การแข่งขันกีฬาโอลิมปิกฤดูหนาวที่กรุงปักกิ่งเกิดกรณีวิพากษ์วิจารณ์ครั้งใหญ่ หลังอนุญาโตตุลาการกีฬา (CAS) มีมติให้ คามิลา วาลิเอวา นักกีฬาสเกตลีลาหญิงชาวรัสเซียวัย 15 ปี สามารถลงแข่งขันสเกตลีลา ประเภทหญิงเดี่ยว ในวันนี้ได้ (15 กุมภาพันธ์ เวลา 18.00 น.) แม้ว่าจะถูกตรวจพบว่าใช้สารต้องห้ามในการแข่งเมื่อเดือนธันวาคม ทำให้เกิดการตั้งคำถามเกี่ยวกับความถูกต้องของหลักการ
จากกรณีที่วาลิเอวา นักกีฬาสาวมหัศจรรย์วัย 15 ปีที่สร้างความประทับใจในการแข่งขันสเกตลีลา ประเภททีม เมื่อวันที่ 7 กุมภาพันธ์ โดยเป็นนักกีฬาหญิงคนแรกที่สามารถกระโดดหมุนตัวกลางอากาศ 4 รอบได้ (Quad) และมีส่วนทำให้ทีมคณะกรรมการโอลิมปิกรัสเซีย (ROC) ได้เหรียญทองได้สำเร็จ
แต่ปรากฏว่า พิธีการมอบเหรียญอย่างเป็นทางการถูกเลื่อนออกไปหลังพบว่าหนึ่งในนักกีฬาอาจพัวพันกับการใช้สารต้องห้าม ซึ่งมีการยืนยันในเวลาต่อมาว่าคือ วาลิเอวา ที่ใช้สาร Trimetazidine ซึ่งมีผลเกี่ยวกับการขยายหลอดเลือดหัวใจในการแข่งขันภายในประเทศเมื่อวันที่ 25 ธันวาคมปีที่แล้ว
ด้านคณะกรรมการต่อต้านการใช้สารกระตุ้นของรัสเซีย (RUSADA) ยืนยันจะให้วาลิเอวาลงแข่งขันต่อไป โดยยืนยันว่านักกีฬาได้ผ่านการตรวจหาสารต้องห้ามทั้งช่วงก่อนและหลังการแข่งขันโอลิมปิกฤดูหนาว 2022 ขณะที่ทางด้านคณะกรรมการโอลิมปิกสากล (IOC) คัดค้าน ทำให้เรื่องไปถึง CAS ที่จะพิจารณาว่าจะให้วาลิเอวาลงแข่งขันได้หรือไม่ เนื่องจากมีความละเอียดอ่อนเกี่ยวกับตัวกฎของการใช้สารกระตุ้นในหมู่นักกีฬาที่หากอายุต่ำกว่า 16 ปี จะถือเป็นบุคคลที่ได้รับการปกป้องจากกฎดังกล่าว
CAS ได้พิจารณาในกรณีนี้ก่อนจะอนุญาตให้วาลิเอวาแข่งขันต่อไปได้ในวันนี้ แต่ IOC ยืนยันว่า หากวาลิเอวาได้รับเหรียญรางวัลไม่ว่าจะรางวัลใด จะไม่มีพิธีการรับเหรียญเกิดขึ้น ซึ่งคำตัดสินดังกล่าวได้สร้างความไม่พอใจให้แก่โลกกีฬาอย่างมาก โดยมีนักกีฬาทั้งอดีตและปัจจุบันที่ไม่เห็นด้วยกับเรื่องนี้
- หนึ่งในคนที่ส่งเสียงดังที่สุดคือ คิม ยูนา อดีตซูเปอร์สตาร์วงการสเกตลีลาชาวเกาหลีใต้ เจ้าของเหรียญทองโอลิมปิกฤดูหนาว 2 สมัย ที่โพสต์แสดงความเห็นเกี่ยวกับเรื่องนี้อย่างตรงไปตรงมาว่า “นักกีฬาที่ใช้สารกระตุ้นไม่สามารถลงแข่งขันได้ นี่คือหลักการที่ต้องคงไว้โดยไม่มีข้อยกเว้น เพราะความพยายามและความฝันของนักกีฬาทุกคนนั้นต่างมีค่าเท่าเทียมกัน”
- ทารา ลิปินสกี อดีตตำนานโอลิมปิกอีกราย ออกมากล่าวถึงเรื่องนี้ว่า “นี่คือการตบหน้ากีฬาโอลิมปิก กีฬา และนักกีฬาทุกคนที่ลงแข่งขันด้วยความบริสุทธิ์และยุติธรรม”
- ขณะที่ ชาคาร์รี ริชาร์ดสัน ลมกรดสาวชาวอเมริกันวัย 21 ปี ซึ่งถูกตัดสินไม่ให้ลงแข่งขันในกีฬาโอลิมปิกฤดูร้อนที่กรุงโตเกียว ทั้งที่เป็นหนึ่งในนักกีฬาที่ถูกคาดหมายว่าจะเป็นดาวเด่นของการแข่งขันวิ่ง 100 เมตร หลังถูกตรวจพบว่าใช้กัญชาและต้องโทษแบน 1 เดือน ตั้งคำถามถึงมาตรฐานในการตัดสินของผู้คุมกฎ
- ชาคาร์รี ริชาร์ดสัน กล่าวถึงเรื่องนี้ว่า “ข้อแตกต่างอย่างเดียวที่ฉันเห็นคือ ฉันเป็นนักกีฬาหญิงผิวดำ” โดยผลกระทบที่เกิดขึ้นกับเธอหลังถูกตัดสิทธิ์คือ ชื่อเสียงที่สั่งสมมาพังทลายในทันที ถูกผู้คนด้อยค่า ขณะที่กระบวนการตัดสินก็แตกต่าง เพราะกรณีของเธอถูกตัดสินในระยะเวลาแค่ 1 สัปดาห์ ซึ่งเป็นช่วงที่เธอใช้กัญชาเพราะต้องการเยียวยาจากความสูญเสียเพราะคุณแม่เพิ่งจากไป ขณะที่กรณีของวาลิเอวากลับใช้เวลาเดือนเศษและยังได้รับอนุญาตให้แข่งขันต่อด้วย
ขณะที่ทางด้านองค์กรต่อต้านการใช้สารกระตุ้นของสหรัฐอเมริกา (USDA) ประณาม RUSADA ว่า ‘ปล้นการแข่งขัน’ และ ‘ขโมยช่วงเวลาที่ล้ำค่าจากนักกีฬาที่บริสุทธิ์ยุติธรรม’ และนี่เป็นการกระทำแบบเดียวกันเป็นครั้งที่ 6 แล้วในการแข่งขันโอลิมปิก
ด้าน Global Athlete องค์กรนักกีฬาโลก เรียกร้องให้มีการปฏิรูปองค์กรที่เกี่ยวข้องทั้งระบบ ไม่ว่าจะเป็น WADA, IOC รวมถึง CAS ด้วย หลังยอมให้วาลิเอวาลงแข่งขันได้
วาลิเอวา นักกีฬาสาวน้อยมหัศจรรย์ที่ได้รับเสียงชื่นชมว่าเปี่ยมด้วยพรสวรรค์และอาจจะนำวงการสเกตลีลาหญิงไปสู่อีกระดับที่สูงกว่าเดิมได้อย่างง่ายดาย จึงกำลังเป็นศูนย์กลางของความขัดแย้งครั้งใหญ่ที่สุดของโลกกีฬา
เพราะนี่ไม่ใช่แค่เรื่องของชัยชนะหรือความพ่ายแพ้ของนักกีฬา โค้ช หรือทีม แต่คือชัยชนะหรือความพ่ายแพ้ของวงการกีฬาได้เลยทีเดียว
แม้ว่าเราไม่อาจรู้ได้ว่าเธอรู้เห็นด้วยหรือไม่กับเรื่องนี้ก็ตามในเวลานี้ และอีกด้านที่ลืมไม่ได้คือ นี่คือเด็กอายุ 15 ปีที่ยังอุ้มตุ๊กตามาเป็นเพื่อนไม่ว่าจะตอนซ้อมหรือตอนแข่งอยู่เลย
อ้างอิง:
- https://edition.cnn.com/2022/02/14/sport/russia-kamila-valieva-decision-beijing-olympic-intl-hnk/index.html
- https://www.reuters.com/lifestyle/sports/figure-skating-sprinter-richardson-sees-double-standard-handling-valieva-case-2022-02-14/
- https://edition.cnn.com/2022/02/14/sport/usada-kamila-valieva-hijacked-beijing-2022-spt-intl/index.html
- https://twitter.com/eumaresaa/status/1493412178417917954?s=20&t=ZGKHUIRez3JsvEt8_PbVgw
- https://www.koreaboo.com/news/yuna-kim-statement-figure-skater-kamila-valieva-olympics-doping/
- https://www.nytimes.com/article/kamila-valieva-olympics-doping-case.html