ปฏิบัติการร่วมระหว่างสำนักงานสอบสวนกลางของสหรัฐฯ (FBI), สำนักงานตำรวจสหพันธ์ออสเตรเลีย (AFP) และสำนักงานตำรวจแห่งสหภาพยุโรป (Europol) ที่ดำเนินการในนับสิบประเทศ ทำให้อาชญากรต้องสงสัยกว่า 800 คน ซึ่งเกี่ยวข้องกับการค้ายาเสพติดถูกจับกุมและยึดทรัพย์สินได้หลายสิบล้านดอลลาร์สหรัฐ หลังมีการแอบเฝ้าติดตามผู้กระทำความผิดเหล่านี้ผ่านแอปพลิเคชันส่งข้อความแบบเข้ารหัสที่ชื่อ ANOM ที่ใช้ในหมู่ผู้กระทำความผิดมาอย่างต่อเนื่อง
โดย FBI สามารถเข้าถึงแอปฯ นี้ได้หลังจากที่หน่วยงานที่บังคับใช้กฎหมายได้ทลายแพลตฟอร์มอื่นสำหรับการสื่อสารของกลุ่มอาชญากรไปก่อนหน้า แอปฯ นี้จะพบเฉพาะในโทรศัพท์มือถือในตลาดมืดที่ถูกดัดแปลงเป็นพิเศษเท่านั้น และ FBI ได้ร่วมกับ AFP กระจายโทรศัพท์มือถือที่มีแอปฯ นี้ออกไปยังองค์กรอาชญากรรมอย่างลับๆ ผ่านผู้กระจายซึ่งเป็นอาชญากรหลายคน ซึ่งอุปกรณ์มือถือเหล่านี้ถูกกระจายไปกว่า 12,000 เครื่องสู่กลุ่มอาชญากรกว่า 300 กลุ่มในมากกว่า 100 ประเทศ
AFP ระบุว่า อุปกรณ์มือถือพิเศษเหล่านี้ได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นในหมู่อาชญากรที่มั่นใจในการใช้งานแอปพลิเคชันดังกล่าว เพราะมีผู้ที่ถูกกล่าวหาว่าเป็นอาชญากรระดับสูงใช้งานมาก่อน ทว่าสิ่งที่อาชญากรเหล่านี้ไม่รู้เลยก็คือ FBI ได้เข้าถึงแอปพลิเคชันนี้ รวมถึงการสื่อสารทั้งหมด และต่อมาหน่วยงานที่ร่วมในปฏิบัติการนี้ได้เก็บและตรวจสอบข้อมูลผ่านข้อความถึง 27 ล้านข้อความเกี่ยวกับการก่ออาชญากรรมต่างๆ ในช่วงเวลากว่า 18 เดือน
ข้อความที่เกิดขึ้นจากการสื่อสารผ่านแอปพลิเคชันนี้ซึ่งผ่านการถอดรหัส มีทั้งการกล่าวถึงการลักลอบขนยาเสพติด, การฟอกเงิน ไปจนถึงการวางแผนฆาตกรรม จากการเปิดเผยพบว่า ปฏิบัติการนี้มีส่วนช่วยหยุดยั้งการขู่ฆ่าคนกว่า 20 เหตุการณ์ในออสเตรเลีย และหยุดยั้งแผนการฆาตกรรมบุคคลมากกว่า 10 ครั้งในสวีเดน และทั้งหมดนำไปสู่การจับกุมผู้ต้องสงสัยกว่า 800 คนในหลายประเทศ พร้อมกับการยึดยาเสพติด อาวุธ รถหรู ตลอดจนเงินสดจำนวนมหาศาล อาทิ โคเคน 8 ตัน, ปืน 250 กระบอก และเงินอีกกว่า 48 ล้านดอลลาร์สหรัฐในสกุลเงินต่างๆ รวมถึงสกุลเงินดิจิทัล ส่วนในออสเตรเลียมีผู้ถูกจับกุม 224 คน ซึ่งรวมถึงสมาชิกแก๊งมอเตอร์ไซค์นอกกฎหมาย กลุ่มมาเฟีย และกลุ่มอาชญากรต่างๆ ยึดยาเสพติด 3.7 ตัน อาวุธ 104 ชิ้น และเงินสดอีก 35 ล้านดอลลาร์สหรัฐ นอกจากนี้ยังมีการจับกุมบุคคลอีกจำนวนหนึ่งในประเทศอื่นๆ อีก อาทิ นิวซีแลนด์ สวีเดน และเนเธอร์แลนด์
และที่สหรัฐอเมริกา กระทรวงยุติธรรมได้ประกาศการฟ้องบุคคล 17 รายที่ต้องสงสัยว่ามีส่วนเกี่ยวข้องในการตลาดและการจำหน่ายอุปกรณ์มือถือที่มีแอปพลิเคชันดังกล่าวไปยังองค์กรอาชญากรรมข้ามชาติ โดยทั้งหมดเป็นชาวต่างชาตินอกสหรัฐอเมริกา และถูกจับกุมได้แล้ว 8 คน ส่วนที่เหลือยังคงหลบหนี
อีกด้านหนึ่งยังมีชายชื่อ ฮาคาน อายิค ซึ่งเป็นผู้ลี้ภัยชาวออสเตรเลีย และถูกกล่าวหาว่าค้ายาเสพติด เขามีบทบาทสำคัญในปฏิบัติการนี้โดยไม่รู้ตัว หลังจากที่เขาได้รับโทรศัพท์มือถือที่มีแอปพลิเคชัน ANOM จากเจ้าหน้าที่ที่เป็นสายลับ และนำไปแนะนำต่อให้กับอาชญากรรายอื่นๆ มีสื่อท้องถิ่นรายงานว่าเขาอาศัยอยู่ในตุรกีตั้งแต่หลบหนีการจับกุมและใช้ชีวิตหรูหรา แต่ตำรวจระบุว่าการที่เขามีบทบาทในการช่วย FBI โดยไม่รู้ตัวอาจทำให้เขาตกอยู่ในอันตราย และแนะนำให้เขาเข้ามอบตัวโดยเร็วที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้
ภาพ: Dzelat via ShutterStock
พิสูจน์อักษร: พรนภัส ชำนาญค้า
อ้างอิง:
- https://www.europol.europa.eu/newsroom/news/800-criminals-arrested-in-biggest-ever-law-enforcement-operation-against-encrypted-communication
- https://twitter.com/FBI/status/1402296182488043524
- https://www.afp.gov.au/news-media/media-releases/afp-led-operation-ironside-smashes-organised-crime
- https://www.reuters.com/world/asia-pacific/middle-east/global-crackdown-organised-crime-after-high-tech-us-australia-sting-2021-06-08/
- https://www.theguardian.com/australia-news/2021/jun/08/anom-encrypted-app-fbi-afp-australia-federal-police-sting-operation-ironside-an0m
- https://www.bbc.com/news/world-57394831
- https://www.police.govt.nz/news/release/new-zealand-police-operations-deal-huge-blow-organised-crime-35-arrests-37-million
