ช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา เกิดเหตุการณ์ที่สร้างความตกตะลึงแก่ชาวเลบานอน เมื่ออยู่ๆ เพจเจอร์และวิทยุสื่อสารวอล์กกี้ทอล์กกี้ของสมาชิกกลุ่มฮิซบอลเลาะห์หลายพันเครื่องเกิดระเบิดขึ้นต่อเนื่องในช่วงวันอังคาร (17 กันยายน) และวันพุธ (18 กันยายน) ที่ผ่านมา ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตหลายสิบคน และบาดเจ็บกว่า 3,000 คน
หลายฝ่ายพุ่งเป้าไปที่อิสราเอลว่าอยู่เบื้องหลังเหตุระเบิดทั้งสองระลอก ซึ่งเกิดขึ้นท่ามกลางความขัดแย้งระหว่างอิสราเอลกับฮิซบอลเลาะห์ที่ตึงเครียดและมีการโจมตีข้ามพรมแดนมากขึ้นเรื่อยๆ นับตั้งแต่เกิดสงครามในฉนวนกาซาเมื่อเดือนตุลาคมปีที่แล้ว
โดยล่าสุดวานนี้ (19 กันยายน) ฮัสซัน นาสรัลเลาะห์ ผู้นำกลุ่มฮิซบอลเลาะห์ แถลงประณามการก่อเหตุระเบิดดังกล่าวว่าเป็นการ ‘สังหารหมู่’ ชาวเลบานอน และเป็นการข้ามเส้น รวมถึงกล่าวหาอิสราเอลว่าประกาศสงคราม พร้อมยืนยันจะตอบโต้
ในขณะที่อิสราเอลก็ใช้โอกาสท่ามกลางความโกลาหลนี้โจมตีทางอากาศครั้งใหญ่ถล่มตอนใต้ของเลบานอน จนทำให้หลายฝ่ายกังวลว่าสถานการณ์ความขัดแย้งจะลุกลามถึงขั้นกลายเป็นสงครามระดับภูมิภาคหรือไม่
และนี่คือไทม์ไลน์ที่มาที่ไปของแผนระเบิดอุปกรณ์สื่อสารและสถานการณ์ขัดแย้งล่าสุดที่เกิดขึ้นทั้งหมดจนถึงตอนนี้
กุมภาพันธ์ 2024
เพจเจอร์และวิทยุสื่อสารวอล์กกี้ทอล์กกี้ที่เกิดระเบิดนั้นถูกสั่งซื้อภายหลังการแถลงของนาสรัลเลาะห์ ผู้นำฮิซบอลเลาะห์ เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา
โดยเขาประกาศเตือนสมาชิกว่าอย่าใช้โทรศัพท์มือถือ และชี้ว่าโทรศัพท์มือถือที่เป็นเครื่องมือสื่อสารยุคดิจิทัลเป็นอุปกรณ์ติดตามที่ทำให้หน่วยข่าวกรองอิสราเอลสามารถแกะรอยหรือสอดแนมพวกเขาได้
“อุปกรณ์ติดตามอยู่ในกระเป๋าของคุณแล้ว หากคุณกำลังมองหาสายลับอิสราเอล ให้ดูที่โทรศัพท์ในมือของคุณ ของภรรยาและลูกๆ ของคุณ โทรศัพท์มือถือนั้นไม่ใช่สายลับธรรมดา พวกมันเป็นสายลับที่อันตรายซึ่งสามารถให้ข้อมูลได้อย่างละเอียดและแม่นยำ” ผู้นำฮิซบอลเลาะห์กล่าว
เมษายน 2024
ท่าทีของผู้นำฮิซบอลเลาะห์ทำให้อุปกรณ์สื่อสาร ‘ยุคเก่า’ อย่างเพจเจอร์หรือวิทยุสื่อสารที่กลุ่มฮิซบอลเลาะห์มีการใช้งานกันมานานหลายปีแล้ว กลายมาเป็นเครื่องมือสื่อสารที่สามารถตอบโจทย์ป้องกันปัญหาการสอดแนมและถูกติดตามจากอิสราเอล
โดยแหล่งข่าวด้านความมั่นคงของสหรัฐฯ รายงานว่า หลังจากนั้นกลุ่มฮิซบอลเลาะห์ได้สั่งซื้อเพจเจอร์ 5,000 เครื่อง และวิทยุสื่อสารไม่ทราบจำนวน ในช่วงเวลาใกล้เคียงกันประมาณเดือนเมษายนที่ผ่านมา
เพจเจอร์ที่ระเบิดส่วนใหญ่เป็นรุ่น AR-924 และมีการติดป้ายยี่ห้อ Gold Apollo ซึ่งเป็นบริษัทผลิตเพจเจอร์สัญชาติไต้หวัน โดยต่อมาเจ้าของบริษัทแถลงยืนยันว่าบริษัทไม่ได้เป็นผู้ผลิต แต่เป็นบริษัท BAC Consulting KFT ที่จดทะเบียนในฮังการี ซึ่งทำข้อตกลงขอใช้ชื่อและยี่ห้อ Gold Apollo ในการขายสินค้าตั้งแต่ 3 ปีที่แล้ว โดยบริษัท BAC เป็นผู้ออกแบบและผลิตเพจเจอร์ทั้งหมด
อย่างไรก็ตาม ข้อมูลของบริษัท BAC นั้นมีหลายอย่างที่แปลกและเป็นปริศนา เช่น การระบุที่อยู่ในกรุงบูดาเปสต์บนเว็บไซต์ แต่เป็นที่อยู่เดียวกับที่หลายบริษัทใช้
คริสเตียนา บาร์โซนี-อาร์ซิเดียโคโน ซีอีโอของบริษัท ยืนยันกับสำนักข่าว NBC ว่าบริษัทของเธอได้ทำข้อตกลงร่วมกับ Gold Apollo จริง แต่เมื่อถูกถามเกี่ยวกับเพจเจอร์และเหตุระเบิด เธอตอบว่า “ฉันไม่ได้ผลิตเพจเจอร์ ฉันเป็นเพียงคนกลางเท่านั้น” และยืนยันว่าเป็นเรื่องเข้าใจผิด ซึ่งทางการฮังการีก็ยืนยันว่าเพจเจอร์ไม่ได้ถูกผลิตในประเทศ
ส่วนวิทยุสื่อสารที่ฮิซบอลเลาะห์สั่งซื้อนั้นก็ติดป้ายยี่ห้อ ICOM ซึ่งเป็นบริษัทผลิตวิทยุสื่อสารของญี่ปุ่น โดยรุ่นที่เกิดระเบิดนั้นคล้ายกับรุ่น IC-V82s แต่บริษัท ICOM ยืนยันว่าได้ยกเลิกการผลิตวิทยุสื่อสารรุ่นนี้ไปตั้งแต่ 10 ปีที่แล้ว และเคยส่งออกวิทยุสื่อสารรุ่นนี้ไปยังตะวันออกกลางตั้งแต่ปี 2004-2014 และไม่เคยส่งไปอีกเลยนับจากนั้น และไม่สามารถยืนยันได้ว่าเป็นผู้แทนจำหน่ายที่ส่งวิทยุสื่อสารรุ่นนี้ให้กลุ่มฮิซบอลเลาะห์หรือไม่
Reuters รายงานข้อมูลแหล่งข่าวระดับสูงด้านความมั่นคงของเลบานอน ยืนยันว่า Mossad หน่วยข่าวกรองและปฏิบัติการพิเศษของอิสราเอลได้ทำการติดตั้งแผงวงจรที่มีวัตถุระเบิดหนักประมาณ 3 กรัมไว้ภายในเพจเจอร์ 5,000 เครื่อง ก่อนจะถูกส่งไปถึงเลบานอนและแจกจ่ายแก่สมาชิกฮิซบอลเลาะห์ ส่วนวิทยุสื่อสารไม่มีรายงานว่าถูกติดตั้งระเบิดไว้ภายในตั้งแต่เมื่อไร
17 กันยายน 2024
ราว 15.30 น. ของวันที่ 17 กันยายน ตามเวลาท้องถิ่น เพจเจอร์หลายพันเครื่องของสมาชิกฮิซบอลเลาะห์ที่อยู่ในพื้นที่ต่างๆ รวมถึงชานกรุงเบรุตและจุดอื่นๆ ที่เป็นฐานที่มั่นของฮิซบอลเลาะห์ เกิดระเบิดขึ้นพร้อมๆ กัน ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย 12 คน และบาดเจ็บเกือบ 3,000 คน
การระเบิดเกิดขึ้นในช่วงไม่กี่วินาทีหลังจากที่เพจเจอร์ได้รับข้อความที่ระบุว่าเป็นข้อความจากผู้นำกลุ่ม
แรงระเบิดนั้นรุนแรงขนาดที่ทำให้ผู้บาดเจ็บจำนวนมากสูญเสียมือและดวงตาอย่างน้อย 1 ข้าง และในบรรดาผู้เสียชีวิตมีเด็กรวมอยู่ด้วย 2 คน
แหล่งข่าวระบุว่า แผงวงจรติดระเบิดที่ติดตั้งภายในเพจเจอร์นั้นจะทำงานเมื่อได้รับรหัสข้อความ และทำให้เกิดการระเบิดขึ้นพร้อมๆ กัน
18 กันยายน 2024
ในวันถัดมา ชาวเลบานอนเผชิญกับความโกลาหลแบบไม่คาดคิดอีกระลอก หลังวิทยุสื่อสารของสมาชิกฮิซบอลเลาะห์เกิดระเบิดพร้อมๆ กันในลักษณะเดียวกับเพจเจอร์ ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิต 25 คน และบาดเจ็บมากกว่า 600 คน โดยระเบิดบางจุดเกิดขึ้นในพิธีศพของสมาชิกฮิซบอลเลาะห์ที่เสียชีวิตจากเพจเจอร์ระเบิด
โดยการจุดชนวนระเบิด 2 ระลอกในรอบ 2 วัน เชื่อว่าเป็นปฏิบัติการที่มีการวางแผนมาอย่างซับซ้อนของอิสราเอลและพุ่งเป้าไปที่กลุ่มฮิซบอลเลาะห์โดยตรง แต่ถึงแม้การวางแผนจะซับซ้อนเพียงใด สิ่งที่เกิดขึ้นจริงคือมีพลเรือนจำนวนมากได้รับบาดเจ็บจากแรงระเบิดทั้งจากเพจเจอร์และวิทยุสื่อสาร
ขณะที่ผู้เชี่ยวชาญเชื่อว่าระเบิดในวิทยุสื่อสารถูกจุดระเบิดจากระยะไกลด้วยสัญญาณวิทยุ ส่งผลให้เกิดการระเบิดขึ้นต่อเนื่อง
ซึ่งนอกจากวิทยุสื่อสาร ยังมีรายงานว่าระบบพลังงานแสงอาทิตย์ในบ้านหลายหลังก็เกิดระเบิดขึ้นในวันเดียวกันนี้ ส่งผลให้มีเด็กหญิงได้รับบาดเจ็บ 1 คน
ด้าน โยอาฟ กัลแลนต์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมของอิสราเอล กล่าวระหว่างการเยือนฐานทัพอากาศทางตอนเหนือของอิสราเอลในวันเดียวกันนี้ โดยระบุว่าอิสราเอลกำลังอยู่ในช่วงเริ่มต้นของ ‘ยุคใหม่แห่งสงคราม’ ครั้งนี้ ซึ่งชัดเจนว่าหมายถึงสงครามต่อกลุ่มฮิซบอลเลาะห์
ขณะที่นานาชาติ ทั้งสหรัฐฯ และอังกฤษ ต่างเรียกร้องทุกฝ่ายให้ใช้ความยับยั้งชั่งใจเพื่อไม่ให้สถานการณ์บานปลาย โดย อันโตนิโอ กูเตอร์เรส เลขาธิการองค์การสหประชาชาติ เตือนความเสี่ยงร้ายแรงของการขยายความขัดแย้ง และชี้ว่าอุปกรณ์สำหรับพลเรือน เช่น อุปกรณ์สื่อสาร ไม่ควรถูกนำมาใช้เป็นอาวุธ
19 กันยายน 2024
ฮัสซัน นาสรัลเลาะห์ ผู้นำกลุ่มฮิซบอลเลาะห์ กล่าวถ้อยแถลงในช่วงเย็นวันถัดมา ประณามอิสราเอลว่า ‘ข้ามเส้นแดงทั้งหมด’ และกล่าวหาอิสราเอลสำหรับการก่อเหตุระเบิดดังกล่าวว่าเป็นการประกาศสงคราม
“ศัตรูละเมิดกฎ ระเบียบ และเส้นแบ่งทุกประการ พวกมันไม่สนใจอะไรเลย ไม่ว่าจะเป็นเรื่องศีลธรรม มนุษยธรรม หรือกฎหมาย” เขากล่าว พร้อมชี้ว่าสิ่งที่เกิดขึ้นเป็นการ ‘สังหารหมู่’ และเป็น ‘อาชญากรรมสงคราม’
อย่างไรก็ตาม นาสรัลเลาะห์ยอมรับว่ากลุ่มฮิซบอลเลาะห์เจอกับ ‘การโจมตีที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน’ แต่เขาประกาศคำมั่นว่า ฮิซบอลเลาะห์จะยังคงสู้ต่อไปและจะทำการ ‘ลงโทษอย่างยุติธรรม’ ต่ออิสราเอล
ทางด้านอิสราเอลไม่ได้ออกมาแสดงท่าทียอมรับหรือปฏิเสธต่อการอยู่เบื้องหลังเหตุระเบิดที่เกิดขึ้น
โดยในขณะที่นาสรัลเลาะห์กำลังแถลงนั้น กองทัพอิสราเอลยังได้เปิดฉากทำการโจมตีทางอากาศครั้งใหญ่ในพื้นที่ตอนใต้ของเลบานอน อีกทั้งยังส่งเครื่องบินรบบินโฉบในระดับต่ำเหนือกรุงเบรุต ทำให้ประชาชนซึ่งหวาดกลัวต่อเหตุระเบิดยิ่งทวีความกลัวเมื่อได้ยินเสียงโซนิกบูมของเครื่องบินขับไล่
กองทัพอิสราเอลระบุว่า ปฏิบัติการโจมตีทางอากาศที่เกิดขึ้นรอบนี้ มุ่งเป้าทำลายโครงสร้างพื้นฐานด้านการก่อการร้ายของกลุ่มฮิซบอลเลาะห์ และนำความปลอดภัยมาสู่ตอนเหนือของอิสราเอล
อ้างอิง:
- https://www.theguardian.com/world/2024/sep/18/pager-and-walkie-talkie-attacks-on-hezbollah-were-audacious-and-carefully-planned
- https://www.theguardian.com/world/2024/sep/18/hezbollah-pagers-what-do-we-know-about-how-the-attack-happened
- https://www.aa.com.tr/en/middle-east/hezbollah-received-5-000-explosive-rigged-pagers-5-months-ago-former-lebanese-general/3333536
- https://apnews.com/article/lebanon-israel-hezbollah-pager-explosion-e9493409a0648b846fdcadffdb02d71e
- https://www.aljazeera.com/news/2024/9/18/civilian-objects-should-not-be-weaponised-un-chief-guterres-lebanon-explosions
- https://www.bbc.com/news/articles/c79n1v4d203o