เขียนโมเดลธุรกิจให้เป็น เพราะบริษัทส่วนใหญ่ล้วนประสบความสำเร็จด้วยโมเดลธุรกิจ

งานวิจัยของ Harvard Business Review กล่าวไว้ว่า ความสำเร็จของธุรกิจทั้งยุคเก่าและยุคใหม่ ไม่ได้มาจากเรื่องดิจิทัลหรือเทคโนโลยีเป็นหลัก แต่มาจากโมเดลธุรกิจที่ถูกต้องต่างหาก

รวิศ หาญอุตสาหะ เล่าถึง Business Model Canvas และเคสตัวอย่างการนำไปปรับใช้ ในรายการ Super Productive

Business Model Canvas

เครื่องมือยอดฮิตสำหรับคนที่อยากวางแผนโมเดลธุรกิจของตัวเอง วิธีทำง่ายๆ แค่เขียนคำตอบของ 9 หัวข้อลงไปบนผ้าใบแคนวาส ผู้เขียนจะได้เห็นสิ่งที่ตัวเองคิดออกมาเป็นรูปภาพ ช่วยให้เข้าใจง่าย จดจำได้ ทุกข้อเชื่อมโยงกันหมด และนำไปอธิบายต่อได้สะดวก โดยมีหัวข้อทั้ง 9 ดังนี้

1. ลูกค้าคือใคร (Customer Segments)

ตอบคำถามให้ได้ว่า ‘ลูกค้า’ ของธุรกิจเราคือใคร และคนกลุ่มนี้มีความต้องการอะไรทั้งในปัจจุบันและอนาคต สามารถแบ่งประเภทได้ ดังนี้

Mass Market คนกลุ่มใหญ่ที่เป็นผู้บริโภคทั่วไป
Niche Market แบ่งลูกค้าเฉพาะกลุ่ม
Segmented แบ่งลูกค้าตามพื้นที่

2. คุณจะเสนออะไรให้กับกลุ่มลูกค้า (Value Proposition)

Quantitative Value คุณค่าที่สามารถจับต้องได้ เช่น ราคา ประสิทธิภาพ
Qualitative Value คุณค่าที่ไม่สามารถจับต้องได้ เช่น ประสบการณ์ของลูกค้า

3. ช่องทางเข้าถึงลูกค้า (Channels)

ลองคิดดูว่าสินค้าของคุณเหมาะสำหรับช่องทางแบบไหน อยากขายแบบมีหน้าร้านหรือบนเว็บไซต์ หรือคิดต่อยอดว่ายังมีช่องทางอื่นๆ อีกไหมที่สามารถพาสินค้าไปถึงกลุ่มเป้าหมายได้

4. วิธีบริหารความสัมพันธ์ระหว่างองค์กรและลูกค้าเป็นอย่างไร (Customer Relationships)

ธุรกิจสามารถบริหารความสัมพันธ์ได้หลายวิธี เช่น สำหรับธุรกิจที่เป็น Business to Business อาจต้องดูแลตัวต่อตัว มีพนักงานขายเข้าไปดูแลลูกค้าอย่างดี หรือสำหรับธุรกิจรูปแบบอื่น อาจลองแบบ Self-service, Automated services หรือ Co-creation เป็นต้น

5. คุณต้องการขายของแบบไหน (Revenue Streams)

Asset Sale เช่น สร้างบ้านขึ้นมาเพื่อขายให้ลูกค้าเป็นเจ้าของเต็มตัว
Usage free ลูกค้าต้องการใช้เท่าไร ขายไปเท่านั้น
Subscription fees ลูกค้าจะใช้สินค้าและบริการเท่าไรก็ได้ แต่ต้องจ่ายเงินเป็นประจำทุกเดือนตามกำหนด
Lending / renting / leasing เช่าหรือเช่าซื้อ
Licensing เจ้าของผลงานได้ค่าลิขสิทธิ์จากการนำผลงานไปใช้ในสินค้าและบริการ
Brokerage fee ได้รับผลตอบแทนเป็นค่านายหน้า
Advertising การจ้างทำโฆษณาในรูปแบบต่างๆ

6. ต้นทุนที่ต้องใช้มีอะไรบ้าง (Key Resources)

ต้นทุนส่วนใหญ่ ได้แก่ ทรัพยากรมนุษย์ เงิน และความรู้

7. กิจกรรมขององค์กรคืออะไร (Key Activities)

เป็นกิจกรรมที่ธุรกิจต้องทำเพื่อสร้างคุณค่าให้กับลูกค้า

8. พาร์ตเนอร์แบบไหนที่ต้องการ (Key Partners)

ทุกธุรกิจไม่สามารถทำงานให้สำเร็จเพียงลำพัง ลองคิดโดยรอบดูว่า มีธุรกิจอะไรอีกบ้างที่ต้องเกี่ยวข้องกับคุณ เช่น ผลิตสินค้าต้องหาซัพพลายเออร์ ขายของออนไลน์ต้องมีบริษัทโลจิสติกส์

9. ต้นทุนมาจากอะไร (Cost Structure)

คุณต้องรู้ก่อนว่าโครงสร้างต้นทุนของคุณเป็นอย่างไร มีอะไรบ้างที่ต้องจ่ายประจำ มีอะไรบ้างที่เป็นรายจ่ายที่ต้องมาคำนวณความคุ้มค่าอีกครั้ง ขอแนะนำว่าถ้าธุรกิจยังไม่ใหญ่มาก อยากให้เริ่มทำเรื่องนี้ตั้งแต่ช่วงแรก เพื่อจะได้ไม่ต้องจ่ายแพงทีหลัง

สามารถฟังพอดแคสต์ SUPER PRODUCTIVE
ผ่านแอปพลิเคชันต่างๆ ที่คุณสะดวกหรือใช้อยู่แล้วได้เลย