“ดื่มวิสกี้แพงๆ กับโซดา มันเสียหายตรงไหน?”
นั่นสิ เห็นพวกคอวิสกี้เขาก็พูดอะไรแบบนี้ แต่ไม่มีใครยอมเสียเวลาอธิบายให้เข้าใจ
เอาเป็นว่าวิสกี้ในโลกนี้แบ่งออกเป็น 2 ชนิด ชนิดแรกคือ เบลนด์วิสกี้ (Blended Whiskey) ชนิดที่สองคือ ซิงเกิลมอลต์วิสกี้ (Single Malt Whiskey) พวกเราโตมากับอย่างแรก ซึ่ง 93% ของวิสกี้ในโลกเป็นเบลนด์วิสกี้
ซิงเกิลมอลต์ ของประดับมือสุภาพบุรุษผู้มีรสนิยมก็ไม่ปาน
ซิงเกิลมอลต์วิสกี้ VS. เบลนด์วิสกี้
ซิงเกิลมอลต์วิสกี้มาจากโรงกลั่นเดียวและทำจากมอลต์ (ข้าวสาลีงอก) ผ่านการบ่มในถังไม้โอ๊กนานอย่างน้อย 3 ปี แต่ที่บ่มนานกว่านั้นคือเกิน 10 ปีก็มีไม่น้อย กระบวนการบ่มนั้นสโลว์ยิ่งกว่าสลอตหาวยามเมายา เหล้าที่กลั่นออกมาใหม่ๆ จะใสและไม่มีกลิ่นอย่างวิสกี้ แต่การบ่มให้เหล้าค่อยๆ ซึมเข้าซึมออกเนื้อไม้ของถังบ่ม ซึ่งบางครั้งก็ใช้ถังซึ่งเคยบ่มเหล้าอื่นมาก่อน (อย่างเหล้าเชอร์รีซึ่งเด่นที่ความหอมหวาน หรือเหล้าเบอร์เบินกลิ่นหวานไหม้ๆ) การบ่มนี้เพิ่มมิติรสชาติให้วิสกี้ระหว่างอยู่ในโกดังถังบ่ม ไม่ได้ถูกทิ้งขว้าง แต่อยู่ในความดูแลของผู้เชี่ยวชาญซึ่งจะคอยติดตามผลและฟันธงว่าเมื่อไรจึงจะบ่มได้ที่ แล้วจึงเอาไปกรอกใส่ขวดขายได้
ซิงเกิลมอลต์จึงมีราคาแพง เพราะขั้นตอนการผลิตใช้สิ่งที่เรียกว่า ‘เวลา’ ซึ่งเร่งไม่ได้ ไม่มีการเติมสารปรุงรสหรือสีอันเป็นทางลัดยอดนิยมของเหล้าราคาถูก
ส่วนเบลนด์วิสกี้คือวิสกี้ซึ่งได้จากการเบลนด์หรือปรุงผสมจากเหล้าหลายตัวให้ได้รสชาติที่ต้องการ นั่นคือคำตอบว่าทำไมวิสกี้ที่เรานิยมดื่มจึงมีรสชาติเสมอต้นเสมอปลาย ตั้งแต่ผู้เขียนเรียนจบจนจวนเกษียณ รสชาติก็ไม่เคยเปลี่ยน จริงๆ แล้วสุราเป็นผลผลิตทางการเกษตร แต่ละปีอาจได้ผลไม่เหมือนกัน แต่ผู้เชี่ยวชาญหรือมาสเตอร์เบลนเดอร์สามารถจัดแจงปรุงให้ได้ผลลัพธ์ออกมาเหมือนปีที่แล้วเป๊ะๆ
เบลนด์วิสกี้นี้แม้จะมีไม่น้อยที่เบลนด์อย่างพิถีพิถัน รสดี ไม่บาดคอ แต่ส่วนใหญ่เป็นเหล้าที่ปรุงขึ้นมาสำหรับตลาดใหญ่ สีของเหล้าอาจมาจากการใส่สี ไม่ได้มาจากการบ่มในถังไม้โอ๊ก (เพราะเขาจะรีบทำเหล้าไปขาย ไม่มีเวลารอบ่มหรอก) เหล้าพวกนี้เหมาะจะชงกับโซดาใส่น้ำแข็ง ดื่มแก้วแรกแล้วชื่นใจหายเหนื่อยเป็นบ้า
แต่การดื่มซิงเกิลมอลต์วิสกี้ (ซึ่งแพงกว่าวิสกี้ที่เราดื่มกันตั้งแต่ยังเรียนไม่จบ 5 หรือ 10 เท่า หรืออาจจะแพงกว่านั้น) นั้นแตกต่าง ผู้เชี่ยวชาญบอกว่า เอาเถอะ เราบังคับไม่ได้หรอกว่าใครควรดื่มวิสกี้อย่างไร ถ้าดื่มเหล้าแล้วอร่อยชื่นใจ สนุกสนาน มันก็ไม่มีอะไรผิดหรอก
ทั้งนี้การดื่มซิงเกิลมอลต์ให้คุ้มค่ากับความแพงไม่ใช่เรื่องของความสนุกสนานเพลิดเพลินแล้ว แต่เป็นการดื่มด่ำให้รู้รสชาติที่ธรรมชาติให้มา ผ่านความใส่ใจในการผลิตและการบ่มผ่านเนื้อไม้โอ๊กในถังบ่ม
เบลนด์ใส่น้ำแข็ง รสชาติยังคงเส้นคงวาไม่ว่าจะผ่านไปกี่ปี
ขั้นตอนการชิมซิงเกิลมอลต์วิสกี้
ก่อนเริ่มต้นที่จะชิม ท่านผู้รู้ว่าไว้ว่าควรต้องมีเวลา (สังเกตคำว่า ‘ชิม’ คือเราไม่ดวดซิงเกิลมอลต์กันเป็นขวดๆ) ไม่ควรรีบ แก้วที่ใช้ก็ควรจะเป็นแก้วใบเล็กๆ ที่เรียกว่าทรงทิวลิป ป่องที่ท้องแก้ว ปากสอบ ทรงแก้วออกแบบมาเพื่อช่วยส่งกลิ่นหอมให้ลอยเข้าจมูกได้เต็มที่
ขนาดกลิ่นก็ต้องสรรหาแก้วมาช่วยให้ดื่มด่ำกันเต็มที่แล้ว
นี่ยังไม่เริ่มจิบเลยนะ
ก่อนอื่นท่านให้ ‘ดู’ สีสวยๆ ของเหล้าในแก้ว ถ้าสีอ่อนหมายความว่าเป็นเหล้าเด็ก บ่มไม่นาน และบ่มจากถังไม้โอ๊กอเมริกันซึ่งเคยใช้ใส่เหล้าเบอร์เบิน กลิ่นจะหอมน้ำตาลไหม้ อาจมีวานิลลาบ้าง ถ้าเป็นเหล้าสีเข้มคือเหล้านี้อายุมากและบ่มในถังไม้โอ๊กยุโรป น่าจะเคยใช้บ่มเหล้าเชอร์รีมาก่อน กลิ่นจะซับซ้อนกว่าพวกสีอ่อน หอมกลิ่นดอกไม้อ่อนๆ (ระหว่างนั้นก็คุยเรื่องนี้อวดสาวไปพลางๆ)
ขั้นต่อมาก็คือ ‘ดม’ (บางคนให้ควงแก้วก่อนยกขึ้นดม บางคนห้ามควง บอกว่าไอของแอลกอฮอล์มันจะฟุ้ง ป่านนี้ยังตกลงกันไม่ได้ว่าใครผิดใครถูก) ดมแล้วก็จิบเพียวๆ กลั้วให้ทั่วข้างในปาก ให้สัมผัสปุ่มรับรสในทุกตำแหน่ง
ขั้นต่อมาคือ ‘ใส่น้ำ’ และควรเป็นน้ำแร่ด้วย ไม่อย่างนั้นจะเหม็นคลอรีน จะเสียของ ใส่แค่ 3-4 หยด ท่านว่าหยดน้ำจะช่วยเปิดโมเลกุลของเหล้าให้ยิ่งหอมสุดๆ หลายคนพูดตรงกันว่าขั้นตอนนี้เหมือน ‘หยดน้ำลงบนพื้นกลางแดด’
ถ้าทำได้ ควรชิมเหล้าอย่างน้อยสองชนิดเปรียบเทียบกัน จะได้รสและจดจำดีกว่าตั้งหน้าตั้งตาชิมเหล้าตัวเดียว
จริงๆ แบบนี้หรือไฮบอลก็ดี ไม่ว่ากัน
เห็นขั้นตอนการดื่มซิงเกิลมอลต์แล้ว คุณคงนึกอยากจะเกรงใจเหล้าขึ้นมาหน่อยหนึ่ง เพราะการใส่โซดากับน้ำแข็งจะปิดรสชาติของเหล้า ทำให้เหล้าไหนๆ ก็เหมือนกัน กล่าวคือถ้าคุณอยากจะดื่มวิสกี้กับน้ำแข็งและโซดา ไม่ต้องหาเหล้าขวดละสามสี่พันก็ได้ แค่ขวดละไม่ถึงพันก็ได้รสชาติใกล้เคียงกันแล้ว
เก็บเงินที่เหลือไปทำอย่างอื่นดีกว่า
อ่านเรื่อง ท่องไปในยุทธจักรของนักดื่ม เปิดคัมภีร์วิสกี้ 101 ที่ครบเครื่องที่สุด ได้ที่นี่
อ่านเรื่อง ผิดมากไหมที่ฉันอยากใส่น้ำแข็ง ตกลงเราดื่มไวน์ใส่น้ำแข็งได้ไหม ได้ที่นี่
พิสูจน์อักษร: ภาสิณี เพิ่มพันธุ์พงศ์
