พิพัฒน์ กระแจะจันทร์

ในช่วงหลายวันที่ผ่านมา จากกรณีที่เด็กและโค้ชจำนวน 13 คนติดอยู่ในถ้ำหลวง จ.เชียงราย นอกจากทีมช่วยเหลือต่างๆ เช่น ทหาร ซีล หน่วยกู้ภัย จะพยายามช่วยกันอย่างสุดความสามารถแล้ว อีกด้านหนึ่งก็มีคนจำนวนมากกราบไหว้และพึ่งพาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ และเชื่อว่าภายในถ้ำแห่งนี้มีผีและสิ่งศักดิ์สิทธิ์สิงสถิตอยู่ จึงทำให้ทั้ง 13 คนหลงทางและติดอยู่ในถ้ำ   มีผู...

นอกจากรัฐบาลจะเข้าสู่ยุค 4.0 แล้ว ร่างทรงของไทยยังไปไกลถึงยุค 4G อีกด้วย นี่ยังไม่นับรวมร่างทรงอีกมากมายก่ายกองที่ปรากฏตัวในช่วง 4 ปีที่ผ่านมา ไม่ว่าจะเป็นร่างทรงบ็อบ มาร์เลย์ พอล วอล์กเกอร์ รวมไปถึงข่าวเกี่ยวกับอะไรใกล้ๆ กันในทำนองนี้ เช่น ความนิยมในหมอผีที่เพิ่มขึ้น คนดื่มน้ำมนต์เพื่อรักษาโรคแล้วตาย   แน่นอนครับว่าเรื่องพวกนี้ฟังดูเป็...

เมื่อเร็วๆ นี้ทีมนักโบราณคดีชาวฟิลิปปินส์และนานาชาติได้ขุดค้นพบซากฟอสซิลแรด ร่วมกับหลักฐานอื่นๆ ที่มีอายุเก่าแก่ถึง 709,000 ปี โดยพบที่จังหวัดกาลิงกา ในหุบเขาคากายัน (Cagayan) บนเกาะลูซอน   การค้นพบครั้งนี้ ในฟิลิปปินส์และวงการโบราณคดีในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ถือว่าเป็นเรื่องสำคัญและน่าตื่นเต้นมาก เพราะทำให้เพดานอายุสมัยก่อนประวัติศาสตร์...

แกนความคิดอย่างหนึ่งของการเคลื่อนไหวเรียกร้องให้รื้อถอน ‘หมู่บ้านป่าแหว่ง’ ออกไปจากดอยสุเทพของชาวเชียงใหม่ที่น่าสนใจคือ การอธิบายว่าดอยสุเทพเป็นพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์ ดังเห็นได้จากในพิธีกล่าวปฏิญาณต่อองค์อนุสาวรีย์สามกษัตริย์ว่าจะ “ดูแลรักษาดอยสุเทพ อันเป็นสลีของเวียงพิงค์… เป็นขุนน้ำแกนดอย เป็นป่าศักดิ์สิทธิ์” ยังไม่นับรวมป้ายต่างๆ ที่ชูในระหว่างการเ...

ก่อนเขียนบทความนี้ ผมได้สัมภาษณ์นักกิจกรรมคนหนึ่งที่ทำงานกับป้อมมหากาฬมานาน ระหว่างการสัมภาษณ์เขาถึงกับหลั่งน้ำตา จะด้วยความรู้สึกผูกพันหรืออะไรก็ตาม แต่เขาไม่ใช่คนป้อมมหากาฬ ไม่ได้คิดว่าชุมชนถูกต้องเสมอไป ไม่โรแมนติกแบบนั้น แต่เขามองว่าชุมชนแห่งนี้มีความสำคัญต่อสังคมและประวัติศาสตร์ ซึ่งเป็นเหตุผลทำให้ทุ่มเทแรงกายแรงใจกับการทำกิจกรรมร่วมกับชุมชน แ...

สงกรานต์ปีนี้ดูจะต่างจากสงกรานต์ปีก่อนอยู่หน่อยหนึ่ง ตรงที่การแต่งชุดไทยได้รับกระแสหนุนมาจากกระแสละครบุพเพสันนิวาส   ดังนั้น คงไม่ต้องพูดว่า มันจะประสบความสำเร็จมากกว่าการโปรโมตโดยรัฐไหม ผมไม่กล้าฟันธง แต่เชื่ออยู่ลึกๆ ว่าปีนี้จะได้เห็นคนแต่งชุดไทยจำแลงสมัยอยุธยาออกมาเล่นน้ำสงกรานต์กัน แต่ที่แน่ๆ ปีนี้ (ก็คงเหมือนทุกปี) ที่ผมรอดูชุดไทยข...

วันเด็กมักทำให้นึกถึงคำพูดที่ว่า “ของเล่นทั้งหมดนั้นแท้ที่จริงแล้วสะท้อนให้เห็นจักรวาลขนาดเล็กที่เป็นโลกของผู้ใหญ่” ซึ่งเป็นคำพูดของโรลอง บาร์ตส์ (Roland Barthes) นักปรัชญาชาวฝรั่งเศส ในหนังสือสุดคลาสสิกของเขาชื่อ มายาคติ (หรือ Mythologies ซึ่งมีแปลเป็นภาษาไทยบางบท) ที่พยายามชี้ให้เห็นเรื่องบางเรื่องในสังคมที่เรารู้สึกว่าเป็นปกตินั้น แท้จริงแล้วมัน...

Star Wars อาจไม่ใช่เพียงแค่หนังอวกาศอย่างที่คิด หากแต่เป็นหนังที่มีส่วนคล้ายกับหนังโบราณคดีอย่าง Indiana Jones อยู่บ้างลองไปดูกัน   หนังอวกาศฮอลลีวูดหลายเรื่องมักมีนักโบราณคดีเป็นทีมลูกเรืออยู่เสมอ เพราะคนพวกนี้มีความสามารถพิเศษในการไขปริศนาเกี่ยวกับอารยธรรมต่างพิภพได้ หรือบางเรื่องก็รู้ภาษาโบราณที่ตายไปแล้วอย่างอียิปต์ (เช่น เรื่อง Sta...

จากการที่ ส.ศิวรักษ์ ถูกตั้งข้อหาในคดีหมิ่นเบื้องสูงสมเด็จพระนเรศวร ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 นั้น ย่อมสร้างความประหลาดใจให้กับสังคมไทยเป็นอย่างมาก และถ้าหากคดีนี้ ส.ศิวรักษ์ ผิด ย่อมส่งผลต่อความชะงักงันของการเรียนวิชาประวัติศาสตร์ เพราะจะไม่สามารถวิเคราะห์เหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์กันได้อีก   ต้นเรื่องของคดีนี้เริ่มต้นขึ้นนับแต่วันที...