‘โอมากาเสะ’ เป็นหนึ่งในวัฒนธรรมการกินอาหารของประเทศญี่ปุ่นที่ได้รับความสนใจจากผู้คนทั่วโลก เรื่องราวกว่าจะมาเป็นเมนูโอมากาเสะนั้นแสดงออกถึงความพิถีพิถันตั้งแต่ศาสตร์การจับวัตถุดิบ มาจนถึงเชฟผู้เชี่ยวชาญในการทำอาหาร ทำให้มื้ออาหารมีความพิเศษจนเราเชื่อว่าหลายๆ คนรักอาหารอยากบินไปลองให้ถึงญี่ปุ่นสักครั้งในชีวิต
ปัจจุบันนี้ด้วยความนิยมที่แพร่หลาย ทำให้ในหลายประเทศรวมถึงประเทศไทยเองก็มีร้านโอมากาเสะเปิดขึ้นมากมาย หลายร้านได้เชฟบินตรงมาจากประเทศญี่ปุ่น รวมถึงบางแห่งก็ได้เชฟไทยที่ฝึกฝนฝีมือมานานหลายปีเป็นคนเตรียมมื้ออาหารให้เรา ทำให้แม้จะไม่ได้อยู่ในประเทศญี่ปุ่น โอมากาเสะที่ไหนต่างก็ยังคงปรัชญาและรูปแบบดั้งเดิมไว้ รวมถึงข้อปฏิบัติต่างๆ ที่หากอยากจะเข้าใจมากขึ้นเรารวบรวมข้อมูลน่ารู้ทั้ง 10 ข้อ มาให้เพื่อให้การกินโอมากาเสะในแต่ละครั้งของคุณสนุกและสมบูรณ์แบบมากยิ่งขึ้น
#‘Omakase’ มอบความไว้วางใจเอาไว้ที่เชฟ
ในภาษาญี่ปุ่นนั้น ‘โอมากาเสะ’ (Omakase) มีความหมายว่า ‘แล้วแต่เชฟ’ หรือ ‘ตามใจเชฟ’ ถ้าจะพูดง่ายๆ คือเป็นวิถีการกินแบบ Chef’s Table ที่เชฟจะปรุงอาหารจากวัตถุดิบที่ดีที่สุดซึ่งมีอยู่ในวันนั้นมาให้นั่นเอง ความดีงามอย่างหนึ่งของการกินโอมากาเสะคือ เมื่อไม่ต้องคิดว่าจะกินอะไร รู้สึกเซอร์ไพรส์ว่าเชฟจะเอาอะไรมาเสิร์ฟ ซึ่งเชฟโอมากาเสะที่ดีจะต้องทำหน้าที่อันทรงเกียรติที่ได้รับมอบหมายมาอย่างดีที่สุด ให้สมกับที่ลูกค้าได้มอบความไว้วางใจ ซึ่งนอกจากนั้น เชฟยังต้องคำนึงถึงลำดับก่อนหลังในการเสิร์ฟอันจะส่งผลต่อสุนทรียะและประสบการณ์ของผู้รับประทานอีกด้วย
#โอมากาเสะแบบ all you can eat นั้นไม่มีจริงหรอกนะเธอ
โอมากาเสะ ซูชิ บุฟเฟต์ all you can eat ที่เคยมีกรณีเคลมๆ กันนั้น ไม่มีจริงหรอกนะเธอ เนื่องจากต้องการควบคุมคุณภาพของวัตถุดิบและมีขั้นตอนพิถีพิถันสุดพลัง ทำให้โอมากาเสะมักจะเป็นร้านที่มีขนาดไม่ใหญ่โตมาก รองรับลูกค้าได้ในจำนวนจำกัด
#นั่งชิดติดขอบ
จุดเด่นของร้านโอมากะเสะอีกอย่างคือ บรรยากาศของความใกล้ชิดระหว่างเชฟกับลูกค้า ซึ่งนอกจากเราจะได้ใกล้ชิดติดขอบชมกระบวนการปรุงอาหาร โดยเชฟมักจะกล่าวแนะนำอาหารแต่ละจานแล้ว ถ้าสังเกตให้ดีจะเห็นว่าซูชิเคาน์เตอร์ของร้านโอมากาเสะมักจะเป็นรูปตัว L ทั้งนี้เพื่อไม่ให้ลูกค้าเงยหน้ามาสบสายตากันนั่นเอง
#อ่านบรรยากาศให้ออก
อย่างที่กล่าวไปแล้วว่าบรรยากาศของร้านโอมากาเสะนั้นค่อนข้างจะใกล้ชิด เชฟบางคนอาจจะเฟรนด์ลี่เป็นมิตรมาก และยินดีที่จะพูดคุยเรื่องส่วนตัวให้คุณฟัง แต่บางคนก็อาจจะไม่ ส่วนในเรื่องการถ่ายรูปนั้นแม้จะสามารถถ่ายได้ แต่เสียงชัตเตอร์ที่ดังไม่หยุดของมนุษย์ฟูดดี้ ก็อาจจะสร้างความรำคาญให้แก่เพื่อนร่วมมื้ออาหารบนเคาน์เตอร์เดียวกันได้ แถมถ้ามัวแต่ถ่ายรูปจนอาหารที่วางเอาไว้แห้งหรือเย็นชืด เลยช่วงเวลาที่ดีที่สุดที่จะได้ลิ้มรส ก็บอกลาค่ามื้ออาหารโอมากาเสะมื้อละเฉียดหมื่นไปได้เลย
#อย่าประโคมใส่น้ำหอมเสียจนเต็มอัตรา
สุนทรียะอย่างหนึ่งของการรับประทานโอมากาเสะคือ ทั้งรูป รส เสียง และแน่นอนอีกอย่างก็คือ กลิ่น คงจะไม่ดีแน่หากกลิ่นหอมๆ ของอาหารจะถูกแทนที่ด้วยกลิ่นน้ำหอมจรุง และสำหรับบางร้านก็มีคำเตือนเข้มงวดไปถึงอย่าใส่เจลใส่ผมที่มีกลิ่นมาด้วย
#เปิดใจรับสิ่งใหม่ๆ
เป็นเรื่องปกติที่ก่อนจะเริ่มคอร์สโอมากาเสะ เชฟมักจะถามลูกค้าเสียก่อนว่าคุณแพ้อาหารหรือไม่ทานอะไรหรือเปล่า ถ้าแพ้อาหารจึงไม่ทานนั้นเข้าใจได้ แต่อย่างหนึ่งที่สำคัญและอยากจะบอกก็คือ ลองเปิดรับสิ่งใหม่ๆ ที่เชฟนำเสนอดู แม้จะเป็นของบางอย่างที่อาจจะไม่ใช่ของชอบของคุณ แต่ด้วยวิธีการปรุงอย่างใส่ใจ และคุณภาพของวัตถุดิบระดับโอมากาเสะ เมื่อผ่านการผจญภัยนี้ไปแล้ว แม้จะเป็นวัตถุดิบที่ไม่เคยชอบ แต่คุณอาจจะค้นพบว่าตกหลุมรักมันขึ้นมาโดยไม่คาดคิดก็ได้
#ขอทีอย่าโทรแคนเซิล
ร้านโอมากาเสะซูชิชั้นดีวันหนึ่งเปิดเพียงไม่กี่ที่นั่งเท่านั้น แถมยังคำนวณวัตถุดิบที่ดีที่สุดที่จะใช้ในแต่ละวัน เชฟบางคนตื่นมาเตรียมวัตถุดิบตั้งแต่ฟ้ายังไม่ทันสว่าง เพื่อที่จะเสิร์ฟอาหารที่ดีที่สุดให้กับลูกค้า ดังนั้น หากคุณไม่แสดงตัว ถือเป็นการไม่ให้เกียรติและความเคารพ แม้การโทรแคนเซิลคุณจะให้เงินกับทางร้านไป 100 เปอร์เซ็นต์เต็มก็ตาม นอกจากนี้ยังไม่ควรมาสายเกินเวลานัดในร้านโอมากาเสะแบบที่เสิร์ฟกันเป็นรอบ เพราะจะมีผลกระทบต่อลูกค้าท่านอื่นที่จองในรอบเดียวกัน
#อย่าขอซอสหรือวาซาบิเพิ่ม
เชฟปรุงมาอย่างดีที่สุดแล้ว และทางที่ดีควรกินข้าวปั้นนิงิริใน 1 คำ ไม่ต้องพยายามทำ anatomy ตัดหรือเขี่ยแยกชิ้นส่วนว่าเชฟทำอย่างไร เพราะนั่นจะทำให้คุณพลาดสุนทรียะจากการได้รับประทานอย่างเต็มปากเต็มคำไปอย่างน่าเสียดาย
#เตรียมตัวให้พร้อม
และเตรียมเต็มใจที่จะจ่ายค่าความลึกลับ ท้ายที่สุดเมื่อถึงตอนจ่ายเงินคุณจะได้รับใบเสร็จแบบไม่ระบุรายการแจกแจงว่าอาหารจานไหนราคาเท่าไร เพราะเป็นการคิดแบบเป็นมื้อโอมากาเสะ บางร้านจึงแจ้งราคามาให้เป็นเรตขั้นต่ำต่อจำนวนคำหรือไอเท็ม ซึ่งกินน้อยก็จ่ายน้อย กินมากหลายคำราคาก็จะเขยิบขึ้นมาเป็นอีกราคา แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นหากคุณต้องการที่จะรับประทานอาหารอย่างประหยัดงบ การเสิร์ฟอาหารที่ดีที่สุดอย่างโอมากาเสะจึงไม่ได้ตอบโจทย์นั้นเลย และความคุ้มค่าราคาอาหารที่ค่อนข้างสูงในมื้อนั้นหรือเปล่าก็เป็นเรื่องที่ต้องวัดใจกันหน่อยว่าเชฟของเราจะไว้ใจได้หรือเปล่า
#ให้เกียรติสถานที่และวิชาชีพ
เป็นปกติและมารยาทสังคมอยู่แล้วที่เวลาเราไปที่ไหนย่อมควรให้เกียรติสถานที่และเคารพผู้อื่น แม้ว่าจะมีการเหมารอบของร้านหรือเหมาสถานที่ทั้งหมดเอาไว้แล้ว แต่เราก็ควรรู้จักให้เกียรติสถานที่และแสดงความเคารพต่อทุกอาชีพที่ล้วนมีสัมมาอาชีวะด้วยกันทั้งนั้น การกระทำบางอย่าง เช่น การลุกขึ้นไปยืนบนเคาน์เตอร์หรือโต๊ะที่ใช้รับประทานอาหารเพื่อสร้างคอนเทนต์ย่อมไม่ใช่เรื่องที่เป็นการให้เกียรติกัน แม้ทางร้านอาจจะไม่กล้าว่ากล่าวอะไรด้วยเหตุที่คุณเป็นลูกค้าหรือผู้ทรงอิทธิพล แต่สายตาของเพื่อนร่วมสังคมก็จะเป็นผู้ที่ตัดสินคุณเอง
ภาพ: ShutterStock