หลังจากเหตุการณ์อุบัติภัยของน้องๆ ทั้ง 12 ชีวิต และหนึ่งโค้ชของทีมฟุตบอลหมูป่าอะคาเดมีแม่สาย ที่จังหวัดเชียงราย หลายคนรู้สึกว่าถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน นั้นน่ากลัวเกินกว่าจะเป็นสถานที่ท่องเที่ยว รัฐบาลสมควรสั่งปิดถ้ำและห้ามมิให้ผู้ใดเข้าชมได้อีก บางคนพานกลัวการเที่ยวถ้ำ เพราะรู้สึกว่าหากวันใดวันหนึ่งตนเกิดเหตุติดถ้ำขึ้นมาคงสติแตก ช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ (ก็ว่ากันไป…)

ผู้เขียนเป็นคนหนึ่งที่กลัวการเที่ยวถ้ำในระดับหนึ่ง ชนิดที่ว่าก่อนเยี่ยมชมถ้ำใดๆ ไม่ว่าจะในไทยหรือต่างประเทศจะเกิดการวิตกกังวลขั้นสุด ต้องหาข้อมูลก่อนว่าถ้ำที่ไปนั้นใหญ่ขนาดไหน เราต้องเตรียมอุปกรณ์ใดบ้าง เพื่อที่ว่าจะได้เตรียมตัว เตรียมใจถูก แต่ถึงหาข้อมูลไปมากขนาดไหน สุดท้ายพอถึงหน้าถ้ำก็จะสติแตก ทำใจอยู่นานหากพบว่าทางเข้าถ้ำนั้นเล็กขนาดไม่กี่คนผ่าน โรคกลัวที่แคบกำเริบเสียขึ้นมาดื้อๆ ถึงขั้นเคยเปรยกับเพื่อนว่าถ้าให้เลือกติดถ้ำกับโดดร่มจากเครื่องบิน ขอเลือกโดดร่มบนความสูงเหนือเมฆล้านเปอร์เซ็นต์

แต่ท้ายที่สุด ก็ต้องขอบคุณน้ำใจตัวเองทุกครั้งที่ผ่านช่วงเวลาสติแตก ตัดสินใจสู้ความกลัวแล้วมุดลอดเข้ามาในถ้ำ เพื่อพบความงามที่ทำให้รู้สึกว่าธรรมชาติช่างเป็นศิลปินที่ประณีต ค่อยเสริมสร้างปั้นแต่งผลงานทีละเล็กละน้อยจนกลายเป็นชิ้นงานยิ่งใหญ่

เกริ่นมาซะยาว แค่อยากจะสื่อว่า อย่าไปกลัวการเที่ยวถ้ำเลย ถ้าคุณไม่ได้เป็นโรคกลัวที่แคบถึงขั้นอึดอัด อยู่ไม่ได้ หายใจไม่ออก ถ้าอาการกลัวเกิดจากการแพนิก (Panic) วิตกกังวลของตนเอง คิดเองเออเองกลัวเองล่วงหน้า ขอให้สงบสติอารมณ์ และลองตัดสินใจสู้ความกลัวนั้น เที่ยวถ้ำอย่างผู้เขียนดู

ใช่ว่าทุกถ้ำจะต้องปีนป่าย มุดลอด ผจญภัยในที่มืดไปซะหมด

ถูกต้องแล้ว คุณอ่านไม่ผิดหรอก เอาประสบการณ์เดินทางกว่า 15 ประเทศ ตลอด 7 ปี เป็นประกันเลย! ถ้ำทุกถ้ำไม่ได้ลึกแคบและมืดไปซะหมด บางแห่งโอ่โถงสูงใหญ่เทียมตึก 4 ชั้น มีแสงอาทิตย์สาดส่อง บางแห่งเล็ก แคบ ขนาดอยู่ในถ้ำยังต้องก้มหัวเดิน ยิ่งเป็นถ้ำที่ผ่านการสำรวจและเปิดให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวแล้ว ย่อมมีทางเดินสะดวกสบาย มีไฟตลอดระยะทางตั้งแต่ประตูจนทางออก

‘ถ้ำ’ เป็นงานประติมากรรมทางธรรมชาติ ที่เกิดขึ้นจากหลายสาเหตุ ทั้งเกิดจากการถูกคลื่นซัดถาโถมจนกลายเป็นโพรงผา อย่างเช่น ถ้ำในหนังเรื่อง Cast Away ที่ทอม แฮงส์ เข้าไปหลบยามฝนตก เกิดจากภูเขาไฟระเบิดกลายเป็นธารลาวาลอดผ่านอย่างถ้ำบนเกาะเชจู ประเทศเกาหลีใต้ หรือจากการกัดเซาะของทางน้ำใต้ดิน ละลายหินปูนจนเกิดเป็นโพรงสวย มีหินงอกหินย้อยงอกสะสม เวลาน้ำแห้งก็สามารถเที่ยวชมได้ ซึ่งเมืองไทยเรามีถ้ำในลักษณะนี้เยอะพอๆ กับโพรงผาที่เกิดจากการกัดเซาะของน้ำทะเล

ดังนั้นเมื่อคุณรู้ว่าถ้ำทุกถ้ำไม่ได้มีลักษณะทางกายภาพเหมือนกันหมด ไม่จำเป็นต้องลึก แคบ เดินทางลำบาก และมืดจนรู้สึกอึดอัด คุณก็ควรเลือกเที่ยวถ้ำที่ร่างกายและจิตใจรับไหว แล้วค่อยปรับระดับความยากในการพิชิตให้เหมาะสมกับตนเอง

‘ถ้ำหลวง’ ขุนน้ำนางนอน น่าเที่ยวขนาดไหนกันนะ

ภาพความยากลำบากของการกู้ภัยทีมหมูป่าอะคาเดมีแม่สาย ทำให้เรามองเห็นแต่ความน่ากลัวของถ้ำหลวง ปริมาณน้ำไหลหลาก เชี่ยวกราก ตลอดความยาว ทางเดินคับแคบที่ต้องพาตัวมุดลอดผ่านช่องหินซึ่งกว้างเพียง 35 เซนติเมตร เราขอให้คุณลืมภาพเหล่านั้นให้หมดก่อน แล้วมานับหนึ่งทำความรู้จักถ้ำหลวงกันใหม่อีกรอบ

ถ้ำหลวง ถ้ำหินปูนขนาดใหญ่ในวนอุทยานถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน มีความยาวกว่า 7 กิโลเมตร ติดอันดับต้นๆ ของถ้ำที่มีความยาวมากที่สุดของประเทศไทย บริเวณปากถ้ำเป็นโถงกว้าง โอ่โถง ด้านในมีลักษณะเป็นเนินสูงสลับต่ำ มีหินงอก หินย้อย ธารน้ำ และเกล็ดหินสะท้อนแสงวิบวับตลอดสองข้างทาง ด้วยความที่ยังเป็นถ้ำเป็นที่มีการเกิดและงอกของหินงอกหินย้อยอยู่ตลอดเวลา ภายในถ้ำจึงมีความชื้นสูง ลื่นง่าย และเดินลำบาก แต่นั่นแลกมาด้วยทัศนียภาพสวยงามและอลังการหาที่ไหนเหมือน  

ถ้ำไทรทอง แขนงหนึ่งของถ้ำหลวง

ช่วงหน้าฝน ราวเดือนกรกฎาคม-พฤศจิกายน มีปริมาณน้ำมาก วนอุทยานจะปิดทำการเพื่อความปลอดภัยของนักท่องเที่ยว เนื่องจากโถงถ้ำส่วนใหญ่ทำหน้าที่รองรับน้ำจากเทือกเขาขุนน้ำนางนอน ถ้าให้ประเมินถึงความงาม ถ้ำหลวงคงเปรียบเสมือนสาวรุ่นที่ยังสะพรั่งพรายไม่เต็มที่ แต่เต็มไปด้วยอันตรายหากไม่ระวัง ที่นี่ยังไม่ใช่สถานที่ท่องเที่ยวที่เหมาะกับคนทุกเพศทุกวัย หากแต่เหมาะสมกับนักท่องเที่ยวเฉพาะกลุ่มที่ต้องการการผจญภัย และมีประสบการณ์ท่องเที่ยวเชิงสำรวจ ซึ่งที่ผ่านมามักเป็นชาวต่างชาติขาลุยมากกว่านักท่องเที่ยวไทย

4 ถ้ำสวยน่าเที่ยวทั่วไทย

ประเทศไทยมีถ้ำสวยให้เที่ยวเยอะแยะ THE STANDARD จึงขอหยิบยก 4 ถ้ำสวยทั่วไทย ที่ทางเราเล็งเห็นว่าน่าไปเยือนที่สุด

1. ถ้ำภูผาเพชร จ.สตูล

ถ้ำชื่อดังของ จ.สตูล ที่ทางทีมงาน THE STANDARD ลงไปเก็บข้อมูลด้วยตัวเองเมื่อครั้งทำบทความ สวมวิญญาณนักธรณีวิทยาตามล่าฟอสซิสที่สตูล ที่ไหนก็มีแต่ซากฟอสซิลเต็มไปหมด! เราได้ยินเสียงลือเสียงเล่าอ้างมานาน และเมื่อได้สัมผัสจริงก็รู้สึกว่าเป็นถ้ำที่คุ้มค่าแก่การเสียเหงื่อ เดินขึ้นเขา 500 เมตร เพื่อเยี่ยมชม ตัวถ้ำมีขนาดใหญ่เป็นอันดับ 4 ของโลก จากพื้นจรดเพดานมีความสูงเท่ากับตึก 4-5 ชั้น แต่เปิดให้เข้าชมเพียงแค่บางส่วนเท่านั้น นักโบราณคดีสันนิษฐานว่าอดีตเคยเป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์ประมาณ 3,000 ปีมาแล้ว เนื่องจากมีการพบกระดูกมนุษย์ยุคโบราณส่วนกะโหลกศีรษะ เศษภาชนะดินเผาเคลือบลายเชือกทาบ ที่ก้นภาชนะมีเปลือกหอยยึดเกาะ

ความอัศจรรย์ปรากฏผ่านความงามของหินงอกหินย้อยที่มีประกายระยิบระยับราวกับเพชรนิลจินดา สุดเส้นทางถ้ำมีบริเวณที่เรียกว่าห้องแสงมรกต เป็นจุดเดียวที่มีเพดานถ้ำเป็นช่องปล่อง เปิดรับแสงธรรมชาติส่องลงมากระทบกับหินงอกหินย้อยสีเขียวขจี และหากคุณสังเกตตามผนังถ้ำดีๆ จะพบซากฟอสซิส นอติลอยด์ และสโตรมาโตไลต์ ซากสิ่งมีชีวิตดึกดำบรรพ์ ซึ่งเป็นตัวบ่งชี้ว่าหินปูนบริเวณถ้ำมีอายุอยู่ในช่วงยุคออร์โดวิเชียน หรือประมาณ 450 ล้านปีมาแล้ว

2. ถ้ำละว้า จ.กาญจนบุรี

เป็นถ้ำแห่งแรกๆ ที่ถูกค้นพบในจังหวัดกาญจนบุรี ผู้เขียนยกให้เป็นถ้ำสวย เที่ยวง่ายและเหมาะกับผู้เริ่มต้นเที่ยวถ้ำเป็นที่สุด แม้ปากทางเข้าถ้ำจะแลดูคับแคบขนาด 2-3 คนเดิน ทว่าด้านในโอ่โถง ใหญ่โต ตลอดระยะเส้นทางเดิน 450 เมตร เป็นเส้นตรง และมีไฟส่องสว่างตลอดเวลา

ภายในถ้ำแบ่งออกเป็นโถง 5 ห้อง ไล่เรียงกันตั้งแต่ห้องแรก ‘ห้องหนุมาน’ ‘ห้องจระเข้’ ที่มีหินย้อยขนาดใหญ่คล้ายจระเข้เกาะอยู่บนเพดาน ตามติดมาด้วย ‘ห้องดนตรี’ และ ‘ห้องค้างคาว’ ห้องโถงขนาดกว้างที่มีค้างคาวอาศัยอยู่นับพันตัว ปิดท้ายด้วยห้อง ‘ม่านบรรทม’ โถงใหญ่สุดของถ้ำ ที่มีลักษณะเด่นเป็นหินงอกหินย้อยคล้ายม่านในห้องนอน

3. ถ้ำลอดปางมะผ้า จ.แม่ฮ่องสอน

ตั้งอยู่ที่ตำบลถ้ำลอด อำเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน อยู่ภายใต้ความดูแลของเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าลุ่มน้ำปาย การเที่ยวถ้ำลอดปางมะผ้าอาจแปลกกว่าถ้ำอื่นนิดหน่อย ตรงคุณต้องนั่งแพเพื่อเยี่ยมชม แต่จะปล่อยให้เดินถ่ายรูปตามโถงย่อยได้ เหตุที่ได้ชื่อว่าถ้ำลอด เป็นเพราะเป็นถ้ำที่เกิดจากธารน้ำไหลตลอดทั้งปี กัดเซาะหินจนกลายเป็นโพรงถ้ำอย่างที่เห็นในปัจจุบัน

ภายในถ้ำมีความยาวประมาณ 1 กิโลเมตร แบ่งออกเป็นถ้ำย่อยอีก 3 แห่ง ได้แก่ ‘ถ้ำเสาหิน’ ถ้ำกว้างมีหินงอกหินย้อยสวยงาม ซึ่งเกิดจากแร่แคลไซต์ ส่องแสงระยิบระยับจับตา ‘ถ้ำตุ๊กตา’ ถือเป็นถ้ำที่สวยและงดงามที่สุด โดดเด่นที่หินงอกหินย้อยลักษณะรูปร่างคล้ายตุ๊กตาตั้งเรียงรายอยู่ตามพื้น และสุดท้าย คือ ‘ถ้ำผีแมน’ แหล่งโบราณคดีที่ค้นพบโบราณวัตถุที่สำคัญมากมาย เช่น ภาชนะดินเผา กระดูกมนุษย์โบราณ เครื่องมือหินต่างๆ

4. ถ้ำเพียงดิน จ.หนองคาย

หนึ่งถ้ำที่ผู้เขียนรู้สึกกลัวมาก แต่ก็ดีใจที่ได้เข้าไป ตั้งอยู่ในบริเวณเดียวกับวัดถ้ำศรีมงคล ตำบลผาตั้ง อำเภอสังคม จังหวัดหนองคาย เป็นถ้ำที่เชื่อมต่อกับแม่น้ำโขง ชาวบ้านในละแวกมีความเชื่อกันว่าถ้ำนี้เป็นทางเข้า-ออกของธิดาพญานาค ซึ่งมาหลงรักเจ้าชายของเมืองนี้บนโลกมนุษย์

ทางเข้าถ้ำมีลักษณะแคบและลงไปได้ทีละคน เมื่อผ่านพ้นโพรงแคบจะเจอโถงถ้ำสูงประมาณ 170 เซนติเมตร มีลักษณะเป็นโพรงหลายโพรง เหมือนกับเป็นทางเลื้อยของพญานาคที่มุ่งหน้าสู่แม่น้ำโขง บางช่วงของถ้ำต้องใช้การคลานเพื่อมุดลอดเพื่อเชื่อมโถงแต่ละโถง เพราะฉะนั้น คุณอาจต้องผจญภัยและเปียกปอนนิดหน่อย แต่ไม่นานหรอก เพราะระยะทางภายในถ้ำนั้นสั้นไม่กี่ร้อยเมตร