วันที่ 9 พฤศจิกายน 2561 เว็บไซต์ขององค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ หรือ UNESCO ได้ประกาศผลโครงการที่ได้รับรางวัลอนุรักษ์มรดกวัฒนธรรม (Cultural Heritage Conservation) แห่งเอเชียแปซิฟิกประจำปี 2018 ไปแล้ว ซึ่งมีโครงการที่ได้รับรางวัล 10 โครงการจาก 5 ประเทศ และหนึ่งในนั้นคือ โครงการเก๊าไม้ เอสเตท 1955 (Kaomai Estate 1955) แห่งอำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ ที่ได้รับรางวัล New Design in Heritage Contexts หรือหมวดรางวัลการออกแบบใหม่ในบริบทของมรดกทางวัฒนธรรม โดยเป็นโครงการเดียวจากประเทศไทยที่ได้รับรางวัลดังกล่าว และถือเป็นครั้งแรกที่โครงการจากประเทศไทยได้ร้บรางวัลในสาขานี้ผ่านเกณฑ์การให้รางวัลของ UNESCO Asia-Pacific ที่คำนึงถึงความเข้าใจอย่างแท้จริงในสถานที่ การบรรลุความสำเร็จในด้านเทคนิคของการอนุรักษ์โครงการ และผลกระทบของโครงการต่อสังคมและนโยบายต่างๆ

ซึ่งทาง UNESCO Asia-Pacific ได้ทำการมอบรางวัลให้กับทางทีมเก๊าไม้ เอสเตท 1955 พร้อมผู้เกี่ยวข้องที่เก๊าไม้ล้านนา รีสอร์ท ไปเมื่อในวันเสาร์ที่ 26 มกราคม 2562 และการมอบรางวัลครั้งนี้ คณะกรรมการของยูเนสโกได้ผ่านการประชุมหารือกัน ณ เมืองปีนัง ประเทศมาเลเซีย เพื่อคัดเลือกโครงการทั้งหมดจาก 41 โครงการ จาก 8 ประเทศทั่วภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก ซึ่ง เก๊าไม้ เอสเตท 1955 เป็นโครงการเดียวจากประเทศไทยที่ได้รับรางวัลดังกล่าว เป็นครั้งแรกที่โครงการจากประเทศไทยผ่านเกณฑ์ในสาขานี้

เก๊าไม้ เอสเตท 1955 นั้นเป็นโครงการส่วนต่อขยายจากเก๊าไม้ล้านนา รีสอร์ท โดยมีพื้นที่ดั้งเดิมเป็นโรงงานบ่มใบยาสูบเก่าแก่กว่า 60 ปี ประกอบด้วยอาคารโรงบ่มใบยาสูบดั้งเดิมจำนวน 50 หลัง แวดล้อมไปด้วยต้นไม้ใหญ่ที่มีอายุอานามหลายทศวรรษหลากชนิดด้วยกัน ซึ่งในปี 2016 โครงการได้ริเริ่มขึ้นจากการปรับแต่งพื้นที่รกร้างที่เป็นอาคารโรงบ่มใบยาสูบที่อยู่หลังรีสอร์ต ให้กลายเป็นพิพิธภัณฑ์กลางแจ้งให้ความรู้แก่ผู้มาเยี่ยมชมถึงคุณค่าของผืนดินที่มาเยือน ให้รำลึกถึงคุณค่าของมรดกทางสถาปัตยกรรมและทางธรรมชาติ และปรับพื้นที่ให้กลายเป็นร้านนั่งจิบกาแฟ หรือคาเฟ่โรงบ่มที่พัฒนาจากโรงบ่มแฝด ทั้งยังเสกลานอัฒจันทร์จากดินไว้ใช้เป็นพื้นที่สันทนาการกลางแจ้ง

บริเวณดังกล่าวยังให้ข้อมูลแก่ผู้มาเยือน อาทิเช่น บอกลักษณะของโรงบ่มใบยาสูบแต่ละประเภท ซึ่งก่อสร้างขึ้นในช่วงเวลาที่แตกต่างกัน ทั้งยังมีป้ายแสดงข้อมูลทางพฤกษศาสตร์ที่ติดอยู่กับต้นไม้กว่า 100 พันธุ์ในพื้นที่ และจากข้อมูลการสำรวจของนักปักษีวิทยาพบว่า มีนกถึงกว่า 50 สายพันธุ์แวะเวียนและอาศัยอยู่ในพื้นที่โครงการ อันช่วยให้ผู้มาเยือนได้เพลิดเพลินและเข้าใจยิ่งขึ้นถึงการถนอมพื้นที่มรดกอันน่าหวงแหนนี้

แผนพัฒนาโครงการที่แปลงมรดกทางวัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อมดั้งเดิมให้กลายเป็นโครงการเก๊าไม้ เอสเตท 1955 นั้น เจ้าของโครงการและผู้ออกแบบตั้งปณิธานเพื่ออนุรักษ์มรดกทางสถาปัตยกรรมและโครงอาคารเก่า ควบคู่ไปกับการรักษาดูแลต้นไม้ใหญ่และพื้นที่แวดล้อมให้คงอยู่อย่างอุดมสมบูรณ์และงดงามยาวนานที่สุด พร้อมกับปลูกจิตสำนึกรักษ์ในมรดกและเรื่องราวแห่งอดีตกาลของพื้นถิ่นชาวชุมชนสันป่าตอง ผ่านการท่องเที่ยวแบบยั่งยืน

จักร์ เชิดสถิรกุล Project Manager เก๊าไม้ เอสเตท 1955 และหนึ่งในผู้ก่อตั้ง เผยกับ THE STANDARD ว่า “หลังจากการได้รับรางวัล UNESCO Heritage Awards แล้ว ทางทีมงานจะมุ่งพัฒนาโปรแกรมมิ่งและกิจกรรมใหม่ให้มีการใช้สถานที่ในเชิงสร้างสรรค์มากขึ้น โดยจะจับมือร่วมกับทางชุมชนมากยิ่งขึ้น เพื่อเผยแพร่มรดกทางวัฒนธรรมและธรรมชาติให้กับผู้มาเยือน และในปีนี้ โครงการ เก๊าไม้ เอสเตท 1955 วางแผนที่จะทำเวิร์กช็อปร่วมกับเชฟท้องถิ่น ในการนำเสนอผลิตภัณฑ์จากเมล็ดโกโก้ของไทยในโครงการ เอสเตท 1955 รวมถึงร่วมมือกับศิลปินท้องถิ่นในการจัดแสดงผลงานและทำเวิร์กช็อปศิลปะในบริเวณพื้นที่โครงการ”

โครงการเก๊าไม้ เอสเตท 1955 ตั้งอยู่บริเวณเดียวกับเก๊าไม้ล้านนา รีสอร์ท สถานที่พักซึ่งได้นำโรงบ่มดั้งเดิมมาบูรณะให้เป็นอาคารห้องพักจำนวน 34 ห้อง โดยอาศัยร่มเงาของต้นไม้ใหญ่และต้นตีนตุ๊กแกและดีปลีที่ปกคลุมพื้นผิวของอาคารเก่าจนเขียวขจีอย่างสวยงามกลายเป็นเอกลักษณ์โดดเด่น ทั้งยังมอบความร่มเย็นสบายให้กับทั่วทั้งบริเวณอีกด้วย

พิสูจน์อักษร: พรนภัส ชำนาญค้า