หนึ่งเดือนที่แล้ว สตรีมเมอร์ชื่อดังจากจีนอย่าง Li Jiaqi ได้หายตัวไปจากโลกออนไลน์ เพราะ รัฐบาลจีน อ่อนไหวต่อประเด็นการเมือง
ตามรายงานของ CNN Business ระบุว่า สตรีมเมอร์วัย 30 ที่รู้จักกันในชื่อ Li Jiaqi หรือ Austin Li ‘เคยเป็น’ หนึ่งในดาราที่มีอิทธิพลที่สุดในจีน ด้วยผู้ติดตาม 64 ล้านคนบนแอปขายของออนไลน์จากจีนอย่าง Taobao โดยเขาเคยขายลิปสติกไปกว่า 15,000 แท่งในเวลาเพียง 5 นาที ในการแข่งขันกับคู่แข่งอย่าง Alibaba ทำให้เขาได้รับฉายา ‘ราชาลิปสติกแห่งประเทศจีน’ มาครอง
แต่ซูเปอร์สตาร์ได้เงียบหายไปหลังไลฟ์สตรีมของเขาถูกตัดจบอย่างกะทันหันในวันครบรอบการสังหารหมู่ที่จตุรัสเทียนอันเหมินเมื่อปี 1989 ของปีนี้ จากการที่เขากินไอศกรีมรูปทรงคล้ายรถถัง
ไม่กี่ชั่วโมงต่อมาเขาได้ออกมาแถลงคำขอโทษในบัญชีโซเชียลของเขา โดยอ้างถึงปัญหาทางเทคนิค
“ฮายซิส ฉันขอโทษจากใจจริง เราไม่สามารถไลฟ์สตรีมได้ในคืนนี้เนื่องจากปัญหาทางเทคนิค” เขากล่าว “ทุกคนไปนอนได้เลยนะ ส่วนผลิตภัณฑ์ที่ยังไม่ได้โชว์เอาไว้ไลฟ์ครั้งหน้านะ”
แต่อีกหลายวันต่อมา Li ก็ไม่ได้ขึ้นไลฟ์ถึง 2 ครั้งด้วยกัน แม้จะเป็นอีเวนต์ที่กำหนดไว้แล้วก็ตาม เขาหายไปจากโลกออนไลน์อย่างสิ้นเชิง หยุดทุกการไลฟ์โดยไม่มีการออกมาอธิบายอะไรเลย
การเงียบหายนี้ไม่ปกติเอาเสียเลยสำหรับเขาที่ไลฟ์สตรีมกว่า 250 ครั้งในปีที่ผ่านมา และเขาไม่ใช่ดาราดังบนโลกออนไลน์คนเดียวที่หายตัวไป
โดยเมื่อเดือนธันวาคมของปีที่แล้ว มีการสั่งปรับที่ใหญ่ที่สุดจากทางการจีนที่ 210 ล้านดอลลาร์ หรือ 7.7 พันล้านบาท จากการหนีภาษีของ ฮวงเหว๋ย หรือที่รู้จักกันในชื่อ Viya
บัญชีโซเชียลมีเดียและแอปขายของของเธอมีผู้ติดตามหลายล้านคน แต่บัญชีของเธอถูกลบในเดือนธันวาคม และไม่ได้ปรากฏตัวบนโลกออนไลน์เลยตั้งแต่นั้นมา
รู้จักกันในชื่อ ‘เจ้าหญิงแห่งวงการสตรีมมิง’ ซึ่งเธอในวัย 36 ปีได้กลายเป็นหนึ่งในอินฟลูเอ็นเซอร์ที่ได้รับความนิยมที่สุดในประเทศจีน และช่วยให้เธอขายของได้เป็นร้อยล้านดอลลาร์
การหายตัวไปอย่างกะทันหันของอินฟลูเอ็นเซอร์ชื่อดังจากจีนนั้น ตอกย้ำความอ่อนแอของคนที่หากินโดยใช้โลกออนไลน์ในประเทศเศรษฐกิจที่ใหญ่เป็นอันดับ 2 ของโลก และสองสิ่งนี้อาจเป็นสาเหตุของการหายไปของทั้งคู่
ความผิดพลาดจากความไร้เดียงสา
รัฐบาลของสีจิ้นผิงไม่ได้อดทนต่อประเด็นทางการเมืองมากนัก ไม่ว่าจะใครก็ตาม ดังนั้นมันไม่แปลกเลยที่ ‘ไอศกรีมรูปร่างคล้ายรถถัง’ จะทำให้พวกเขาโกรธ
Cara Wallis รองศาสตราจารย์ที่ Texas A&M University ซึ่งศึกษาอุตสาหกรรมสื่อและวัฒนธรรมออนไลน์ของจีน กล่าวว่า Li ไม่เคยพูดเรื่องการเมืองอย่างเปิดเผย และมันก็คงไม่มีประโยชน์อะไรจากการแสดงออกทางการเมือง (ของเขา)
“ผมคิดว่ามันเป็นความผิดพลาดที่ไร้เดียงสา” เขากล่าว “และอีกอย่างนะ แฟนๆ ของเขาคงไม่รู้ถึงความเชื่อมโยงของไอศกรีมกับวันที่ 4 มิถุนายนด้วยซ้ำ”
แต่การแบนเขาแสดงให้เห็นว่ารัฐบาลจีนนั้นอ่อนไหวเพียงใด
การปราบปรามที่เข้มข้น
สองสัปดาห์หลังไลฟ์สตรีมของ Li ถูกยุติกลางอากาศ สำนักงานวิทยุและโทรทัศน์แห่งชาติ ซึ่งเป็นหน่วยงานกำกับดูแลด้านสื่อ ร่วมกับกระทรวงวัฒนธรรมและการท่องเที่ยวได้ออกกฎใหม่ห้าม ‘พฤติกรรมไม่เหมาะสม’ 31 อย่างระหว่างไลฟ์สตรีม
ผู้ไลฟ์ต้อง ‘รักษาค่านิยมทางการเมืองและสังคมที่ถูกต้องไว้’ ซึ่งหมายความว่าพวกเขาควรหลีกเลี่ยงเนื้อหาที่ผิดกฎหมายและเป็นอันตราย รวมถึงต้องไม่เผยแพร่สิ่งที่บ่อนทำลายความเป็นผู้นำของพรรคคอมมิวนิสต์จีน
ผู้ที่ฝ่าฝืนกฎจะถูกขึ้นบัญชีดำและ ‘แบนจากธุรกิจอย่างถาวร’ โดยกฎใหม่นี้คือมาตรการล่าสุดของรัฐบาลเพื่อเพิ่มความเข้มข้นในการปราบปรามอุตสาหกรรมการไลฟ์สตรีมที่กำลังเป็นที่นิยมมากขึ้น
อ้างอิง:
