เครือข่ายภาคประชาชนขึ้นศาลปกครองร่วมฟังการไต่สวนคดีฟ้องนายกฯ แก้ปัญหาฝุ่นภาคเหนือ

วันนี้ (22 พฤศจิกายน) ที่ศาลปกครองเชียงใหม่ ตำบลช้างเผือก อำเภอเมืองเชียงใหม่ เครือข่ายประชาชนภาคเหนือเข้าร่วมฟังการไต่สวนคดีที่ภาคประชาชนฟ้องร้องนายกรัฐมนตรี และคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ ถึงกรณีการแก้ปัญหาฝุ่นภาคเหนือเมื่อเดือนเมษายนที่ผ่านมา เนื่องจากศาลมีคำสั่งพิจารณาเร่งด่วนตามระเบียบที่ประชุมใหญ่ศาลปกครอง

โดยวันนี้ถือเป็นการนัดไต่สวนครั้งแรก โดยมี สมชาย ปรีชาศิลปกุล และพวก รวม 10 คน อาทิ นพ.รังสฤษฎ์ กาญจนะวณิชย์ เป็นผู้ฟ้องคดี และมีตัวแทนผู้ถูกฟ้องเข้าร่วมไต่สวน

ภาคเครือข่ายประชาชนได้เรียกร้อง 3 ข้อ ได้แก่

1. กรณีสถานการณ์เร่งด่วนฉุกเฉินค่า PM2.5 วิกฤต นายกรัฐมนตรีจะต้องใช้อำนาจหน้าที่ตามมาตรา 9 พ.ร.บ.ส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อม เป็นอำนาจสั่งการในสถานการณ์วิกฤต จะต้องมีคำสั่งหรือสั่งให้หน่วยงานรัฐ เอกชน ช่วยกันลดปัญหาฝุ่น PM2.5

2. ตามแผนวาระฝุ่นแห่งชาติ เมื่อสถานการณ์ค่าฝุ่นเกิน 100 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร คณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติต้องเสนอให้นายกรัฐมนตรีมีมาตรการเร่งด่วน สั่งการแก้ปัญหานี้ โดยคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติต้องทำหน้าที่

3. สถานการณ์ฝุ่น PM2.5 ในปีหน้า (2567) นายกรัฐมนตรี และคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ จะต้องมีแผนรับมือ โดยการสั่งแผนอาจไม่เป็นตามระบบบริหารราชการแผ่นดินตามปกติ มีแผนฉุกเฉิน และมีส่วนร่วมกับประชาชน

ด้าน นพ.รังสฤษฎ์ กาญจนะวณิชย์ อาจารย์ประจำคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ หนึ่งในผู้ยื่นฟ้องครั้งนี้ ระบุว่า สาเหตุที่ร่วมยื่นฟ้องในครั้งนี้เพราะอยากเห็นการขับเคลื่อนของรัฐที่เป็นรูปธรรม เพราะที่ผ่านมามองเห็นว่ารัฐแก้ปัญหาเฉพาะหน้า ไม่มีการวางแผนระยะยาว

อีกทั้งควรมีการจัดการในหลายด้าน ทั้งการใช้ทรัพยากร ความจริงใจและเจตจำนงทางการเมืองอย่างสูงในการขับเคลื่อนเรื่องนี้ ไม่ใช่การจัดการเหมือนที่ผ่านมา จึงอยากฝากความหวังไว้กับศาล เรียกร้องความยุติธรรม สิทธิของประชาชนคนหนึ่งที่อยากจะมีอากาศที่ไม่เป็นพิษและส่งผลกระทบต่อสุขภาพ

ด้าน วัชลาวลี คำบุญเรือง ทนายความ และตัวแทนผู้ฟ้อง กล่าวว่า ตัวแทนผู้รับมอบอำนาจผู้ถูกฟ้องคดีที่ 1 และ 2 รวมทั้งกรมควบคุมมลพิษ ได้ชี้แจงเพิ่มเติมว่าการใช้อำนาจแก้ปัญหาฝุ่น PM2.5 นายกรัฐมนตรี และคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ ได้ใช้อำนาจหน้าที่ตามกฎหมายที่มีอยู่แล้วใน พ.ร.บ.บริหารราชการแผ่นดิน และปฏิบัติการตามแผนฝุ่นแห่งชาติในระดับสูงสุด โดยได้เร่งรัดกำชับหน่วยงานรัฐทุกองค์กรแล้ว

ทั้งนี้ ผู้ฟ้องคดีทั้ง 10 คน เห็นว่ามาตรการแก้ปัญหาของรัฐตั้งแต่ปี 2562 ยังมีประสิทธิภาพไม่เพียงพอ ไม่สามารถแก้ไขปัญหาความทุกข์ร้อนและเหตุการณ์วิกฤตฝุ่นในพื้นที่ 17 จังหวัดภาคเหนือได้ จึงได้ย้ำไปถึงผู้ถูกฟ้อง โดยเฉพาะมาตรการมีส่วนร่วมของประชาชน เช่น แผนฝุ่นจะต้องมีการปรับเกณฑ์ค่ามาตรฐานคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ ฝุ่น PM2.5 อยู่ในระดับ 37.5 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร

โดยจะต้องให้ภาคประชาชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น มีส่วนร่วมและคำนึงถึงมาตรการในการแก้ไขปัญหาฝุ่นควันข้ามพรมแดน โดยเฉพาะภาคธุรกิจไปลงทุนข้ามพรมแดน และส่งผลกระทบมายังประเทศไทย ซึ่งเป็นมาตรการสำคัญที่ต้องมีการปรับปรุงแก้ไขในแผนฝุ่น ขณะเดียวกันการจัดการแก้ไขปัญหาฝุ่นต้องมีการออกแบบร่วมกันกับทุกพื้นที่ ทุกระดับ

สำหรับการไต่สวนในครั้งนี้ ศาลปกครองเชียงใหม่ได้ใช้เวลานานกว่า 3 ชั่วโมง และได้สั่งให้หน่วยงานรัฐต้องส่งเอกสารชี้แจงเพิ่มเติม