ว่าด้วย ค่าเงินบาท เดือนมกราคม ปีกระต่าย

ว่ากันด้วยสถิติที่ผ่านมา ค่าเงินบาท ต่อดอลลาร์สหรัฐมีลักษณะ January Effect อยู่พอควร กล่าวคือ เดือนมกราคมใน 10 ปีที่ผ่านมา มี 7 ครั้งที่เงินบาทแข็งค่า โดยมกราคม ปี 2018 เงินบาทแข็งค่า 3.8% แต่ปีนี้มีความพิเศษ เพียงแค่ครึ่งเดือน เงินบาทเราแข็งค่ากว่า 5% ถือเป็นสกุลเงินที่แข็งค่าเป็นอันดับ 2 ของโลก เป็นรองเพียงรูเบิลรัสเซีย ซึ่งผู้เขียนเห็นว่ามีประเด็นน่าสนใจน่าแลกเปลี่ยนถกเถียงดังนี้ครับ

เงินบาทแข็งค่า เกิดจากการเก็งกำไรหรือไม่

เมื่อจับสัญญาณของอัตราดอกเบี้ยเงินบาทนอกประเทศ (Offshore Thai Baht FX Swap Market) และการเข้าซื้อบอนด์อายุสั้นๆ ของนักลงทุนต่างชาติ ก็สามารถฟันธงได้ว่ามีการเก็งกำไรส่วนต่างอัตราดอกเบี้ย (Interest Rate Arbitrage) แน่นอน และหากพิจารณาจากความเห็นของสำนักวิจัยทั้งในและต่างประเทศที่ล้วนมีมุมมองต่อเงินบาทในด้านแข็งค่า การเก็งกำไรค่าเงิน (FX Speculation) นั้นก็น่าจะผสมโรงเข้ามาไม่มากก็น้อย ทั้งจากผู้เล่นในและนอกประเทศ อันเป็นธรรมชาติของตลาดการเงิน

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

อย่างไรก็ตาม ผู้ที่ขายเงินดอลลาร์ตั้งแต่ต้นปีนี้ไม่ได้มีเพียงนักเก็งกำไรค่าเงิน ตัวเลขของตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยชี้ว่า เรามียอดซื้อสุทธิของนักลงทุนต่างชาติในตลาดหลักทรัพย์ราว 18 พันล้านบาท ซึ่งจะเรียกว่าเป็นการเก็งกำไรค่าเงินอาจจะยังก้ำกึ่ง ด้านสมาคมตลาดตราสารหนี้ไทย เรายังมียอดซื้อสุทธิของนักลงทุนต่างชาติในตลาดตราสารหนี้ ที่เป็นพันธบัตรอายุยาวกว่า 1 ปี (ไม่รวมบอนด์สั้นๆ อายุต่ำกว่า 1 ปี) อีก 5 พันล้านบาท นักลงทุนที่ซื้อบอนด์ยาวๆ อายุ 30 ปี, 50 ปี ซึ่งไม่ได้มีสภาพคล่องดี ไม่สามารถออกตัวแบบตีหัวเข้าบ้าน ก็ไม่อาจเรียกว่าเป็นการเก็งกำไร

ไหนจะกลุ่มผู้ส่งออกทั้งไทยและเทศที่เจ็บปวดกับรายได้และกำไรที่หดหายในแต่ละวันทำการ และไม่อาจเพียงแค่นั่งดูกราฟในจอมอนิเตอร์ ก็หลับตาขายดอลลาร์ออกไปก่อน ส่วนหนึ่งก็ยังดี ด้านผู้นำเข้าที่เป็นผู้รับประโยชน์ในศึกนี้อาจเปลี่ยนใจดึงคำสั่งซื้อดอลลาร์ออกไปก่อน หรือซื้อน้อยกว่าความจำเป็นปกติ ไหนก็มีการขายดอลลาร์ที่เกี่ยวเนื่องจากราคาทองคำที่วิ่งทำสถิติสูงสุดในรอบ 8 เดือน ไม่รวมตัวเลขเงินทุนไหลเข้าด้านอื่นๆ ที่จะต้องรอตัวเลขสรุปและประกาศออกสู่สาธารณะในเดือนถัดๆ ไป ซึ่งภาพนักท่องเที่ยวชาวจีนเต็มศาลพระพรหมฯ ก็น่าจะเดาว่าเป็นด้านไหลเข้าสุทธิ

ทั้งหมดนี้จึงเห็นได้ว่าการขายเงินดอลลาร์เป็นมาฆะบูชาในตลาดอัตราแลกเปลี่ยน ที่มากันหมดทุกผู้เล่น ครบทุกองค์คณะ โดยมีแรงขับเคลื่อนขนาดใหญ่รองรับอยู่ข้างหลัง นั่นคือการอ่อนค่าของเงินดอลลาร์สหรัฐต่อทุกสกุลเงินส่วนใหญ่ทั่วโลก การสวนทิศทางคลื่นลมแรงในบริบทเช่นนี้จึงเป็นได้เพียงเสียงส่วนน้อยที่หาผู้ร่วมทางยาก

ปัจจัยชะลอการแข็งค่าของเงินบาท

ดีลการซื้อขายโรงกลั่นทำให้เกิดการซื้อดอลลาร์ในปริมาณไม่น้อยก็จริง แต่ก็อาจจะยังไม่มากพอจะยับยั้งการแข็งค่าของเงินบาท เราอาจต้องเห็นดีลในขนาดที่เคยเกิดเมื่อก่อนวิกฤตโควิด ที่มีขนาดดีลละกว่า 3 พันล้านดอลลาร์ หรือ 3 พันล้านยูโร ที่จะพอมีพลังในการยับยั้งต้านทานได้ แต่ก็น่าคิดว่าการซื้อขายกิจการข้ามชาติในลักษณะนี้จะมีตามมามากขึ้นหรือไม่ ในบริบทที่ผู้ซื้อกิจการในประเทศได้เปรียบจากค่าเงิน

นอกจากนี้ ผู้ส่งออกเริ่มส่งเสียงให้ได้ยินว่าตัวเลขการส่งออกปีนี้อาจจะพลาดเป้า เพราะเงินบาทแข็งค่าเร็ว ก็อาจจะมีส่วนกดดันธนาคารแห่งประเทศไทยให้ต้องแทรกแซงค่าเงินมากขึ้น ลามไปถึงการขึ้นดอกเบี้ยนโยบายในระยะข้างหน้า ซึ่งจะไปไม่ถึง Terminal Rate ที่คณะกรรมการนโยบายการเงิน (กนง.) อาจมีอยู่ในใจ หรือไปถึงช้ากว่าที่หวัง

ในการประชุม กนง. ปลายเดือนมกราคมนี้ ดอกเบี้ยนโยบายน่าจะขึ้นได้ 25bp โดยไม่มีปัญหา แต่หลังจากนั้นอาจไม่ง่าย หรือไม่เอกฉันท์แบบ 7 ต่อ 0 ดังที่ผ่านมา ลองจินตนาการกันดูว่า อีก 2-3 เดือนข้างหน้า แม้ตัวเลขส่งออกจะพลาดเป้าไปบ้าง (ซึ่งอาจจะไม่ได้เกิดจากเงินบาทแข็งก็ตาม) การบริโภคในประเทศยังขยายตัว เทศกาลตรุษจีนและสงกรานต์คลาคล่ำไปด้วยนักท่องเที่ยวต่างชาติ และตัวเลขเงินเฟ้อที่คลี่คลายออกมาในแต่ละเดือนก็เป็นไปในทิศทางที่ทุกฝ่ายอยากเห็น คำถามก็คือ ถ้าเช่นนั้นมีความจำเป็นมากน้อยเพียงใดที่จะต้องขึ้นดอกเบี้ยนโยบายต่อเนื่อง การต่อสู้ทางความคิดจะเริ่มเข้มข้นในแวดวงนักเศรษฐศาสตร์ สื่อมวลชน และอาจจะภายในตัวของผู้กำหนดนโยบายเองด้วย

บทสรุป

ถ้าจินตนาการข้างต้นปรากฏเป็นจริง อัตราดอกเบี้ยพันธบัตรรัฐบาลอายุ 2 ปี ที่เป็นดังดัชนีพยากรณ์อัตราดอกเบี้ยนโยบาย ที่ผู้เขียนมองว่าต่ำเกินไป และไม่ยอมขยับเขยื้อนมาร่วม 3 ไตรมาส จะกลับกลายเป็นว่ามันอาจอยู่ในระดับถูกที่ถูกทางมานานแล้วก็ได้ หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งว่า นี่อาจเป็นอีกครั้งที่ตลาดพันธบัตรไทยช่างแม่นยำราวกับมองเห็นอนาคตล่วงหน้าเป็นปี

จะถูกผิดอย่างไร คำตอบก็จะถูกเปิดเผยอีกไม่กี่เดือนนี้แล้วครับ