อัลเฟรด เบิร์นฮาร์ด โนเบล (Alfred Bernhard Nobel) นักเคมี วิศวกร นักประดิษฐ์ นักธุรกิจ และผู้ก่อตั้งรางวัลโนเบล (Nobel Prize) ชาวสวีเดน เกิดเมื่อวันที่ 21 ตุลาคม 1833 โดยเป็นที่รู้จักจากการสร้างไดนาไมต์และมอบมรดกของเขาให้กับการก่อตั้งรางวัลโนเบล
นอกจากนี้ เขายังมีส่วนสำคัญในด้านวิทยาศาสตร์หลายประการ โดยได้รับสิทธิบัตร 355 ฉบับในช่วงชีวิตของเขา สิ่งประดิษฐ์ที่มีชื่อเสียงที่สุดของโนเบลคือไดนาไมต์ ซึ่งเป็นวัตถุระเบิดที่ใช้ไนโตรกลีเซอรีน ได้รับการจดสิทธิบัตรในปี 1867
โนเบลสืบเชื้อสายมาจากนักวิทยาศาสตร์ยุคคริสต์ศตวรรษที่ 17 ชื่อ โอลาอุส รุดเบค (Olaus Rudbeck) เป็นบุตรชายคนที่ 3 ของ อิมมานูเอล โนเบล เกิดที่กรุงสตอกโฮล์มและย้ายตามครอบครัวไปอยู่ที่นครเซนต์ปีเตอร์สเบิร์กของรัสเซีย เมื่อปี 1842 หลังบิดาล้มเหลวทางธุรกิจและถูกบังคับล้มละลาย ซึ่งการย้ายไปยังรัสเซียทำให้บิดาของเขาประสบความสำเร็จมากขึ้นในฐานะผู้ผลิตเครื่องจักรและวัตถุระเบิด โดยคิดค้นเครื่องกลึงไม้วีเนียร์ (ซึ่งทำให้ผลิตไม้อัดสมัยใหม่ได้) และได้พัฒนาจรวดตอร์ปิโด
โนเบลสนใจในด้านวิศวกรรม โดยเฉพาะวัตถุระเบิดตั้งแต่ยังเด็ก โดยเรียนรู้หลักการพื้นฐานจากบิดาของเขา ขณะที่เขายังเก่งในด้านการเรียน โดยเฉพาะวิชาเคมีและภาษา สามารถพูดภาษาอังกฤษ ฝรั่งเศส เยอรมัน และรัสเซียได้อย่างคล่องแคล่ว
โนเบลยังแสดงออกถึงความสามารถในการเป็นนักประดิษฐ์ และได้เริ่มยื่นจดสิทธิบัตรครั้งแรกเมื่ออายุ 24 ปี ขณะที่เขาได้เริ่มต้นธุรกิจหลายอย่างร่วมกับครอบครัว โดยธุรกิจที่ประสบความสำเร็จอย่างยิ่งคือบริษัท Bofors ซึ่งเป็นผู้ผลิตเหล็กและเหล็กกล้า ที่เขาพัฒนาจนกลายเป็นผู้ผลิตอาวุธรายใหญ่ ซึ่งมีการผลิตปืนใหญ่และอาวุธยุทโธปกรณ์อื่นๆ
ในเวลาต่อมา โนเบลได้รับแรงบันดาลใจให้บริจาคทรัพย์สมบัติของเขาให้กับสถาบันรางวัลโนเบล ซึ่งจะยกย่องผู้ที่ ‘มอบผลประโยชน์สูงสุดแก่มวลมนุษยชาติ’ เป็นประจำทุกปี โดยนับตั้งแต่ปี 1901 เป็นต้นมา ได้มีการมอบรางวัลโนเบลเพื่อเป็นเกียรติแก่ผู้คนจากทุกมุมโลก ซึ่งได้คิดค้นหรือมีผลงานดีเด่นในสาขาต่างๆ เช่น ฟิสิกส์ เคมี การแพทย์ วรรณคดี และสันติภาพ
ภาพ: History / Universal Images Group via Getty Images
