ดวงจันทร์ยูโรปาเป็นดวงจันทร์บริวารของดาวพฤหัสที่มีมหาสมุทรขนาดใหญ่อยู่ใต้พื้นผิวเปลือกน้ำแข็งหนา และเป็นหนึ่งในเป้าหมายที่น่าสนใจสำหรับการค้นหาชีวิตในระบบสุริยะ เนื่องจากอาจมีสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการให้ชีวิตดำรงอยู่ได้
แต่ข้อมูลล่าสุดจากกล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เว็บบ์ มีการตรวจพบหลักฐานของคาร์บอนไดออกไซด์ปริมาณมากในบริเวณ Tara Regio โดยการวิเคราะห์ข้อมูลจากอุปกรณ์ NIRSpec พบว่าคาร์บอนไดออกไซด์มีที่มาจากใต้มหาสมุทร ผ่านกระบวนการไหลเวียนของธาตุจากใต้มหาสมุทรขึ้นสู่ผิวน้ำ และไม่ได้มาจากแหล่งกำเนิดอื่นภายนอกดวงจันทร์ยูโรปา
Geronimo Villanueva หัวหน้าหนึ่งในทีมวิจัยที่ค้นพบ เปิดเผยว่า “เราเป็นชีวิตที่ประกอบจากคาร์บอน การทำความเข้าใจองค์ประกอบทางเคมีของมหาสมุทรบนดวงจันทร์ยูโรปาจะช่วยให้เรารู้ได้ว่ามันมีสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมกับชีวิตหรือไม่”
ด้าน Samantha Trumbo หัวหน้าทีมวิจัยอีกทีมหนึ่งที่วิเคราะห์ข้อมูลการค้นพบจากกล้องเจมส์ เว็บบ์ ระบุว่า “ข้อมูลการสำรวจจากกล้องฮับเบิลในอดีตพบหลักฐานของเกลือจากใต้มหาสมุทรบนพื้นผิวบริเวณ Tara Regio และตอนนี้เราได้พบว่ามีคาร์บอนไดออกไซด์ปรากฏอยู่จำนวนมากด้วยเช่นกัน เราจึงเชื่อว่าคาร์บอนที่ตรวจพบนั้นมีที่มาจากใต้มหาสมุทรเบื้องล่าง”
การค้นพบข้อมูลครั้งนี้ถือเป็นหนึ่งในก้าวสำคัญของการศึกษาดวงจันทร์ยูโรปา โดยมีภารกิจ JUICE ขององค์การอวกาศยุโรป ที่อยู่ระหว่างการเดินทางไปสำรวจอย่างใกล้ชิด เช่นกันกับยาน Europa Clipper ของ NASA ซึ่งมีกำหนดออกเดินทางในเดือนตุลาคม 2024 และอาจช่วยไขปริศนาการพบคาร์บอนไดออกไซด์ครั้งนี้ว่าเป็นหลักฐานแรกเริ่มของการอาจพบชีวิตบนดาวดวงอื่น หรือเป็นกระบวนการอื่นที่เรายังไม่เข้าใจในปัจจุบัน
นอกจากการพบคาร์บอนไดออกไซด์แล้ว ทีมของ Villanueva ยังได้ตามหาไอน้ำที่อาจพวยพุ่งจากใต้ผิวดาวขึ้นมา โดยอาศัยข้อมูลจากกล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิลและเจมส์ เว็บบ์ ช่วยกันตามหา แต่ยังไม่พบหลักฐานของไอน้ำจากมหาสมุทรใต้พื้นผิวในการสำรวจครั้งนี้
ในการเปิดเผยข้อมูลครั้งนี้ กล้องเจมส์ เว็บบ์ ยังได้ใช้อุปกรณ์ NIRCam บันทึกภาพดวงจันทร์ของดาวพฤหัสในย่านอินฟราเรดใกล้ โดยอาจเห็นภาพถ่ายไม่ชัดเจนหรือสวยงามมากนัก แต่เป็นเพราะดวงจันทร์ยูโรปามีขนาดเพียง 90% ของดวงจันทร์ของโลก และยังอยู่ห่างไปราว 630 ล้านกิโลเมตร เทียบกับระยะห่าง 380,000 กิโลเมตรของโลก-ดวงจันทร์ ซึ่งแสดงให้เห็นถึงศักยภาพในการสำรวจจักรวาลของกล้องเจมส์ เว็บบ์ ทั้งในและนอกระบบสุริยะ
ภาพ: NASA, ESA, CSA, Gerónimo Villanueva (NASA-GSFC), Samantha K Trumbo (Cornell University)
อ้างอิง:
- https://www.nasa.gov/feature/goddard/2023/nasa-s-webb-finds-carbon-source-on-surface-of-jupiter-s-moon-europa
- https://www.science.org/doi/10.1126/science.adg4270
