซโรโทนิน (Serotonin) สารที่ช่วยปรับอารมณ์ให้ดีขึ้น ทำให้รู้สึกคุมสถานการณ์ได้มากขึ้น และช่วยลดอารมณ์เศร้าได้จริงแต่เอฟเฟกต์นี้มาพร้อมกับดักที่อันตราย เพราะความสุขจากการช้อปปิ้งเป็นแค่สุขชั่วคราว ไม่ได้แก้ปัญหาต้นตอของความเครียด และที่แย่กว่านั้น หลังช้อปแล้วเรามักจะเจอกับความรู้สึกผิด เสียดาย และเครียดมากกว่าเดิม โดยเฉพาะเมื่อเงินตึงมือหรือเป็นหนี้ นักวิจัยพบว่าวงจร ซื้อ-เครียด-ซื้อ นี้อันตรายจริงๆ เมื่อเกิน 5% ของประชากรผู้ใหญ่มีอาการซื้อของแบบบังคับจนควบคุมไม่ได้ กระทบงาน การเงิน และความสัมพันธ์
ทางออกที่ดีที่สุดตอนนี้คือการบำบัดความคิดและพฤติกรรม (CBT) ซึ่งมีหลักฐานจากงานวิจัยควบคุมหลายชิ้นยืนยันว่าช่วยลดอาการได้จริง แม้แต่แนวทางล่าสุดก็เน้นพัฒนาโปรโตคอล CBT โดยเฉพาะสำหรับการช้อปออนไลน์ ส่วนการใช้ยาอาจช่วยบางราย แต่หลักฐานยังไม่เสถียรเท่า
สำหรับชีวิตประจำวัน ลองใช้เทคนิคหน่วงการตัดสินใจ ช่วยได้มาก เช่น รอ 24-48 ชั่วโมงก่อนซื้อ ลบข้อมูลบัตรที่เซฟไว้ ออกจากเมลโปรโมชัน ปิดแจ้งเตือนจากร้านค้า และหาตัวแทนคลายเครียดต้นทุนต่ำ เช่น ไปออกกำลังกาย ไปเดินเล่นกับเพื่อน ฝึกสมาธิ สูดลมหายใจลึกๆ หรือจดบันทึก เพื่อเปลี่ยนพลังงานอารมณ์ให้ไม่ไหลไปที่ปุ่ม สั่งซื้อ การช้อปอาจช่วยบรรเทาอารมณ์ได้แค่ชั่วคราว แต่ถ้าใช้เป็นเครื่องมือหลักระบายเครียด มักแย่กว่าเดิมในระยะยาว หากรู้สึกควบคุมไม่ได้จนเป็นหนี้ใหญ่โต
อ้างอิง:
