รู้จัก Leopard 2 รถถังทรงพลังสัญชาติเยอรมัน ความหวังพลิกเกมในสมรภูมิรบของยูเครน

วานนี้ (25 มกราคม) สำนักข่าว Reuters ได้รายงานข่าวใหญ่ว่า รัฐบาลเยอรมนีเตรียมไฟเขียวจัดส่งรถถังให้กับยูเครนจำนวนหนึ่งกองร้อย หรือ 14 คันในเบื้องต้น เพื่อช่วยสู้ศึกในบ้านหลังถูกรัสเซียบุกโจมตีจนเวลาล่วงเลยเข้าสู่เดือนที่ 11 ท่ามกลางกระแสคาดการณ์ที่ว่า รัสเซียอาจเปิดฉากบุกโจมตีรอบใหญ่อีกครั้งหลังพ้นฤดูหนาวนี้

สถานการณ์ดังกล่าวถือว่าน่าจับตาอย่างมาก เพราะ ‘เจ้าเสือดาวพิฆาต’ หรือรถถัง Leopard 2 ที่เยอรมนีเตรียมอนุมัติให้มีการจัดส่งนั้น เป็นอาวุธทรงพลังที่ฝั่งของยูเครนตั้งความหวังไว้สูงว่ามันจะมาช่วยพลิกเกมในสมรภูมิรบ

THE STANDARD ขอสรุปข้อมูลที่น่าสนใจให้ได้ทราบกันแบบเข้าใจง่ายๆ ว่า รถถัง Leopard 2 คืออะไร อานุภาพของมันเหนือรถถังรุ่นอื่นอย่างไร และจะเป็นอาวุธที่ช่วยให้ยูเครนพลิกกลับมาทำแต้มต่อรัสเซียได้จริงหรือ

รู้จัก Leopard 2 เสือดาวพิฆาตจากเยอรมนี

Leopard 2 เป็นหนึ่งในรถถังประจัญบานชั้นนำระดับโลกที่กองทัพของชาติต่างๆ ราว 20 ชาติให้ความไว้วางใจจากศักยภาพอันทรงพลัง โดยกองทัพเยอรมนีได้ใช้งานรถถังรุ่นนี้มาเป็นเวลานานหลายทศวรรษ รวมถึงกองทัพของประเทศอื่นๆ ในยุโรปอีกหลายสิบชาติ และกองทัพของประเทศที่อยู่ห่างไกลออกไปอย่างแคนาดาและอินโดนีเซีย อีกทั้งในอดีต Leopard 2 ยังเคยถูกนำไปใช้งานในเหตุความขัดแย้งในอัฟกานิสถาน โคโซโว และซีเรียด้วย

รถถังรุ่นนี้ขับเคลื่อนด้วยเครื่องยนต์ดีเซล อีกทั้งยังมาพร้อมกับอุปกรณ์ที่ช่วยให้มองเห็นทัศนวิสัยได้ในเวลากลางคืน และเลเซอร์วัดระยะ ทำให้ Leopard 2 สามารถเล็งไปยังเป้าหมายเคลื่อนที่ได้อย่างแม่นยำ แม้กำลังเคลื่อนตัวบนพื้นผิวที่ขรุขระก็ตาม โดยตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา เยอรมนีได้พัฒนารถถังรุ่นนี้อย่างต่อเนื่อง ด้วยการเพิ่มฟีเจอร์ต่างๆ เข้าไป หรือปรับดีไซน์ให้มีประสิทธิภาพมากกว่าเดิม

Leopard 2 จะช่วยยูเครนได้อย่างไร

ตัดภาพกลับมาที่สมรภูมิรบของยูเครนและรัสเซีย โดยในปัจจุบัน แม้ยูเครนจะมีรถถังจำนวนไม่น้อย (รวมถึงบางส่วนที่ยึดมาได้จากรัสเซีย) แต่ส่วนมากเป็นรุ่น T-64 และ T-72 ซึ่งเป็นรถถังรุ่นเก่าที่ผลิตขึ้นตั้งแต่สมัยโซเวียต ทำให้ยูเครนคาดหวังว่า Leopard 2 ที่ผลิตขึ้นด้วยเทคโนโลยีสมัยใหม่จะช่วยเสริมประสิทธิภาพในการสู้รบให้เหนือกว่าฝั่งรัสเซีย

ผู้เชี่ยวชาญกล่าวว่า ‘ความคล่องตัวเป็นกุญแจสำคัญในการทำสงคราม’ หากยูเครนจะมีโอกาสพลิกเกมในสมรภูมิได้ ก็จะต้องพึ่งพารถถังที่มีปืนอานุภาพแรงสูงและขับเคลื่อนได้ไว ไม่ใช่แค่ยานเกราะทหารทั่วไป แต่ต้องเป็นอาวุธทรงอานุภาพที่สามารถทำลายรถถังของฝ่ายรัสเซียได้จริง

นอกจากนี้ สภาพภูมิประเทศของยูเครนที่ราบเรียบยังถือเป็นพื้นที่ที่เอื้อต่อการขับเคลื่อนรถถัง และยูเครนก็ต้องการรถถังเหล่านี้เพื่อยึดฐานที่มั่นในเมืองสำคัญตามแนวหน้ากลับคืนมา

ขณะเดียวกัน เจ้าหน้าที่ของยูเครนยังวิตกกังวลว่า ระบบยิงจรวด HIMARS จากสหรัฐอเมริกาอาจไม่สามารถช่วยกองทัพได้มากเท่าเดิมอีกแล้ว เพราะกองกำลังของรัสเซียสามารถจับทางได้ และได้ย้ายฐานของตนเองออกไปไกลขึ้นเพื่อเลี่ยงการโจมตี ทำให้ตอนนี้รถถังกลายเป็นยุทโธปกรณ์สำคัญที่ยูเครนหมายตาอย่างมาก

ผู้เชี่ยวชาญกล่าวว่า Leopard 2 อาจช่วยให้ยูเครนมีแต้มต่อมากขึ้น เนื่องจากขณะนี้ความสามารถในการยิงปืนใหญ่ของรัสเซียเป็นฝ่ายที่ได้เปรียบมากกว่า จนทำให้รัสเซียสามารถยึดเมืองได้ 2 แห่งในลูฮันสก์เมื่อช่วงฤดูร้อนที่ผ่านมา

ในช่วงเวลาที่สงครามจวนเจียนเข้าสู่ปีที่สอง และยูเครนเองก็เล็งที่จะยึดเมืองที่เสียไปกลับคืน ประกอบกับความกังวลที่ว่าเมื่อฤดูหนาวผ่านพ้นไปสู่ฤดูใบไม้ผลิ ความรุนแรงจากฝั่งรัสเซียจะโหมกระหน่ำมากขึ้นกว่าเดิม ทำให้ Leopard 2 ถือเป็นความหวังสำคัญที่อาจทำให้ฝั่งของเคียฟพลิกกลับมามีชัย

ที่ผ่านมานั้น รัฐบาลยูเครนได้พยายามเรียกร้องให้ชาติตะวันตกส่งรถถังมาให้เพิ่มเติม นอกเหนือจากความช่วยเหลือและอาวุธยุทโธปกรณ์ต่างๆ ที่ส่งมาก่อนหน้านี้ ไม่ว่าจะเป็นเครื่องบิน และระบบป้องกันภัยทางอากาศ เพื่อสกัดมิสไซล์ โดรนพิฆาต และปืนใหญ่พิสัยไกลของรัสเซีย

สถานการณ์ดังกล่าวทำให้แรงกดดันไปตกอยู่กับเยอรมนี โดยทั้งนานาชาติและคนในประเทศเองต่างพยายามกดดันให้นายกรัฐมนตรีโอลาฟ ชอลซ์ ส่งรถถัง Leopard 2 ให้ยูเครน หรืออย่างน้อยก็ต้องยอมอนุญาตให้ชาติอื่นๆ จัดส่งให้ได้ แต่ถึงเช่นนั้น เยอรมนีกลับยื่นเงื่อนไขว่า จะส่งมอบรถถัง Leopard 2 ให้แก่กองทัพยูเครน ก็ต่อเมื่อทางการสหรัฐฯ ตัดสินใจส่งมอบรถถังประจัญบานหลักอย่างรถถัง Abrams ให้แก่ยูเครนเสียก่อน ทำให้พันธมิตรตะวันตกมองว่า เยอรมนีไม่เต็มใจที่จะช่วยเหลือยูเครน

โดยสาเหตุที่เยอรมนีออกอาการลังเลนั้น นักวิเคราะห์มองว่า อาจเป็นเพราะเยอรมนีกังวลว่าการส่งอาวุธโจมตีจะทำให้เยอรมนีเข้าไปพัวพันในวงความขัดแย้ง และส่งผลให้รัสเซียตอบโต้อย่างรุนแรง เพราะที่ผ่านมานั้น นานาชาติจะเน้นมอบอาวุธในเชิงป้องกันให้มาตลอด

นอกจากนี้ เยอรมนียังมีบาดแผลจากสงครามโลกครั้งที่ 2 ด้วย ซึ่งหากย้อนไปในเวลานั้น พรรคนาซีเยอรมนีภายใต้การนำของ ฮิตเลอร์ ถือเป็นฝันร้ายของมวลมนุษยชาติ ซึ่งเยอรมนีไม่ต้องการให้โลกจดจำภาพลักษณ์ของความโหดร้ายเหล่านั้นอีกแล้ว ส่งผลให้ที่ผ่านมา กองทัพเยอรมนีจะไม่เข้าร่วมในปฏิบัติการทางทหารใดๆ หากไม่จำเป็น และจะพยายามหลีกเลี่ยงการส่งออกอาวุธสำหรับใช้งานในพื้นที่ที่มีเหตุขัดแย้ง

Leopard 2 เหนือกว่ารถถังรุ่นอื่นอย่างไร

ก่อนหน้านี้ อังกฤษได้ให้คำมั่นว่าจะส่งรถถัง Challenger 2 ให้ยูเครน แต่ก็มีโควตาเพียง 14 คัน โดยฝ่ายของยูเครนต้องการรถถัง 300 คัน ในขณะที่ผู้เชี่ยวชาญกล่าวว่า หากยูเครนได้รถถังราว 100 คัน ก็อาจสามารถสร้างความเปลี่ยนแปลงในการสู้รบได้

ล่าสุดเมื่อวานนี้ สำนักข่าว Reuters รายงานว่า สหรัฐฯ เตรียมส่งรถถังสัญชาติอเมริกันอย่าง M1 Abrams ให้กับยูเครนทั้งหมด 31 คัน แต่ถึงเช่นนั้น รถถังดังกล่าวก็ต้องการการบำรุงรักษาอย่างต่อเนื่อง และต้องใช้เชื้อเพลิงชนิดพิเศษเพื่อขับเคลื่อน แถมยังกินเชื้อเพลิงอย่างมากด้วย

ด้วยเหตุนี้ ผู้เชี่ยวชาญด้านการทหารจึงมองว่า Leopard 2 มีข้อได้เปรียบเหนือรถถังรุ่นอื่นอยู่หลายอย่าง โดยข้อได้เปรียบที่สำคัญที่สุดของ Leopard 2 คือแนวโน้มปริมาณที่สามารถส่งไปยังยูเครนได้มากกว่า รวมถึงเชื้อเพลิงที่ใช้งาน ความสะดวกในการซ่อมแซม และเรื่องของการขนส่ง

มินนา อลันเดอร์ (Minna Alander) นักวิจัยจากสถาบันกิจการระหว่างประเทศของฟินแลนด์ ผู้เชี่ยวชาญด้านความมั่นคงในยุโรปเหนือและนโยบายต่างประเทศของเยอรมนี กล่าวว่า “รถถังรุ่นนี้อยู่ในยุโรปอยู่แล้ว ทำให้การขนส่งไปยังยูเครนนั้นง่ายและสะดวก ตอนนี้หลายประเทศในยุโรปก็ใช้งานอยู่แล้วด้วย ทำให้พร้อมจัดส่งได้อย่างรวดเร็ว ขณะเดียวกัน การซ่อมบำรุงก็เป็นเรื่องง่าย เพราะอะไหล่และองค์ความรู้ต่างๆ ก็รวมอยู่ที่ยุโรปหมดแล้ว ทำให้การฝึกพลขับรถถังของยูเครนก็ไม่ได้ยากเย็นเลย”

เฉพาะในภูมิภาคยุโรป มีรถถังชนิดนี้ประจำการอยู่มากถึง 2,000 คัน ทำให้นานาประเทศที่แสดงความประสงค์จะช่วยเหลือยูเครนสามารถส่งรถถังให้เองได้ในทันที หรือช่วยส่งชิ้นส่วนอะไหล่ให้ด้วยก็ได้เช่นกัน หรือสามารถให้ความช่วยเหลือในแง่ของการฝึกอบรมการใช้งานก็ได้ แต่ทั้งหมดทั้งมวลนั้นก็ต้องรอการอนุมัติจากเยอรมนี

และเมื่อคืนนี้ก็มีข่าวดีออกมาแล้วว่า เยอรมนียอมไฟเขียวให้ชาติอื่นๆ จัดส่งรถถังชนิดนี้ให้กับยูเครนได้แล้ว

ทั้งๆ ที่รถถังเป็นของประเทศอื่น ทำไมต้องรอเยอรมนีอนุมัติ

ตามระเบียบแล้ว การส่งออกรถถังที่ผลิตในเยอรมนีไปยังประเทศที่สามโดยไม่ได้รับอนุญาตจากเบอร์ลินนั้น ถือว่าเป็นเรื่องที่ผิดกฎหมาย

โดยสัญญาระบุไว้ว่า ชาติใดๆ ที่ลงนามเพื่อครอบครองอาวุธจากผู้ผลิตสัญชาติเยอรมันหรือคลังอาวุธของเยอรมนี จะต้องขอใบอนุญาตส่งออกไปยังประเทศที่สามอย่างถูกต้องจากรัฐบาลเสียก่อน ซึ่งเยอรมนีไม่ได้เป็นชาติเดียวที่มีข้อกำหนดเช่นนี้ เพราะสหรัฐฯ และสวิตเซอร์แลนด์ก็ได้บังคับใช้ข้อกำหนดเดียวกันด้วย

สิ่งที่ยูเครนต้องระวัง

ในช่วงไม่กี่สัปดาห์มานี้ ผู้นำยูเครนและผู้เชี่ยวชาญด้านการทหารในสหรัฐฯ และประเทศอื่นๆ กล่าวตรงกันว่า มีแนวโน้มที่รัสเซียจะเตรียมเปิดฉากบุกยูเครนครั้งใหญ่ในช่วงปลายฤดูหนาวหรือต้นฤดูใบไม้ผลิ ซึ่งขณะนี้ยังไม่ชัดเจนว่า การจัดหารถถังจากชาติตะวันตกรวมทั้ง Leopard 2 จะมาถึงแนวรบเร็วพอหรือไม่

โดย Reuters รายงานว่า กว่าที่รถถัง Leopard 2 จะถูกจัดส่งมาถึงแนวหน้าของยูเครนได้ ก็ต้องใช้เวลาราว 3-4 เดือนด้วยกัน ส่วนเจ้าหน้าที่อาวุโสของสหรัฐฯ กล่าวว่า การจัดส่งรถถัง M1 Abrams ก็ต้องใช้เวลานานหลายเดือน

นอกจากนี้ แม้ว่าเยอรมนีจะอนุมัติให้มีการจัดส่งรถถัง แต่การฝึกอบรมทหารให้ใช้งาน Leopard 2 ได้อย่างเชี่ยวชาญก็อาจกินเวลาหลายเดือน อีกทั้งขณะนี้ก็ยังไม่ชัดเจนด้วยว่าชาติตะวันตกจะจัดหารถถังได้มากน้อยแค่ไหน จะได้ถึง 300 คันตามความคาดหวังของยูเครนหรือไม่

โดยตอนนี้หากสรุปตัวเลขที่ยืนยันได้ คือมีรถถัง Challenger 2 จากอังกฤษ 14 คัน รถถัง Leopard 2 จากเยอรมนี 14 คัน และรถถัง M1 Abrams จากสหรัฐฯ 31 คัน แต่เยอรมนีกล่าวในภายหลังว่า เป้าหมายในภาพใหญ่ของประเทศคือการส่งรถถัง Leopard 2 ให้ยูเครนได้ทั้งหมด 2 กองพัน หรือประมาณ 80-110 คัน แต่ในชุดแรกนั้นจะส่งไปแค่ 14 คันก่อน

ขณะเดียวกันก็มีบางประเทศที่แสดงเจตจำนงว่าจะร่วมส่งรถถังให้กับยูเครนด้วย ซึ่งได้แก่ โปแลนด์ ฟินแลนด์ และนอร์เวย์ ส่วนสเปน เนเธอร์แลนด์ และฝรั่งเศส กล่าวว่ายังอยู่ในขั้นตอนพิจารณา