เมื่อวันที่ 17 ตุลาคมที่ผ่านมา ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชนรายงานว่า ศาลอาญา รัชดาฯ นัดฟังคำพิพากษาของศาลอุทธรณ์ จากกรณีกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมยื่นคำร้องขอระงับการเผยแพร่คลิปเพลง ปฏิรูป ของวง Rap Against Dictatorship (R.A.D.) บนเว็บไซต์ยูทูบ (YouTube) โดยศาลอุทธรณ์พิพากษาเห็นชอบตามศาลชั้นต้นที่มีคำสั่งระงับการเผยแพร่คลิปเพลง ปฏิรูป
สืบเนื่องมาจากเมื่อวันที่ 13 พฤศจิกายน 2563 ศิลปินวง R.A.D. ได้เผยแพร่เพลง ปฏิรูป ลงบนเว็บไซต์ YouTube ซึ่งมีเนื้อหากล่าวถึงปัญหาทางการเมือง การบริหารของรัฐบาล พล.อ. ประยุทธ์ จันทร์โอชา และสนับสนุนการปฏิรูปเพื่อสร้างความเป็นธรรม โดยมียอดผู้ชมกว่า 9 ล้านครั้ง
ต่อมาในช่วงต้นปี 2564 พบว่า คลิปวิดีโอเพลงดังกล่าวถูกปิดกั้นการเข้าถึง โดยมีข้อความระบุว่า ‘วิดีโอนี้ไม่สามารถเข้าถึงได้จากโดเมนในประเทศ เนื่องจากมีการร้องเรียนทางกฎหมายจากรัฐบาล’
หลังจากนั้นทางวง R.A.D. ได้ตัดสินใจคัดค้านคำสั่งปิดกั้นการเข้าถึงดังกล่าว โดยพบว่าเมื่อวันที่ 25 พฤศจิกายน 2563 กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมได้ยื่นคำร้องต่อศาลอาญา ขอให้ระงับการเผยแพร่ข้อมูลคอมพิวเตอร์ที่มีเนื้อหาไม่เหมาะสม มีเนื้อหาเข้าข่ายความผิดเกี่ยวกับความมั่นคงแห่งราชอาณาจักร โดยมีการระบุ URLs ของเพลง ปฏิรูป เป็นหนึ่งในสองเนื้อหาที่ขอให้ศาลปิดกั้น จากนั้นในวันเดียวกัน ศาลได้มีคำสั่งให้ผู้ให้บริการระงับการทำให้แพร่หลายซึ่งข้อมูลดังกล่าวทั้ง 2 URLs โดยเป็นการไต่สวนฝ่ายผู้ร้องเพียงฝ่ายเดียว
วันที่ 23 กันยายน 2564 วง R.A.D. และทนายความ ได้ยื่นคำร้องคัดค้านคำสั่งดังกล่าว โดยยืนยันว่าคำร้องให้ระงับการแพร่หลายดังกล่าวไม่ชอบด้วยกฎหมาย เนื่องจากเป็นการดำเนินกระบวนการพิจารณาฝ่ายเดียว ฝ่ายผู้คัดค้านซึ่งเป็นศิลปินเจ้าของผลงานไม่มีโอกาสได้โต้แย้ง ในวันเดียวกันกับที่ได้ยื่นคำร้องคัดค้านคำสั่ง ศาลอาญาได้มีคำสั่งเพิกถอนคำสั่งระงับการเผยแพร่เพลงปฏิรูปดังกล่าวจากกรณีกระบวนการที่ไม่ได้ไต่สวนผู้คัดค้านด้วย
ต่อมาศาลนัดไต่สวนพยานผู้ร้องและพยานผู้คัดค้านเสร็จสิ้นไปเมื่อวันที่ 11 พฤษภาคม 2565 ศาลได้นัดฟังคำพิพากษาในวันที่ 7 กรกฎาคม 2565 โดยมีคำสั่งให้ระงับการเผยแพร่คลิปเพลง ‘ปฏิรูป’ ตามคำร้องของผู้ยื่นคำร้อง โดยระบุเหตุผลว่า เนื้อเพลงเข้าใจได้ว่าเกี่ยวกับความมั่นคง แต่การแสดงความคิดเห็นใต้คลิปเพลงยังมีข้อความที่กระทบกระเทือนต่อความรู้สึกของประชาชนส่วนใหญ่ ส่งผลกระทบต่อความมั่นคงแห่งราชอาณาจักร ตามที่ผู้ยื่นคำร้องนำสืบ
ส่วนที่ผู้คัดค้านนำสืบอ้างว่า เป็นสิทธิและเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นตามที่รัฐธรรมนูญบัญญัติ แต่เสรีภาพดังกล่าวต้องไม่กระทบต่อผู้อื่น โดยเฉพาะบุคคลที่คนส่วนใหญ่ให้ความเคารพ จึงไม่ได้เป็นผลงานที่สร้างสรรค์เพื่อสังคมตามที่ผู้คัดค้านกล่าวอ้าง พยานหลักฐานของผู้คัดค้านไม่มีน้ำหนักหักล้างพยานหลักฐานของผู้ยื่นคำร้อง จึงมีคำสั่งให้ระงับการเผยแพร่ข้อมูลคอมพิวเตอร์คลิปเพลง ปฏิรูป ตาม URL ดังกล่าว
หลังจากมีคำพิพากษาศาลชั้นต้น เมื่อวันที่ 1 พฤศจิกายน 2565 ฮอคกี้-เดชาธร บำรุงเมือง หนึ่งในนักร้องวง R.A.D. ได้ยื่นอุทธรณ์คำพิพากษาศาลชั้นต้น ก่อนที่ศาลอุทธรณ์จะนัดฟังคำพิพากษาในวันที่ 17 ตุลาคม 2566
ศาลอุทธรณ์พิพากษาว่า ที่ศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้ระงับการเผยแพร่นั้น ศาลอุทธรณ์เห็นชอบด้วย คำร้องของผู้อุทธรณ์จึงฟังไม่ขึ้น โดยระบุเหตุผลตอนหนึ่งว่า แสดงให้เห็นเจตนาในการปลุกปั่นให้คนที่มีความคิดเกลียดชังประเทศชาติออกมาแสดงความเห็นโดยไม่เคารพกฎหมายบ้านเมือง ภาพและเนื้อหากระทบกระเทือนต่อความรู้สึกประชาชนจำนวนมากของประเทศที่เคารพเทิดทูนสถาบันฯ จนอาจนำไปสู่ความไม่พอใจ ความแตกแยก การใช้ความรุนแรงที่กระทบกระเทือนต่อประเทศได้
ด้านเดชาธรกล่าวหลังจากฟังคำพิพากษาว่า ยังต้องการที่จะต่อสู้คดีในชั้นฎีกาต่อไป เนื่องจากไม่เห็นพ้องด้วยกับเนื้อความในคำพิพากษาของศาลอุทธรณ์
อ้างอิง:
