พอเข้าสู่เดือนมิถุนายนไปจนถึงต้นกรกฎาคม อากาศเมืองไทยช่างแปรปรวนเหลือประมาณ กลางวันร้อนจัดชนิดเมื่อร่างกายปะทะแดดแต่ละที ผิวก็แทบระเหิดกลายเป็นไอ พอเย็นเข้าหน่อยอยู่ดีๆ ก็ครึ้มฝน เมฆหมอกจับตัวเป็นก้อนสีดำทะมึนพร้อมกลั่นตัวเป็นหยดน้ำได้ทุกเมื่อ อุณหภูมิร้อนผ่าวก็ลดฮวบกลายเป็นหนาวเย็นเสียอย่างนั้น ไม่ใช่แค่เราที่ต้องระวังสารพัดโรคที่มาพร้อมกับสภาพอากาศแปรปรวน แต่เหล่าสัตว์เลี้ยงสี่ขาใกล้ตัวก็ย่อมมีโรคให้ดูแลเช่นกัน

 

น.สพ.ธนพล ประมวล แพทย์ผู้เชี่ยวชาญโรคผิวหนัง โรงพยาบาลสัตว์ทองหล่อ ให้คำแนะนำกับ THE STANDARD เกี่ยวกับโรคที่เจ้าของสมควรพึงระวังไว้ดังนี้

 

น.สพ.ธนพล ประมวล

 

ด้วยสภาพอากาศเมืองไทยที่เดี๋ยวร้อน เดี๋ยวหนาว ทั้งยังมีความอับชื้นสูงยามฝนตก โรคที่ควรพึงระวังมีอยู่ 2 โรคหลักคือ โรคผิวหนัง และฮีตสโตรก

 

อากาศชื้นๆ ระวังเป็นโรคผิวหนังนะ

สัตว์เลี้ยงที่นิยมโดยมาก ไม่ว่าจะเป็นน้องหมา น้องแมว หรือสัตว์พิเศษอย่างหนู กระต่าย ย่อมมีเส้นขนปกคลุมผิวหนังซึ่งง่ายต่อการอับชื้น ยิ่งเข้าสู่ช่วงหน้าฝนที่สัตว์เลี้ยงตัวโปรดมีโอกาสเปียกปอนจากละอองฝนได้ทุกเมื่อ โรคผิวหนังจึงกลายเป็นโรคแรกที่เราควรพึงระวังอย่างที่สุด ขอบเขตของโรคผิวหนังมีตั้งแต่อาการคันจากผดผื่นที่เกิดจากการอับชื้นไปจนถึงโรคผิวหนังจากปรสิต

 

“นอกจากอาการคันซึ่งเกิดจากผิวหนังอับชื้น เจ้าของต้องสังเกตด้วยว่าตามขนและผิวหนังของสัตว์เลี้ยงมีเห็บหมัดอาศัยอยู่หรือเปล่า สัตว์พวกนี้หลบซ่อนอยู่ตามดิน ปลิวมาตามลมบ้าง ไม่ว่าจะเลี้ยงในระบบปิดหรือสะอาดขนาดไหนก็มีโอกาสเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา เมื่อหมาแมวมีเห็บหมัดเยอะก็จะพานให้เกิดโรคอื่นๆ ตามมา เช่น โรคพยาธิในลำไส้ และพยาธิเม็ดเลือดที่อาจส่งผลร้ายแรงที่ขั้นเสียชีวิต”

 

 

โรคพยาธิเม็ดเลือด เป็นโรคที่เกิดจากการติดเชื้อของสัตว์เซลล์เดียวในเม็ดเลือดโดยมีเห็บหมัดเป็นพาหะ เชื้อจะเข้าไปเกาะอยู่ตรงเม็ดเลือดแดงของสัตว์เลี้ยง กลไกร่างกายจะต่อต้านและกำจัดเชื้อด้วยการทำลายเม็ดเลือดให้สลายไป สัตว์เลี้ยงที่ติดเชื้อจึงมีอาการเกล็ดเลือดต่ำ มีไข้สูง ไม่อยากอาหาร เซื่องซึม เหงือกซีดขาว และมีอาการดีซ่านรวมอยู่ด้วย วิธีรักษาคือแนะนำให้พบแพทย์เพื่อตรวจเลือดภูมิและเชื้อ ควบคุมเห็บหมัด และรักษาตามอาการ

 

ส่วนพยาธิในลำไส้มีพาหะมาจากหมัด หมาแมวที่เป็นโรคนี้จะมีอาการคลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย หรือกินเก่ง กินอาหารในปริมาณเยอะมาก แต่ร่างกายกลับผอมโซ เนื่องจากโดนพยาธิแย่งสารอาหารหมด วิธีการรักษาคือเจ้าของสามารถนำมาพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยอาการ และส่วนใหญ่เมื่อกินยาถ่ายพยาธิก็สามารถหายได้เป็นปกติ

 

ร้อนจนตับแตกหรืออบอ้าวก็สามารถเป็นฮีตสโตรกได้

เจ้าของส่วนใหญ่มักเข้าใจว่าฮีตสโตรก หรือไข้แดด เป็นโรคที่ต้องระวังในหน้าร้อนเท่านั้น แต่ในความเป็นจริง ฮีตสโตรกในสัตว์เลี้ยงสามารถเกิดได้ทุกที่ทุกเวลา

 

“ฮีตสโตรกเป็นโรคที่อันตรายมากในสัตว์เลี้ยง สามารถเกิดขึ้นได้ทุกเวลา ทุกฤดูกาล เพียงแต่ช่วงหน้าร้อนจะเสี่ยงต่อการเกิดโรคมากที่สุด เนื่องจากอุณหภูมิภายนอกร้อนระอุ การระบายความร้อนจึงทำได้ยาก ทั้งนี้ทั้งนั้นต้องขึ้นอยู่กับพันธุ์สัตว์เลี้ยงและกิจกรรมด้วย ถ้าเป็นน้องหมาพันธุ์หน้าสั้นก็จะเกิดฮีตสโตรกได้ง่าย หรือถ้าพาน้องหมาไปวิ่งจนหอบเหนื่อย ระบบเผาผลาญทำงานหนัก อุณหภูมิในร่างกายสูงขึ้น ก็สามารถเกิดฮีตสโตรกได้ง่ายเช่นกัน”

 

 

เมื่อถามถึงอาการบ่งชี้ คุณหมอก็ให้คำแนะนำว่า

 

“ต้องสังเกตอาการน้องหมาน้องแมว อย่างแรกเลยคือหอบ มีอาการหายใจไม่ทัน เหนื่อยหนัก มึนงง น้ำลายยืด บางรายถึงขั้นจำเจ้าของไม่ได้ ดุร้ายชั่วคราว”

 

วิธีปฐมพยาบาลเบื้องต้นคือพยายามทำให้อุณหภูมิภายในร่างกายลดลง อาจเปิดพัดลมและใช้น้ำอุณหภูมิปกติเช็ดตัวเพื่อลดความร้อน ข้อพึงระวังคือห้ามใช้น้ำเย็นเด็ดขาด เพราะน้ำเย็นจะทำให้หลอดเลือดหดตัว ทำให้การระบายความร้อนเป็นไปได้ยาก หากใช้น้ำอุ่น หลอดเลือดจะขยายและอาจเกิดอาการช็อกตามมา

 

 

“จริงๆ ฮีตสโตรกดูไม่อันตราย แต่อันตรายมากครับ เจ้าของอาจคิดว่าสัตว์เลี้ยงกำลังเล่น กำลังคึก มีความสุข แต่จริงๆ แล้วร่างกายเขาตอนนั้นอาจจะระบายความร้อนไม่ทัน ด้านในร้อนระอุเหมือนโดนลวก จึงต้องแลบลิ้นออกมาเยอะกว่าปกติและมีการหอบ บางเคสอาการฮีตสโตรกเกิดขึ้นรวดเร็วมาก ไม่เกิน 10 นาทีน้องหมาก็ทนไม่ไหวและเสียชีวิตในที่สุด ฉะนั้นหากคิดจะทำกิจกรรมหรือพาน้องไปนอกบ้าน ต้องเตรียมน้ำให้เขากินบ่อยๆ คอยสังเกตและดูพฤติกรรมเขาตลอดเวลา”

 

ไม่ใช่แค่โรคผิวหนังและฮีตสโตรกเท่านั้น แต่ยังมีอีกหลายโรคที่สามารถเกิดได้ในช่วงหน้าฝน ฉะนั้นเราผู้เป็นเจ้าของ นอกจากให้ข้าว ให้อาหาร ให้ความรักแก่เขาแล้ว อย่าลืมใส่ใจดูแลสุขภาพและพฤติกรรมของสัตว์เลี้ยงตัวโปรดอย่างใกล้ชิดด้วย จะได้มีความสุขทั้งตัวเขาและเรา