วันนี้ (16 ธันวาคม) นพ.ชลน่าน ศรีแก้ว ส.ส. น่าน หัวหน้าพรรคเพื่อไทย พร้อมด้วย สุทิน คลังแสง ส.ส. มหาสารคาม ในฐานะประธานวิปฝ่ายค้าน ยื่นร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ (พ.ร.ป.) ว่าด้วยการเลือกตั้ง ส.ส. (ฉบับที่ ..) พ.ศ. …. และร่าง พ.ร.ป.ว่าด้วยพรรคการเมือง (ฉบับที่ ..) พ.ศ. …. ต่อประธานสภาผู้แทนราษฎร ผ่าน นพ.สุกิจ อัถโถปกรณ์ ที่ปรึกษาประธานสภาผู้แทนราษฎร
โดย นพ.ชลน่านกล่าวถึงสาระสำคัญของร่าง พ.ร.ป.ว่าการด้วยเลือกตั้ง ส.ส. ว่า จากการเปลี่ยนแปลงจำนวนเขตเลือกตั้งจาก 350 เขต เป็น 400 เขต และบัญชีรายชื่อ จาก 150 คน เป็น 100 คน ในร่างของพรรคเพื่อไทย เราเน้นให้มีเขตที่ติดต่อกัน ซึ่งจะแตกต่างจากของเดิม รวมทั้งฐานจำนวนประชากรต้องเขียนให้ชัดเจนขึ้น
ขณะที่วิธีการคำนวณต้องเป็นไปตามมาตรา 91 โดยให้เป็นสัดส่วนโดยตรงกับคะแนนรวมของบัตรเลือกตั้งแบบบัญชีรายชื่อของทุกพรรคการเมืองรวมกันทั้งประเทศ แล้วนำมาคำนวณโดย 100 คน เป็นตัวตั้ง เอามาเฉลี่ยจำนวน ส.ส. ที่จะได้รับในแต่ละพรรคการเมือง โดยใช้ 100 คนเป็นตัวหาร เราจะดูเศษทศนิยมเป็นหลัก ตัวอย่างเช่น พรรคเพื่อไทยได้ 35.8 พรรคอื่นๆ ได้ 30.2 สมมติรอบแรกได้ ส.ส. บัญชีรายชื่อ 90 ที่นั่ง เหลืออีก 10 ที่นั่ง ก็จะมาดูที่เศษทศนิยม ซึ่งเป็นวิธีการที่ตรงไปตรงมาไม่ซับซ้อน แม้จะเอาเศษไม่ใช้ แต่ก็ไม่มีการปัดเศษ และการจัดเบอร์ผู้สมัครให้ใช้เบอร์เดียวทั้งประเทศ ทั้ง ส.ส. เขต และบัญชีรายชื่อ
นพ.ชลน่านกล่าวต่อไปว่า ส่วนร่าง พ.ร.ป.ว่าด้วยพรรคการเมือง ทราบว่าคณะรัฐมนตรี (ครม.) ไม่น่าจะเสนอร่างดังกล่าว แต่พรรคเพื่อไทยเห็นว่ามีความจำเป็นและสำคัญ เพราะมีการเปลี่ยนแปลงจำนวน ส.ส. เขต จาก 350 เขต เป็น 400 เขต ซึ่งกฎหมายเดิมเน้นเรื่องการมีส่วนร่วมของประชาชนอย่างกว้างขวางในการคัดเลือกผู้สมัคร และบังคับให้จัดตั้งตัวแทนพรรคการเมืองประจำจังหวัดทุกเขตเลือกตั้ง ในร่างของพรรคเพื่อไทยเรายังยืนยันเจตนารมณ์เรื่องการส่งเสริมการเลือกตั้งเบื้องต้นหรือไพรมารีโหวต เนื่องจากเป็นไปตามรัฐธรรมนูญมาตรา 45 จะไปยกเลิกไม่ได้
ดังนั้นจึงเปลี่ยนวิธีการให้มีเพียงตัวแทนสาขาพรรคการเมืองหรือตัวแทนพรรคการเมืองประจำจังหวัดเพียง 1 เขต ก็สามารถส่งผู้สมัครได้ทุกเขตทั้งจังหวัด และให้มีบทเฉพาะกาลรองรับจังหวัดใดที่มีตัวแทนพรรคอยู่แล้ว ให้ทำไพรมารีในเขตของตัวเองและทำในเขตอื่นได้ด้วย และการส่งบัญชีรายชื่อนั้นสามารถส่งได้เลยเมื่อมีผู้สมัคร ส.ส. เขตไปสมัครเพียง 1 เขต ก็สามารถทำได้ ไม่จำเป็นต้องรอให้มีการรับรองคุณสมบัติผู้สมัคร
นพ.ชลน่านกล่าวด้วยว่า นอกจากนั้นยังแก้ไขค่าบำรุงพรรคของสมาชิก จากเดิมสมาชิกชั่วคราว 100 บาท และ 2,000 บาท สำหรับสมาชิกถาวร ในร่างของพรรคเพื่อไทยได้เสนอว่า เพื่อให้ประชาชนมีส่วนร่วมกับพรรคการเมืองมากขึ้น จึงกำหนดว่าอัตราค่าสมาชิกพรรคให้ไปเขียนไว้ในข้อบังคับพรรคของแต่ละพรรคที่จะเป็นผู้กำหนดเอง นอกจากนี้ ยังเสนอเกี่ยวกับการยุบพรรคการเมือง เพราะกรณีที่ศาลรัฐธรรมนูญจะวินิจฉัยยุบพรรคต้องมีความชัดเจน ทั้งนี้ เชื่อว่าร่างกฎหมายทั้ง 2 ฉบับจะสามารถประกาศใช้ได้ในเดือนมีนาคม 2565
ด้านสุทินกล่าวว่า หลังจากนี้เป็นกระบวนการของสภาฯ ที่จะตรวจสอบความถูกต้องก่อนที่จะบรรจุระเบียบวาระการประชุม ซึ่งคาดว่าจะเข้าสู่การพิจารณาของสภาฯ ได้ในช่วงเดือนมกราคม 2565 เพราะขณะนี้หลายพรรคการเมืองก็เริ่มทยอยยื่นร่างแก้ไขแล้ว และยืนยันว่าไม่มีร่างแก้ไขฉบับพรรคร่วมฝ่ายค้าน เพราะเรื่องนี้เป็นเรื่องใหญ่จึงให้เสรีและอิสระกับทุกพรรคการเมือง
